Polskie prawo jazdy może uzyskać każdy obywatel, który po raz pierwszy chce dostać ten dokument i jest w wieku wymaganym dla danej kategorii oraz każdy pełnoletni obywatel, który ma już prawo jazdy i chce uzyskać pozwolenie na inną kategorię (pod warunkiem, że jest w wieku, który pozwala na uzyskanie tej kategorii). Polski dokument może też uzyskać dyplomata przebywający na placówce w naszym kraju.
Krok po kroku do egzaminu
Nowa procedura uzyskania prawa jazdy obowiązuje od 2014 roku. Aby rozpocząć kurs i zdać egzamin musisz dostać w wydziale komunikacyjnym swojego urzędu numer PKK (Profilu Kandydata na Kierowcę). To unikalny numer, za pomocą którego zostaniesz rozpoznany w systemie szkoły jazdy czy systemie ośrodka ruchu drogowego.
Kliknij też: Drogowe statystyki spadają i robi się bezpieczniej
Oto kolejne kroki, które musisz wykonać:
Zgłoś się do lekarza, który przeprowadzi badanie i wyda orzeczenie, czy możesz kierować pojazdami. Skontaktuj się ze szkołą jazdy, w której chcesz odbyć kurs. Z pewnością poleci ci takiego lekarza.
Złóż wniosek o wydanie prawa jazdy wraz z niezbędnymi dokumentami. Wniosek możesz pobrać z internetu i wypełnić w domu albo wziąć w urzędzie.
Do wniosku o wydanie prawa jazdy dołącz:
. orzeczenie lekarskie,
. aktualne zdjęcie,
. dowód osobisty albo paszport, dokument potwierdzający adres zameldowania, np. dowód osobisty, kartę pobytu albo zaświadczenie o zameldowaniu na pobyt stały lub czasowy. Jeśli masz nowy dowód osobisty, w którym nie ma adresu zameldowania, weź z dowolnego urzędu gminy zaświadczenie o zameldowaniu,
. ksero dotychczasowego prawa jazdy - jeśli masz już prawo jazdy i chcesz uzyskać uprawnienie na kolejną kategorię,
. pisemną zgodę rodziców albo opiekuna prawnego, jeśli masz 17 lat i wkrótce skończysz 18 lat. Ważne! Rodzic albo opiekun musi podpisać taki dokument przy urzędniku,
. orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem (w przypadku prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C+E, D1, D1+E, D, D+E), albo gdy starosta skierował cię na takie badania.
Wniosek składasz w urzędzie starostwa powiatowego w twoim miejscu zamieszkania, jeśli mieszkasz w mieście na prawach powiatu - w urzędzie miasta. Najlepiej zrób to osobiście, ale możesz również wysłać pocztą.
Zobacz: Egzamin na prawo jazdy trudniejszy! Statystyki to potwierdzają
Uwaga! Wniosek możesz złożyć przez pełnomocnika.
W urzędzie otrzymasz numer PKK, jeśli wniosek będzie zawierać wszystkie potrzebne informacje, numer dostaniesz od razu.
Weź udział w kursie i zdaj egzamin. Tu nowością są dwie możliwości:
. Zapisz się na kurs w szkole jazdy, nie zapomnij o numerze PKK. Weź udział w kursie teoretycznym, a następnie praktycznym. Po zaliczeniu kursów musisz zapisać się na egzamin teoretyczny w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego (WORD). Po zdaniu tego egzaminu zapisz się na egzamin praktyczny;
. Samodzielnie przygotuj się do egzaminu teoretycznego i weź udział tylko w kursie praktycznym. Musisz się zapisać w WORD-zie, mając przy sobie numer PKK, na egzamin teoretyczny. Po zdaniu teorii zapisz się w szkole jazdy na kurs praktyczny, a po jego ukończeniu na egzamin praktyczny w WORD.
Po zdaniu egzaminu WORD powiadomi o tym właściwy urząd. Możesz to sprawdzić na stronie www.kierowca.pwpw.pl lub www.info-car.pl.
Zapłać za prawo jazdy w kasie urzędu lub przelewem na numer konta urzędu opłata wynosi 100,50 zł.
Prawo jazdy powinno być gotowe najpóźniej po dziewięciu dniach roboczych od dnia, w którym urząd dostał potwierdzenie opłaty za prawo jazdy.
Odbierz prawo jazdy. Jeśli odbierasz je w urzędzie, musisz mieć ze sobą dokument tożsamości i, jeśli masz dotychczasowe prawo jazdy. W przypadku, gdy we wniosku zaznaczyłeś odbiór pocztą - dostaniesz dokument na wpisany adres.
Egzamin teoretyczny
Baza pytań zatwierdzonych przez ministra infrastruktury i rozwoju, licząca około 2660 pytań, jest jawna, stale będzie poszerzana o kolejne pytania i na bieżąco aktualizowana. Całość została przekazana Wojewódzkim Ośrodkom Ruchu Drogowego do stosowania podczas egzaminów państwowych na prawo jazdy od 11 maja 2015 roku. Pytania są dostępne na stronie internetowej ministerstwa.
Podczas egzaminu teoretycznego, przeprowadzanego w formie testu, kandydat odpowiada na pytania wyświetlane losowo w czasie rzeczywistym przez system komputerowy. Wyświetlane pytania pokazują sytuacje, z jakimi kierowcy mogą się zetknąć w ruchu drogowym. Udzielenie odpowiedzi na pytanie zawarte w teście, polega na wyborze prawidłowej odpowiedzi spośród propozycji oznaczonych TAK lub NIE oraz literami A,B,C. Jest to test jednokrotnego wyboru. Oznacza to, że odpowiedź prawidłowa może być tylko jedna. Błędem jest wybór niewłaściwej odpowiedzi lub nieudzielenie odpowiedzi na zadane pytanie. Nie możesz wrócić do pytania, na które nie udzielisz odpowiedzi.
Sprawdź: Kontroluj samego siebie, uważaj czy nie jeździsz zbyt szybko
Egzamin trwa 25 minut. Odpowiadasz na 20 pytań z wiedzy podstawowej i 12 pytań z wiedzy specjalistycznej. W zależności od znaczenia (wysokiego, średniego i niskiego) dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, pytania są za 3, 2 i 1punkt.
W części podstawowej jest 10 pytań za 3 punkty, 6 pytań za 2 punkty i 4 pytania za 1 punkt. W części specjalistycznej (na poszczególne kategorie) masz: 6 pytań za 3 punkty, 4 pytania za 2 punkty i 2 pytania za 1 punkt.
Suma możliwych do zdobycia punktów wynosi 74. Zdasz egzamin, jeśli uzyskasz co najmniej 68 punktów. Pozytywny wynik egzaminu jest ważny bezterminowo. Egzamin na prawo jazdy kat. B kosztuje łącznie 170 zł, w tym część teoretyczna - 30 zł.
Egzamin praktyczny
Od 1 stycznia 2015 roku zdający egzamin na prawo jazdy musi znać zasady jazdy ekonomicznej, określanej też jako ecodriving. Z tego powodu będziesz miał dwa dodatkowe zadania na teście praktycznym:
. Zmiana biegów właściwa dla energooszczędnej jazdy.
Zmiany biegu na wyższy powinieneś dokonać w momencie, gdy silnik osiągnie od 1800 do 2600 obrotów na minutę. Pierwsze cztery biegi powinny być włączone, zanim pojazd osiągnie prędkość 50 km/h.
. Korzystanie z momentu obrotowego silnika podczas hamowania - stosowanie hamowania silnikiem.
Polega na wytracaniu prędkości poprzez zdjęcie nogi z gazu i nierozłączanie układu napędowego (nie wciskanie sprzęgła). Gdy obroty spadną do ok. 1500 na minutę, należy wcisnąć sprzęgło, zredukować bieg, puścić sprzęgło i kontynuować hamowanie silnikiem na niższym biegu.
Czytaj: Odbieranie praw jazdy niezgodne z Konstytucją? Podważa to HFPC
Egzaminator ocenia, czy potrafisz rozsądnie operować pedałem gazu, przewidywać i oceniać sytuację na drodze, płynnie jeździć, efektywnie wykorzystywać warunki drogowe, hamować silnikiem i w odpowiednim momencie zmienić biegi i nie jechać na wysokich obrotach.
Egzamin praktyczny odbywa się w pojeździe specjalnie oznakowanym, wyposażonym w dodatkowy pedał hamulca dla egzaminatora oraz kamerę rejestrującą przebieg egzaminu.
Egzamin praktyczny składa się z dwóch części:
jest przeprowadzana na placu manewrowym i obejmuje sprawdzenie umiejętności wykonywania podstawowych manewrów i poruszania się pojazdem.
Zadania egzaminacyjne na prawo jazdy kategorii B na placu manewrowym:
Przygotowanie pojazdu do jazdy. Sprawdzenie stanu technicznego podstawowych elementów pojazdu odpowiedzialnych za bezpieczeństwo jazdy - osoba egzaminowana musi sprawdzić:
. Poziom oleju w silniku,
. Poziom płynu chłodzącego,
. Poziom płynu hamulcowego,
. Poziom płynu w spryskiwaczach,
. Działanie sygnału dźwiękowego,
. Działanie świateł zewnętrznych pojazdu.
Właściwe ustawienie fotela, lusterek, zagłówków, zapięcie pasów bezpieczeństwa. W lewym lusterku kierowca powinien widzieć lewy bok pojazdu i lewy obszar przestrzeni za pojazdem. W prawym lusterku kierowca powinien widzieć prawy bok pojazdu i prawy obszar przestrzeni za pojazdem. Zagłówki powinny być ustawione na wysokości głowy.
Upewnienie się o możliwości jazdy, wykluczenie prawdopodobieństwa spowodowania zagrożenia w ruchu drogowym, ocena sytuacji wokół pojazdu.
Płynne ruszenie samochodem:
. opuszczenie dźwigni hamulca awaryjnego,
. łagodne puszczenie sprzęgła, zwiększenie obrotów silnika.
Płynna jazda pasem ruchu do przodu i do tyłu (w czasie jazdy obserwacja toru jazdy samochodu przez tylną szybę pojazdu i lusterka). Na to zwraca uwagę egzaminator:
. nieprzejeżdżanie przez linie i nienajeżdżanie na krawężniki, pachołki i tyczki ograniczające pas,
. zatrzymanie pojazdu przed końcem i początkiem pasa w wyznaczonym polu zatrzymania pojazdu.
Ruszanie z miejsca do przodu na wzniesieniu
. przy ruszaniu pojazd nie powinien cofnąć się więcej niż 0,2 m, a silnik nie powinien zgasnąć,
. osoba egzaminowana w trakcie wykonywania tego manewru po zatrzymaniu pojazdu na wzniesieniu zaciąga hamulec awaryjny, a następnie rusza do przodu, zwalniając go.
jest przeprowadzana na drogach publicznych i sprawdza umiejętności bezpiecznego zachowania się w ruchu drogowym.
Zadania, które kursant musi wykonać są następujące:
. wjazd na drogę z obiektu przydrożnego,
. jazda drogami dwukierunkowymi jedno- i dwujezdniowymi:a) o różnej liczbie wyznaczonych i niewyznaczonych pasów ruchu,b) posiadającymi odcinki proste, łuki, wzniesienia, spadki, obniżone i podwyższone dopuszczalne prędkości,
. jazda drogami jednokierunkowymi,
. przejazd przez skrzyżowania:
. równorzędne,
Przeczytaj też: Nowe oznaczenie na prawie jazdy: co oznacza kod 69?
. oznakowane znakami ustalającymi pierwszeństwo przejazdu (znak A7, B20,D1, itd.),
. z sygnalizacją świetlną,
. na których ruch odbywa się wokół wyspy,
. dwupoziomowe,
. przejazd przez przejścia dla pieszych,
. parkowanie prostopadłe lub skośne lub parkowanie pomiędzy dwoma pojazdami,
. zawracanie na drodze jednojezdniowej - dwukierunkowej (zawracanie musi się odbyć przy użyciu biegu wstecznego),
. manewry wyprzedzania, omijania, wymijania,
. zmiana pasa ruchu i kierunku jazdy w lewo, w prawo oraz zawracania na skrzyżowaniu,
. hamowanie od prędkości co najmniej 50 km/h do zatrzymania pojazdu w wyznaczonym miejscu.
Kandydat ma możliwość jednej poprawki tego samego zadania. Minimalny czas trwania jazdy w ruchu drogowym, pod warunkiem że egzaminowany prawidłowo wykona wszystkie zadania, wynosi w zależności od kategorii prawa jazdy 25 lub 45 minut.
Osoba egzaminowana uzyskuje wynik:
. pozytywny, jeżeli poprawnie wykonała zadania egzaminacyjne,
. negatywny, jeśli dwukrotnie nieprawidłowo wykonała to samo zadanie egzaminacyjne lub jeśli nie panuje nad pojazdem w wystarczającym stopniu, albo jej dalsza jazda zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.
Przez internet
Wniosek możesz złożyć w urzędzie, ale też przez internet. Pamiętaj - musisz mieć profil zaufany na platformie ePUAP lub bezpieczny podpis elektroniczny. Numer PKK dostaniesz po dwóch dniach.
Wiek kandydata na kierowcę
Prawo jazdy można zdobyć już w wieku 14 lat, uprawnia ono młodocianego kierowcę do poruszania się motorowerem - kategoria AM. W wieku 16 lat można kierować małym pojazdem trzy- lub czterokołowym o masie nieprzekraczającej 400 kg (np. mniejszym quadem czy motocyklem trójkołowym). Od 18 lat możesz mieć prawo jazdy na samochód nieprzekraczający dopuszczalnej masy całkowitej 3,5 tony (kategoria B).
Uzyskanie prawa jazdy kat. A, czyli prowadzenia ciężkich motocykli, jest uzależnione od posiadania doświadczenia w prowadzeniu motocykli lekkich (kat. A2). Wymagany minimalny wiek do uzyskania kat. A to:
. 24 lata dla osób, które nie posiadały przez co najmniej dwa lata prawa kat. A2.
. 20 lat dla osób, które od co najmniej dwóch lat posiadają prawo kat. A2.
Kierowcą tramwaju można zostać w wieku 21 lat.
Ważność prawa jazdy
Od 2013 roku wprowadzono nowy wzór dokumentu prawa jazdy, obowiązujący we wszystkich państwach Unii Europejskiej, zawierający również wpisy dla nowych kategorii prawa jazdy, tj. AM i A2. Wszystkie dokumenty wydawane są terminowo, maksymalnie na 15 lat dla kategorii AM, A1, A, B. Okres ten może być krótszy, jeśli wynika to z orzeczenia lekarskiego. Dla kategorii C i D - uprawnienia są wydawane maksymalnie na pięć lat. Jeśli uzyskałeś prawo jazdy wcześniej, masz obowiązek wymiany dokumentu do 2033 roku.
