Narodowe Święto Odrodzenia Polski 22 lipca: Przemawia prezes Stanisław Sidowski

i

Autor: Narodowe Archiwum Cyfrowe (sygnatura: 3/40/0/1/236) Narodowe Święto Odrodzenia Polski 22 lipca: Przemawia prezes Stanisław Sidowski

Najważniejsze święto Polski Ludowej zapomniane? Co upamiętniała data 22 lipca? [DUŻO ZDJĘĆ]

2020-07-22 7:00

Niespełna 5 lat po wybuchu wojny, 22 lipca 1944 roku, Polski komitet Wyzwolenia Narodowego wydał manifest, w którym wskazano Krajową Radę Narodową jako jedyne źródło legalnej władzy, zaś rząd na uchodźstwie określono rządem nielegalnym i samozwańczym. Rok później datę tę upamiętniono. Narodowe Święto Odrodzenia Polski stało się najważniejszym świętem państwowym Polski w czasie PRL-u.

Pamiątka po komunizmie

Ogłoszony w 1944 manifest w rzeczywistości został spreparowany w Moskwie. Podpisany osobiście przez Stalina, został przekazany do odczytania marionetkowemu organowi władzy w Polsce. W Komitecie Ocalenia Narodowego zasiadali przede wszystkim polscy komuniści będący pod faktyczną władzą i politycznym zwierzchnictwem Józefa Stalina.

Najważniejsze święto w komunistycznej Polsce obchodzono hucznie. Po raz ostatni miało to miejsce 31 lat temu. Od 1990 roku, wraz z końcem PRL-u, zakończyły się również coroczne obchody rocznicy Manifestu Lipcowego.

Uroczyste obchody 22 lipca

Na mocy ustawy Krajowej Rady Narodowej z 1945 roku 22 lipca stał się świętem narodowym oraz dniem wolnym od pracy. Nowe święto zastąpiło zniesione w tym samym okresie Święto Niepodległości obchodzone tradycyjnie 11 listopada.

Uroczystości związane z obchodami 22 lipca odbywały się obowiązkowo w każdym mieście. W tym czasie organizowano liczne przemówienia, defilady i festyny, a na masztach powiewały państwowe flagi. Główne obchody odbywały się na placu Zwycięstwa w Warszawie, który obecnie znamy jako plac marszałka Józefa Piłsudskiego, oraz później także na Stadionie Dziesięciolecia.

Święto jako znaczeniu propagandowym

Na 22 lipca wyznaczano najważniejsze rocznice oraz wydarzenia o charakterze politycznym. W wielu miastach w tym dniu oddawano do użytku strategiczne i symboliczne obiekty użyteczności publicznej. W Warszawie było tak przede wszystkim z odbudowanym mostem Poniatowskiego, którego uroczyste otwarcie świętowano w 1946.

Spośród innych ważnych obiektów, które odsłonięto w dniu 22 lipca nie można pominąć Trasy W-Z oddanej do użytku w 1949 roku i Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej udostępnionej w 1950. Ważnym wydarzeniem było także otwarcie Pałacu Kultury i Nauki oraz Stadionu Dziesięciolecia w 1955 roku, mostu Łazienkowskiego w 1974.

Także w innych miastach dzień największego święta narodowego stawał się pretekstem do udostępniania wielkich inwestycji. 22 lipca 1956 roku oficjalnie otwarto Stadion Śląski. Odbył się na nim wówczas inauguracyjny mecz towarzyski Polska – NRD z wynikiem 0:2. Podobnie było ze stadion w Białymstoku uruchomionym 22 lipca 1972 roku.

To jednak nie wszystko. Na 22 lipca przekładano również znaczące uroczystości. Sztandarowym przykładem jest m.in. sesja Miejskiej Rady Narodowej w Jastarni, która na potrzeby propagandowe odbyła się właśnie w dniu 22 lipca 1973. Odczytano na niej pamiętne rozporządzenie nadające osiedlu Jastarnia prawa miejskie.

Pamiętasz święta w PRLu?

Pytanie 1 z 8
W PRL ozdabiano choinkę kolorowym łańcuchem wykonanym z:

Zmierzch PRL-u i koniec obchodów 22 lipca

Narodowe Święto Odrodzenia Polski obchodzono w całym okresie Polski Ludowej, aż do jego zniesienia ustawą z dnia 6 kwietnia 1990 roku. W sejmowym głosowaniu za zniesieniem święta głosowało aż 182 posłów, przeciwko było tylko 56, a 39 wstrzymało się od głosu.

Przeciwko likwidacji komunistycznego święta protestował m.in. Wojciech Jaruzelski, który stanowczo opowiadał się za utrzymaniem daty 22 lipca na liście świąt narodowych, a pomysł usunięcia go nazwał niesłusznym.

Równocześnie ze zlikwidowaniem komunistycznego święta przywrócono Święto Narodowe Trzeciego Maja.

Narodowe Święto Niepodległości 11 listopada przez okres PRL-u obchodzone było potajemnie. Zostało one oficjalnie przywrócone na listę świąt 15 lutego 1989, a więc rok przed zlikwidowaniem obchodów 22 lipca.

Super Raport 21 VII (goście: Michał Woś - minister środowiska oraz Leszek Miller - były premier)

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki