Ta roślina występuje tylko w dwóch miejscach w Polsce. Przyrodnicy walczą o jej przetrwanie

Kaldezja dziewięciornikowata (Caldesia parnassifolia) to niezwykle rzadka roślina wodna. Niewielkie jezioro Nietopersko, położone pośród lasów niedaleko Międzyrzecza w woj. lubuskim, jest jednym z zaledwie dwóch naturalnych stanowisk w Polsce tego skrajnie zagrożonego wyginięciem gatunku. O jego przetrwanie od lat walczą przyrodnicy z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) w Gorzowie Wlkp.

- Aby zapewnić właściwy stan ochrony tej skrajnie zagrożonej rośliny oraz jej siedliska, stosuje się kombinacje dwóch metod ochrony - wyjaśnia Michał Bielewicz z RDOŚ w Gorzowie Wlkp. - Polega to zarówno na biernej, jak i czynnej ochronie. W ramach tej drugiej w celu poprawy warunków mikrosiedliskowych kaldezji ręcznie usuwana jest roślinność szuwarowa i pływająca wraz z kłączami w istniejących i potencjalnych miejscach występowania gatunku.

Jak podkreślają przyrodnicy, bez ich pomocy kaldezja nie byłaby w stanie przetrwać samoistnie kolejnych lat, ze względu na szybko zachodzący proces sukcesji naturalnej i silną konkurencję ze strony innych, bardziej ekspansyjnych i powszechnych gatunków roślin ograniczających jej przestrzeń życiową, takich jak szuwary, rdestnice, grążele czy osoki aloesowate. Rozwojowi kaldezji nie sprzyja także zanieczyszczenie.

Wszystko wskazuje na to, że wysiłki lubuskich przyrodników przynoszą efekty. Przeprowadzona w ubiegłym roku ocena stanu ochrony lubuskiego siedliska i populacji kaldezji wykazała, że rośliny mają się najlepiej od 20 lat.

Kaldezja dziewięciornikowata to przedstawiciel rodziny żabieńcowatych, do której należy wiele innych roślin wodnych lub błotnych z grupy roślin jednoliściennych, takich jak strzałka wodna czy żabieniec. Jej liście są podobne do powszechnych w naszych słodkich wodach grążeli czy żabiścieku pływającego - są jednak nieco mniejsze. Kwiaty kaldezji są drobne i tworzą kwiatostany, które wyrastają ponad wodę na wysokość 15-40 cm. U roślin rosnących na większych głębokościach z reguły występują tylko podwodne pędy kwiatostanowe z turionami (pąkami zimowymi). Z uwagi na zimowanie w postaci turionów, kaldezja zaliczana jest do wieloletnich hydrofitów. Kwitnie od lipca do września. W Polsce roślina objęta jest ścisłą ochroną.