Ile kosztuje strój księdza? Sutanna i ornat to nie wszystko! Jedna szata to prawie 2 tys. zł

Sutanna jest codziennym strojem duchownych katolickich. Jej noszenie zalecił w XVI wieku papież Sykstus V. Sutanna to długa, sięgająca ziemi suknia, zakrywająca całe ciało, poza głową. Sutanna księdza najczęściej jest czarna. Nie wszyscy jednak wiedzą, że na podstawie specjalnego zezwolenia (indultu) księża mogą też nosić białe sutanny. Dotyczy to jednak duchownych pracujących w krajach tropikalnych, w których noszenie czarnej sutanny wiązałoby się z dużą uciążliwością. Cena sutanny zależy w dużej mierze od materiału. Sutanny z poliestru kosztują około 500 złotych, natomiast wykonane w całości z wełny aż 2500 złotych! Te białe zazwyczaj są droższe, ponieważ nie produkuje się ich tak masowo, jak czarnych.   

Pod sutanną księża zazwyczaj noszą koszule. Nie różnią się one znacząco od zwykłych koszul używanych przez mężczyzn. Właściwie jedyna różnica wynika z tego, że koszule kapłanów muszą mieć miejsce na koloratkę. Księża noszą koszule w stonowanych kolorach: białym, kremowym, czarnym, niebieskim, czy szarym. Ceny kapłańskich koszul zależą od materiały wykonania. Średnio kosztują 120-150 złotych, ale koszt jedwabnej koszuli to ponad 300 złotych. Koszula jest też element tzw. "krótkiego stroju" kapłana. Gdy ksiądz nie ubiera sutanny, to powinien pokazywać się publicznie właśnie w koszuli z koloratką (tak jak widoczny na zdjęciu bp Tadeusz Pieronek). 

Koloratka to charakterystyczny dla stroju księdza kołnierzyk. Występuje w dwóch najczęściej spotkanych wersjach: długiej, oplatającej całą szyję oraz krótkiej, czyli tzw. listka. Koloratki nie są przesadnie drogim elementem stroju duchownego. Te pierwsze kosztują 40-50 zł, a "listki" nawet kilka złotych.

Alba to długa, biała szata używana podczas pełnienia czynności liturgicznych. Jest nakładana na sutannę. Cena alby zależy od materiału i zdobień. Najprostsze modele można kupić za około 150 zł, haftowane to koszt nawet ponad 700 zł.

Stuła to rodzaj szarfy zakładany na szyję. Jest elementem obowiązkowym księdza odprawiającego mszę, ale też sprawującego inne czynności liturgiczne, takie jak spowiadanie, czy głoszenie homilii. Stuła symbolizuje belkę krzyża, którą niósł Chrystus. Ceny stuł są bardzo zróżnicowane. Najprostsze modele kosztują 160-170 zł, ale ręcznie haftowane, które są prawdziwymi dziełami sztuki mogą kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych!

Po Soborze Watykańskim II manipularz przestał być elementem obowiązkowym stroju księdza. W dalszym ciągu muszą go jednak nosić kapłani odprawiający mszę według klasycznego rytu rzymskiego. Manipularz jest noszony na przedramieniu lewej ręki i symbolizuje kajdany Chrystusa. Manipularz musi mieć taki sam kolor, jak stuła. Podobnie jak w przypadku stuły, cena manipularza zależy głównie od zdobień. Najtańsze modele kosztują niecałe 50 złotych. Jako że manipularze nie są już elementem obowiązkowym stroju księdza dużo rzadziej niż w przypadku stuł, produkuje się je w "luksusowych wersjach".

Również cingulum nie jest elementem obowiązkowych stroju księdza. Jest to po prostu sznur zakończony frędzlem, który zawiązuje się na albie, na wysokości pasa. Ceny cingulum wahają się od 25 do 130 zł. Cingulum symbolizuje wstrzemięźliwość i panowanie nad pożądliwościami oraz moc i łaskę Bożą.

Ornat jest jednym z bardziej charakterystycznych elementów stroju księdza. Używa się go podczas odprawiania mszy świętej. Jest symbolem ofiary Chrystusa oraz służby spełnianej przez kapłana. Kolor ornatu jest zależny od kalendarza liturgicznego. Ornaty mogą być zielone, niebieskie, złote, białe, czerwone, fioletowe, różowe lub czarne. Tych ostatnich praktycznie się już nie używa. Podczas uroczystości żałobnych kolor czarny został zastąpiony fioletem. Z kolei różowych szat używa się tylko dwa razy w roku: podczas trzeciej niedzieli Adwentu oraz czwartą niedzielę Wielkiego Postu. Ceny ornatów zależą od materiału wykonania oraz zdobień. Wahają się od 200 do ponad 20 tysięcy złotych!

Welon liturgiczny jest długim kawałkiem materiału, nakładanym na ramiona. Jest on wykorzystywany podczas procesji z Najświętszym Sakramentem. Kapłan trzyma wówczas monstrancję w dłoniach przykrytych welonem, co wyraża szacunek dla Najświętszego Sakramentu. Najtańsze welony liturgiczne kosztują około 180 złotych, za te ręcznie haftowane i wykonane z cenniejszego materiału trzeba zapłacić nawet ponad 1000 złotych.

Biały kolor komży symbolizuje czystość serca i ducha. Komża jest zakładana na sutannę podczas wszystkich czynności liturgicznych, dla których nie zastrzeżono używania alby. Komże są elementem stroju chórowego, który księża zakładają, gdy uczestniczą w liturgii, lecz jej nie sprawują. Proste komże kosztują około 200 złotych. Bardziej zdobione, koronkowe (nazywane rokietami) przysługują biskupom oraz kanonikom kapituł katedralnych oraz kolegiackich. Koszt rokiet to nawet ponad 500 złotych.  

Humerał nie jest obecnie elementem obowiązkowych księdza sprawującego mszę, lecz poleca się, by kapłan go ubierał gdy jego alba nie zakrywa całego świeckiego stroju. Humerał chroni też ornat przed potem. Humerał jest nazywany "przyłbicą Zbawienia" i symbolizuje ochronę przed Szatanem. Nie jest to kosztowny element stroju. Zazwyczaj kosztuje od 20 do 50 złotych. Bardzo ekskluzywna humerały można jednak znaleźć w cenie nawet ponad 500 złotych.  

Na głowie księża noszą birety. Nie jest to jednak element obowiązkowy stroju, nie ma też znaczenia symbolicznego. Ceny biretów to najczęściej 150-200 złotych.

Piuska zazwyczaj jest kojarzona z wyższymi dostojnikami kościelnymi. Czarne piuski mogą też nosić księża, choć nie podczas sprawowania liturgii, co odróżnia ich od hierarchów. Z tego powodu kapłani praktycznie zrezygnowali z ubierania piusek, zwłaszcza że od dawna duchowni nie noszą już tonsury (wygolony na głowie krążek charakterystyczny dla stanu duchownego w średniowieczu), którą zakrywała piuska. Ceny piusek zaczynają się od 50 złotych, ale piuska z czystego jedwabiu kosztuje nawet powyżej 500 zł. 

Mitra jest nakryciem głowy przysługującym wyższym hierarchom kościelnym. Symbolizuje dążenie do świętości. Ceny najprostszych modeli zaczynają się od około 500 złotych i sięgają nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych jeśli są zdobione cennymi kamieniami. Wśród księży prawo noszenia mitry mają tylko infułaci, jednak zawsze jest to najprostszy, biały model tzw. mitra simplex, nazywana inaczej infułą. Mitrę mogą też nosić przełożeni niektórych zakonów (np. cystersów). Takie nakrycie głowy symbolizuje godność, władzę, ale też dążenie do świętości.  

Mantolet to peleryna bez rękawów. Przysługuje niewielkiej liczby księży. Taki element stroju to domena kanoników kapituł katedralnych i  kolegiackich oraz kapłanów wyróżnionych przez biskupa diecezjalnego godnością Rochettum et Mantolettum. Cena mantoletu to 300-650 zł.

Kapa, nazywana inaczej nieszpornikiem, jest bardzo cennym elementem stroju księdza. Jest używana poza mszą świętą, podczas innych nabożeństw, np. w trakcie procesji z Najświętszym Sakramentem podczas Bożego Ciała. Kapa jest ubierana zamiast ornatu. Ceny nieszporników zaczynają się od 500 złotych, choć nawet dość proste modele kosztują około 2000 złotych. Bogato zdobione i ręcznie haftowane kapy są prawdziwymi dziełami sztuki i mogą kosztować dziesiątki tysięcy złotych.