Matura 2023: polski. Arkusze CKE i odpowiedzi. Poziom podstawowy [Formuła 2023]

Sugerowane odpowiedzi do zadania 1 i 2 znajdują się na kolejnym slajdzie.

Zadanie 1

Turystyka zmienia podróżującego człowieka, ale najczęściej na czas podróży. Turysta, gdy przebywa w innym miejscu, w innym otoczeniu staje się kimś innym, robi rzeczy, który nie robi na co dzień. Ma czas, żeby skupić się na przyjemnościach, wsłuchać w swoje potrzeby. Próbuje nowych rzeczy, poznaje nową kulturę, smakuje nowej kuchni - to wszystko sprawia, że staje się bogatszy o nowe doświadczenia, których nie miałby gdyby nie podróżował.
 
Zadanie 2

Korzyść: spotkanie z drugim człowiekiem - dopiero po wyjściu z "bańki turystycznej" turysta może tak naprawdę obcować z drugim człowiekiem, z inną kulturą, poznać jego życie i zwyczaje; a takie spotkanie z drugim człowiekiem przynosi radość, a także pozwala na lepsze zrozumienie świata

Ryzyko: rozczarowanie - przekroczenie ścian "bańki turystycznej" może spowodować, że turysta pozna prawdę o świecie, która będzie inna od jego wyobrażeń o nim; autorka jako przykład podaje balijskie kobiety - choć wielu turystom może się wydawać, że po pracy zajmują się tradycyjnym tańcem, w rzeczywistości oglądają amerykańskie seriale

Zadanie 3

Zwiedzanie jest obrzędem zawłaszczania - pisze Olga Stanisławska. Autorka sprowadza zwiedzanie do swego rodzaju zawłaszczania. Podkreśla, że turyści, którzy mogą sobie pozwolić na podróżowanie czują, jakby świat należał do nich, często nie zważając na innych, a w szczególności na lokalnych mieszkańców, których spotykają na swojej drodze. W podobnym tonie wypowiada się Agnieszka Krzemińska. Podkreśla jak destrukcyjny wpływ ma masowa turystyka na miejsca, które zwiedzają turyści. Niszczą oni niepowtarzalność i atrakcyjność miejsc, w których się znajdują, niejako zawłaszczając je dla siebie i nie pozostawiając miejsca dla innych.

Zad. 4

P
P

Zad. 5

Autorka ironizuje ukazując absurd pewnego sposobu podróżowania: turystów, którzy rzekomo wyjeżdżają za granicę, by poznać nowe miejsca, nowy świat, a tak naprawdę skupiają się tylko na tym, co podaje się im "jak na tacy", turystyczne punkty z listy do odhaczenia. W efekcie tego, turyści zamiast poznawać świat, tak naprawdę zamykają się w bańce i izolują od rzeczywistości.

Zdanie 7

Nazwanie wirusa komputerowego "koniem trojański" jest bardzo trafne. Sposób i metody jego działania są bowiem wzorowane na mitycznym koniu trojańskim. Wszystko odbywa się na zasadzie podstępu: z pozoru przydatne oprogramowanie skrywa oszusta - kod, którego celem jest zainfekowanie komputera. Podobnie działali wojownicy greccy ukryci w koniu trojańskim, który z zewnątrz wyglądał jak piękny podarunek, dzięki czemu podstępem dostali się za bramy miasta i zdobyli Troję.

Sugerowana odpowiedź na zadanie 8 na kolejnym slajdzie.

Sugerowana odpowiedź na zadanie 8 na kolejnym slajdzie.

Zadanie 8

Rozstrzygnięcie: Wizje te nie są zgodne.

Argument 1: W Apokalipsie św. Jana koniec świata nadchodzi nagle, gwałtownie, z zaskoczenia, sieje spustoszenie. Z kolei w "Piosence o końcu świata" Czesława Miłosza wspomniany koniec świata dzieje się wraz z upływem czasu, łagodnie, prawie można go nie zauważyć

Argument 2: Wizja końca świata przedstawiona w "Piosence o końcu świata" Czesława Miłosza jest przyjemna, wręcz sielankowa. Życie toczy się normalnym rytmem, świat ludzi i natury współgra ze sobą; z kolei w Apokalipsie św. Jana obraz jest ten zgoła odmienny. Przyroda zostaje zniszczona, pojawia się krew i śmierć

Zadanie 9.

Ta postawa to stoicyzm. "Lecz na szczęście wszelakie serce ma być jednakie" - radzi podmiot liryczny, podkreślając, jak istotna jest obojętność i opanowanie. Stoicyzm charakteryzuje się właśnie takim ograniczeniem, wygaszeniem emocji i chłodnym podejściem do życia.

Sugerowana odpowiedź na zadanie 10 na kolejnym slajdzie.

Zadanie 10

Motyw: vanitas

Motywem łączącym oba dzieła jest vanitas, czyli z łaciny marność, motyw związany z przemijaniem i zapomnieniem. Na wskazanym obrazie elementem charakterystycznym tego motywu jest czaszka, którą trzyma bogaty młodzieniec. To ona symbolizuje śmierć i przemijanie, niezależnie od wieku czy statusu majątkowego. Biblijny motyw vanitas został wykorzystany również w podanym utworze literackim Daniela Naborowskiego. Podmiot liryczny odwołuje się do życia ziemskiego, które nie znaczy nic w porównaniu z życiem wiecznym. "Nad wszystko bać się Boga" - podkreśla podmiot liryczny, wskazując, co tak naprawdę ma znaczenie.

Zadanie 11

P

P

Zad. 12. 1

A – „Dziady”, Adam Mickiewicz

B – „Kordian”, Juliusz Słowacki

Zadanie 12.2

W fragmencie "Dziadów" Adama Mickiewicza można zauważyć elementy koncepcji mesjanizmu. Polsce przypisywano rolę "Chrystusa narodów" - Polska tak jak Chrystus cierpiąca za grzechy innych i pozbawiona wolności.

Natomiast we fragmencie "Kordiana" Juliusza Słowackiego przedstawiono antagonistyczną koncepcję dotyczącą Polski. Słowacki w opozycji do Mickiewicza twierdził, że Polska powinna być "Winkelriedem narodów" - nie poddawać się i walczyć o wolność, zamiast cierpieć i nic nie robić.

Sugerowane odpowiedzi na pytanie 13 znajduje się na kolejnym slajdzie

Zadanie 13

A – 1

B – 3

Sugerowana odpowiedź na zadanie 14 znajduje się na kolejnym slajdzie.

Zad. 15

Tytuł części: Szklane domy.

Wyjaśnienie: Szklane domy obrazują utopijne wyobrażenie Seweryna Baryki o Polsce. W jego opowieściach Polska jawi się jako kraj szklanych domów - pełen równości społecznej, dobrobytu, gdzie wszyscy żyją w dostatku. Bolesne będzie zderzenie tej wizji z rzeczywistością - o czym przekonuje się Cezary Baryka, gdy przyjeżdża do Polski, w której po szklanych domach z opowieści jego ojca nie ma śladu.

Sugerowane odpowiedzi na zadanie 16 znajdują się na kolejnym slajdzie.

Zadanie 16.1

B

Zadanie 16.2

Nowomowa została stworzona, by móc kreować nową rzeczywistość. Dzięki stworzeniu nowomowy można było kontrolować przekaz i wywoływać zamierzone skutki, manipulować obywatelami i wpływać na ich obraz postrzegania świata. Za pomocą wprowadzonej nowomowy Partia chciała oduczyć myślozbrodni i uniemożliwić wyrażanie poglądów sprzecznych z linią Partii.
 

Sugerowana odpowiedź na zadanie 17 znajduje się na kolejnym slajdzie.

Zadanie 17

Artur, bohater "Tanga" buntuje się jak typowy bohater romantyczny. Wyraża swój sprzeciw wobec szeroko pojętych norm społecznych, ale także wobec zasad panujących w jego rodzinnym domu. Czuje się niezrozumiały, bo ma się za lepszego od innych. Uważa, że jest w stanie wiele zmienić. Podobną postawę przyjmuje Konrad, bohater III części "Dziadów" Adama Mickiewicza. On również buntuje się, w tym wypadku przeciwko Bogu i otaczającej go rzeczywistości. Również czuje się silny i pewny siebie, gotowy dokonać czegoś wielkiego.