Duża kasa dla Działdowa z Polskiego Ładu. Odnowią budynek niemieckiego obozu

W należącym obecnie do gminy Działdowo budynku przy ul. Grunwaldzkiej funkcjonował w latach 1939-45 niemiecki obóz KL Soldau, a potem obóz sowieckiego NKWD. Władze miejskie przez wiele lat bezskutecznie szukały pieniędzy na ratowanie zabytkowego obiektu. Budynek od dawna popadał w ruinę. W znacznej części nie ma już dachu i stropów wyższych kondygnacji. Dopiero w tym roku rozpoczęto pierwsze prace zabezpieczające obiekt przed dalszą degradacją. Było to możliwe, dzięki kwocie czterech milionów złotych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, a także 380 tys. zł od resortu kultury i milionie złotych z miejskiego budżetu. Teraz Działdowo otrzymało 13,5 miliona złotych z rządowego Programu Inwestycji Strategicznych, w ramach Polskiego Ładu.

Budynek KL Soldau będzie odnowiony

Zdaniem burmistrza Działdowa Grzegorza Mrowińskiego, taka kwota przesądza, że uda się zrealizować planowany remont zabytkowego obiektu. - Mamy gotową pełną dokumentację, projekt i pozwolenie na budowę, więc do końca roku ogłosimy przetarg na drugi etap prac. Zakładamy, że potrwają one od roku do półtora - powiedział PAP Mrowiński.

Jak zaznaczył burmistrz, ze względu na niestabilne ceny na rynku budowlanym trudno jest oszacować całkowity koszt rewitalizacji, ale w razie konieczności miasto będzie starało się pozyskać kolejne dofinansowanie na ten cel. W poobozowym budynku miałoby powstać w przyszłości centrum edukacji o systemach totalitarnych; nazizmie i komunizmie.

W KL Soldau zginęły tysiące ludzi

Według historyków, niemiecki Lager Soldau w Działdowie funkcjonował w latach 1939-45 jako "utajony ośrodek zagłady". Pomimo dokonywanych przez okupanta formalnych zmian nazwy i przeznaczenia (obóz przejściowy, obóz jeniecki, obóz pracy wychowawczej) przez cały czas jego podstawowym zadaniem była planowa eksterminacja polskiej elity północnego Mazowsza.

Na blok więźniarski Niemcy zaadaptowali budynek pokoszarowy, wzniesiony pod koniec XIX w. Więziono tam m.in. polskich działaczy społecznych, przedstawicieli inteligencji, ziemiaństwa i duchowieństwa. Szacuje się, że na skutek wyniszczających warunków, epidemii tyfusu, tortur i masowych rozstrzeliwań śmierć poniosło od 3 do 30 tys. osób.

Po zajęciu Działdowa przez Armię Czerwoną w 1945 r. przez kilka miesięcy funkcjonował w tym miejscu obóz nakazowo-rozdzielczy NKWD. Od 1957 r. do lat 90. dawne koszary pełniły rolę wielorodzinnego budynku mieszkalnego. W 2001 r. władze miasta przekazały budynek jako darowiznę Caritas Diecezji Toruńskiej. Planowano stworzenie tam hospicjum i izby pamięci po byłym obozie koncentracyjnym.

W 2005 r. obiekt został wpisany do rejestru zabytków. Caritas ubiegała się o różne dotacje na rewaloryzację budynku, jednak bez powodzenia. Dlatego zrezygnowała z darowizny i od listopada 2012 r. miasto stało się ponownie właścicielem budynku.