QUIZ: Zamiana jednostek. Czy jesteś matematycznym geniuszem?

Zestawienia jednostek miar różnych wielkości, ale powiązanych z sobą nazywane są układami jednostek miar. Są one stosowane w celu kompletnego, a przede wszystkim spójnego opisania wszystkich stosowanych jednostek miar, poprzez ustalenie relacji zachodzących pomiędzy tymi jednostkami. Obecnie w większości państw świata obowiązuje układ jednostek miar o nazwie układ SI. Wyróżnia się następujące rodzaje jednostek miar:

• * jednostki podstawowe – zdefiniowane przez opis doświadczenia umożliwiającego wybór określonej wartości tej wielkości, np. metr, centymetr w układzie SI.
• * jednostki pochodne – zdefiniowane przez odniesienie do jednostek podstawowych, np. jednostka siły niuton (N) ma wymiar kg × m/s². Dokładniej 1 N = 1 kg × 1 m/s².
  - jednostki spójne – jednostki pochodne, w których definicjach nie występuje współczynnik różny od jedności. Wspomniany niuton jest więc jednostką spójną w układzie SI.
• * jednostki główne - jednostki podstawowe i te z jednostek pochodnych, które wynikają wprost z równań definicyjnych (nie są krotnościami)
• *jednostki wtórne (krotne), wielokrotne i podwielokrotne (ułamkowe) – pomocnicze jednostki tej samej wielkości, co jednostka główna, stosowane w celu łatwiejszego wyrażania określonych przedziałów wartości według ustalonej zasady stopniowania, np. jednostka długości kilometr (km), 1 km = 1000 m. Tworzone są zazwyczaj przez dodanie przedrostka do nazwy jednostki głównej dla danej wielkości. Zasady stopniowania i nazwy przedrostków są również zdefiniowane w danym układzie jednostek miar.

Wszystkie jednostki miar, które nie są zdefiniowane w danym układzie jednostek miar, nazywa się pozaukładowymi jednostkami miar dla danego układu. Wśród nich znajduje się wiele nie należących do żadnego innego układu jednostek miar, w tym jednostki pomocnicze, które stosowane są w praktyce inżynierskiej (np. obrót na sekundę, obr/s, mający fizycznie wymiar odwrotności sekundy, czyli herca), bądź w handlu, gospodarce, ekonomii (np. sztuka, egzemplarz, opakowanie, skrzynia; również jednostki walutowe np. euro, funt, dolar, a także przeliczniki walutowe: zł/€). Wiele z nich ma utrwaloną wieloletnią praktyką wielkość, np. skrzynia zapałek to 1000 pakunków po 10 paczek, przy czym paczka zapałek może mieć od 24 do 60 zapałek - zależnie od ich wielkości. Wśród jednostek pozaukładowych wyróżnia się jednak legalne jednostki pozaukładowe, czyli jednostki dopuszczone określonymi przepisami do użycia razem z jednostkami układu (np. w układzie SI jednostką temperatury jest kelwin (K), ale dopuszcza się również stosowanie jednostki stopień Celsjusza (°C)). Istnienie legalnych jednostek pozaukładowych uzasadnia się tradycją lub wygodą ich stosowania.

UWAGA! Podpowiedzi do quizu:

Jednostki długości

• 1 m = 100cm
• 1 cm = 10 mm
• 1 dm = 10 cm
• 1 km = 1000 m

Jednostki masy

• 1 kg = 100 dag = 1000 g

Jednostki długości

• 1 m = 10 dm = 100 cm= 1000 mm
• 1 km = 1000 m

Jednostki czasu

• 1 min = 60 s
• 1 h = 60 min = 3 600 s

ŹRÓDŁO: Wikipedia