Na pasterskim szlaku. Nowe atrakcje parku etnograficznego

Jak wyglądało życie pasterzy z dwóch grup etnicznych, które zamieszkiwały południowo-wschodnią Polskę, Bojków i Łemków? Można przekonać się o tym w słynnym sanockim skansenie. W tzw. sektorze pasterskim odtworzono trzy XIX-wieczne zagrody - jedną kolibę oraz dwie stajanki. Cóż to takiego? Wyjaśnimy niebawem.

Próbowali od... ponad 65 lat. Nareszcie udało się!

Starania o powstanie sektora pasterskiego w parku etnograficznym były podejmowane w zasadzie od  początku jego powstania. Wreszcie się udało!

- Założyciele skansenu, który powstał w 1958 r., zdawali sobie sprawę, że pokazanie tylko sektora bojkowskiego i łemkowskiego to jest za mało, aby przedstawić pełny kulturowy obraz Podkarpacia - mówi w rozmowie z PAP kustosz z Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku Alicja Typrowicz.

Sektor pasterski umiejscowiono na polanie o powierzchni 1,5 ha. Pokazuje on, jak wyglądało codzienne życie obu tych grup etnicznych. Bojkowie i Łemkowie zamieszkiwali tereny górzyste, Bieszczady i Beskid Niski, a to wymuszało prowadzenie przez nich specyficznej gospodarki, której ważną cechą było pasterstwo.

Na polanie zostały odtworzone trzy XIX-wieczne zagrody pasterskie, czyli koliba i dwie stajanki. Pora na obiecane wyjaśnienia. Koliba to pierwowzór znanej chyba powszechnie bacówki.

- To obiekt o dość prostej konstrukcji, gdzie mógł się schronić i przespać pasterz. Tam też odbywała się pierwotna obróbka mleka i wytwarzano ser. W środku jest palenisko ze stojakiem, na którym był kocioł i podgrzewano mleko - przybliża historyczne realia kustosz z sanockiego skansenu Alicja Typrowicz.

A czym z kolei jest stajanka? To budynek, w którym pasterze i owce mogli schronić się przed trudnymi warunkami atmosferycznymi.

Jak dodaje kustosz z Sanoka, w sektorze znajduje się również zabytkowa kamienna kapliczka z postacią św. Mikołaja, który był popularny wśród Bojków i Łemków.

Władze muzeum mają w planach otwarcie kolejnego sektora – leśnego.

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku powstało w 1958 r. Zgromadzono w nim niemal 200 obiektów charakterystycznych dla budownictwa w południowo-wschodniej Polsce. Każdego roku skansen odwiedza ok. 140 tys. osób. Na internetowej stronie muzeum można je zwiedzić wirtualnie - i to w wariancie każdej z czterech pór roku. Choć naturalnie to tylko namiastka atrakcji, jakie czekają na turystów na miejscu.