Jak informuje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu na leżajskim rynku są prowadzone prace pod nadzorem archeologicznym, w ramach którego odkryto fragmenty macew oraz niewielki fragment ceglanej nawierzchni Rynku. Urząd przeprowadził wizję w terenie i wskazał ich zabezpieczenie
- Znalezione nagrobki związane ze społecznością żydowską nie są związane z pochówkami, zostały wtórnie użyte jako materiał budowlany. Należy wspomnieć, że już wcześniej odkrywano macewy na leżajskim Rynku – znaczną ich ilość odzyskano w czasie budowy ronda. Zostały one następnie umieszczone na położonym nieopodal kirkucie.
Tego typu „odkrycia” związane są z okresem okupacji w czasie II wojny światowej. Ówczesne władze uporządkowały układ drogowy w tej części miasta, założono kwatery z niską zielenią, a główny plac rozplantowano i nawieziono ziemią z gruzem. Natomiast do utwardzania części nawierzchni (głównie chodziło o drogi, obramienia dróg i chodników) użyto macew z kirkutu. W czasie prowadzonych prac, pod asfaltową nawierzchnią ulic wzdłuż południowej i zachodniej pierzei odkryto nawierzchnię z cegły ułożonej na sztorc w charakterystyczną jodełkę. Nawierzchnia ta położona wzdłuż pierzei południowej, na jej wschodnim odcinku płynnie przechodziła w nawierzchnię z prostokątnych płyt kamiennych – macew z leżajskiego kirkutu. W dużą dozą pewności można założyć, że brukowanie leżajskiego Rynku zostało wykonane w czasie okupacji, a wykorzystano do tego materiał budowlany z kilku budynków w centrum miasta, a prawdopodobnie jak ten materiał się skończył wykorzystano macewy. Hipotezę tę potwierdza przekaz jednego z mieszkańców Leżajska.
Paradoksem zaistniałej sytuacji, jest fakt że w wyniku profanacji i częściowego zniszczenia cmentarza żydowskiego do czasów dzisiejszych przetrwała polichromia macew użytych jako bruk - " Wyraźne i żywe są kolory napisów: niebieskich, zielonych, żółtych i czerwonych. Doskonale widoczne są ornamenty: korony, świeczniki, kwiaty, lwy, dłonie. Jest wśród nich jedna malowana złotem - mówi Pani Ewa Kędzierska archeolog WUOZ Przemyśl,
Masz podobny temat?
Napisz do autora tekstu: