Pałacowe tereny skrywają historię

Niezwykłe znalezisko! Kosztowności należały do znanego rodu

2024-10-23 23:16

Archeolodzy Arkadiusz Telega i Jakub Niebylski z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, razem ze stowarzyszeniem Historycznym „Zasanie” z Wierzbnej, pracowali wokół zabytkowego pałacu w Sieniawie. Efekt przeszedł najśmielsze oczekiwania. Naukowcy wraz z pasjonatami odkryli niezwykle skarby, które najprawdopodobniej należały do rodu Czartoryskich. Srebrne szkatuły i zastawy są w świetnym stanie.

Stowarzyszanie Historyczne Zasanie z powiatu jarosławskiego jest uczestnikiem naukowych badań archeologicznych prowadzonych przez Arkadiusza Telegę i Jakuba Niebylskiego z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN z Krakowa. W ostatnich dniach pasjonaci i miłośnicy ziemi sieniawskiej pochwalili się w mediach społecznościowych niezwykłym odkryciem. Dzięki wytężonej pracy w okolicach zabytkowego pałacu w Sieniawie (pow. przeworski) z ogrodów wokół obiektu wykopano pięknie wykonane szkatuły: srebrne cukiernica, pudełko na powidła lub przybory toaletowe oraz kilkanaście łyżek i łyżeczek. Skarby zakopane były około 30 cm pod powierzchnią ziemi. Co ciekawe, owe kosztowności są w świetnym stanie. Skarbów może być więcej, bo przypałacowy park w Sieniawie jest bardzo rozległy!

- Zainicjowaliśmy te wykopaliska, aby szukać tych skarbów, które zostały schowane w 1939 r. w obawie przed Niemcami. Jeszcze przed przystąpieniem do prac liczyliśmy, że uda się nam znaleźć część tych skarbów, które nie zostały przez Niemców znalezione i skradzione. Rozpytujemy mieszkańców, wiemy, że część rzeczy zostało zrabowanych, potem część odkupiono, inne nigdy nie wróciły. Chcemy przywrócić pałac do świetności. Dla nas największym skarbem są rzeczy, które tutaj były i należały do rodu Czartoryskich. Z tego powodu bardzo cieszy nas ostatnie znalezisko – mówi Jakub Toborowicz, zarządca Pałacu w Sieniawie.

Pałac w Sieniawie został zbudowany przez hetmana wielkiego koronnego Adama Mikołaja Sieniawskiego na początku XVIII w. W XIX wieku jego właścicielem została rodzina Czartoryskich i w ich rękach pałac z parkiem był aż do II wojny światowej.

Ostanie znaleziska najprawdopodobniej odkryły bogactwa z pałacu Czartoryskich, które pośpiesznie zakopano w ziemi w 1939 roku, kiedy to już we wrześniu Sieniawę najpierw zajęli Niemcy, ale musieli się wycofać, aby na mocy porozumienia zwolnić miejsce okupantom sowieckim. Później znowu pojawili się tam Niemcy, a następnie, pod koniec II wojny światowej, ponownie Sowieci. Nie było za wiele czasu na ratowanie dóbr, dlatego jest spora szansa, że tych zakopanych w ziemi może być więcej.

Ówcześni właściciele, lub służba, mogli w pośpiechu zakopać owe dobra „na chwilę”, dlatego były tak płytko, jednak przez rozwijającą się sytuacje wojenną i coraz trudniejsze warunki na tym terenie nigdy po nie wrócili.

Znalezione przedmioty należą do Muzeum w Przeworsku, ale zarządcy Pałacu w Sieniawie będą starać się, by to właśnie tam trafiły na ekspozycje.

Takie kosztowności znaleziono

Odkopane cukiernica i pudełko zostały misternie wykonane. Są przepiękne i świetnie zachowane. Bogato zdobione, herbami i roślinnymi wytłoczeniami. Gazeta codzienna Nowiny podawała, że takie same przedmioty znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Dzięki temu identyfikacja skarbów z Sieniawy była ułatwiona. Owe srebrne artefakty miały powstać pod koniec XVIII wieku. Wykonać miał je Gottlieb Satzger z Augsburga w Niemczech, czołowy złotnik okresu rokoko.

Podczas prac znaleziono również przedmioty z I wojny światowej m.in. rzadki, francuski pocisk artyleryjski. Dotychczas na jedyny taki natrafiono w okolicach Warszawy. Są części końskich uprzęży, a także monety, m.in. z czasów króla Augusta III, a także metalowy element ławki parkowej z początków XX wieku.

Archeolodzy wraz z pasjonatami ze Stowarzyszenia Historycznego Zasanie nie zdradzają w którym dokładnie miejscu w sieniawskim parku znaleziono zabytkowe, niezwykle cenne przedmioty. Pracownicy naukowi zapowiadają, że prace na tym terenie mogą potrwać przez najbliższe lata.

Bartłomiej B. ukradł czerwonego garbusa na Podkarpaciu
O archeologii. Jakie skarby kryją się w Polsce? [DROGOWSKAZY]
Historie o ukrytych skarbach, wampirach i podwodnych osadach rozpalają wyobraźnie od lat. Rzadko jednak kojarzymy je z Polską - tymczasem okazuje się, że aby odkryć średniowieczne okulary, złote korony a nawet marzenia, nie trzeba wyjeżdżać do Egiptu czy Grecji. Archeolodzy w naszym kraju mają ręce pełne roboty, niestety mają też sporo kłopotów: to między innymi rabusie i poszukiwacze zabytków, którzy nie tylko przywłaszczają sobie znalezione okazy, ale także niszczą stanowiska archeologiczne. Zmienia się także podejście badaczy do wykonywanych prac - niewykluczone, że wkrótce, zamiast wykopywać lub wyławiać obiekty, będą próbować badać je w miejscu w którym się zachowały. Więcej o skarbach które kryją się w Polsce, bolączkach archeologów i trendach we współczesnej archeologii, opowiada Agnieszka Krzemińska, popularyzatorka nauki, dziennikarka i autorka książki "Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich", która ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego. Do wysłuchania rozmowy zaprasza Aleksandra Galant.
Drogowskazy

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki