Tradycje

Piękna tradycja święcenia wieńców dożynkowych wciąż żywa

2023-08-17 8:35

15 sierpnia w kościołach w całej Polsce odbyły się uroczystości dożynkowe. Tego dnia odbywa się piękne i barwne święto plonów, podczas którego święcono tradycyjne wieńce wyplatane ze zbóż. W obecnych czasach to prawdziwe arcydzieła, ale ich twórcy oraz uczestnicy tego obrzędu pamiętają, że uroczystości dożynkowe, jak nakazuje tradycja, są okazją do podsumowania minionych żniw oraz do podziękowania za urodzaj.

15 sierpnia na ulicach wielu miasteczek i wsi pojawili się wieńczarze i wieńczarki, którzy w odświętnych strojach bryczkami ciągniętymi przez konie lub barwnie przystrojonymi traktorami jechali do kościołów poświęcić dożynkowe wieńce. To bardzo stary zwyczaj, który ciągle jest żywo kultywowany i ma swoich zwolenników, oraz jest przede wszystkim bardzo kolorowy. Oprócz strojów wieńczarzy, które tego dnia przyciągają uwagę i barwnych korowodów   są też wyplatane wieńce, które w dzisiejszych czasach są prawdziwymi dziełami sztuki. Często zdobią je obrazy, kwiaty, owoce, czy figury i tysiące wstążek.

W zapiskach historii znajdziemy informację, że  tradycja wicia wieńców sięga XVI wieku, kiedy rolnicy ścinali ostatnią kiść zboża i robili z niej wianuszek obwieszczając upragniony czas wytchnienia po zakończeniu żniw. Potem ostatnią kępę niezżętego zboża pozostawiano na pustym polu co miało zapewnić ciągłość urodzaju. Była ona uroczyście ścinana przez najlepszego kośnika i wręczana najlepszym żniwiarkom do uplecenia wieńca. Już samo wyplatanie wieńca rozpoczynało dożynkowy zwyczaj. Dziękczynne wieńce przyozdabiano też jarzębiną i  orzechami. W przeszłości  w  wieńcach umieszczano m.in.  żywe koguty, kaczęta lub małe gąski, co miało  zapewniać piękny i zdrowy przychówek gospodarski. Z czasem zastąpił je sztuczny drób z drewna,  wikliny lub z innych materiałów naturalnych.

Kiedyś takie wypleciony odświętnie wieniec niosła na głowie lub na wyciągniętych rękach najlepsza żniwiarka, zazwyczaj z pomocą parobków i innych ścinaczy. Za kobietą obraną w odświętny strój szedł orszak żniwiarzy w ludowych strojach, niosących na ramionach wyczyszczone kosy i sierpy przybrane kwiatami. Wieniec niesiono do kościoła, a następnie, uroczysty pochód śpiewający wesołe pieśni, towarzyszące obrzędowi dożynkowemu udawał się do dworu lub do domu gospodarza dożynek na poczęstunek.

Dzisiaj schemat jest podobny. 15 sierpnia wieńczarze w uroczystych pochodach zabierają wyplecione wieńce do kościołów. Zawsze towarzyszy temu muzyka i okolicznościowe pieśni . Często święcony jest także chleb, miód, czy owoce. Dożynkowe korowody cieszą się ogromnym zainteresowaniem i wielu wypatruje ich z ogromną niecierpliwością. Trudno się dziwić. To od wieków, piękne kolorowe święto.  Tę wspaniałą tradycje kultywuje się w całej Polsce. Niesamowicie malownicze pochody odbyły się m.in. w Gminie Gać i Gminie Tryńcza, które od zawsze przywiązane są do tradycji, które głęboko kultywują. Lokalni mieszkańcy zawsze licznie uczestniczą w tych obrzędach i celebrują ważne święta w życiu małych społeczności.

Kiedyś wieniec dożynkowy przechowywany był w stodole do kolejnego roku, do nowego siewu. Wykruszone z niego ziarna wsypywano do worków z ziarnem siewnym, by zapewnić urodzaj. Jak jest dzisiaj?

Tradycja święcenia wieńców ciągle żywa
Sonda
Lubisz dożynki?

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki