Będziemy się uczyć śląskiego w szkołach? Jest taki plan. Na początek rząd da 2 mln zł

Senator Maciej Kopiec zapowiedział, że projekt nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych zostanie złożony w tej kadencji Sejmu i Senatu. Zmiana ustawy będzie polegała na uznaniu języka śląskiego jako języka regionalnego. Dzięki temu możliwe stanie się nauczanie śląskiego w szkołach oraz finansowanie tegoż nauczania.

Nowy rząd w budżecie państwa na 2024 rok zabezpieczył 2 mln zł na działania wspierające wdrożenie ustawy i przygotowanie programów nauczania śląskiego. Konsekwencją wprowadzenia zmiany będzie możliwość finansowania nauki śląskiego w szkołach. Nauczanie rozpocznie się prawdopodobnie od września 2025 roku, a odbywać się będzie w trybie podobnym do nauki języka kaszubskiego - poinformował wojewoda śląski Marek Wójcik.

Projekt ustawy o uznaniu Ślązaków za mniejszość etniczną nigdy nie wyszedł z sejmowej zamrażarki 

Przypomnijmy. W lipcu zeszłego roku ówczesny poseł Maciej Kopiec (dziś senator) złożył do Sejmu poselski projekt nowelizacji Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z 2005 roku.

Współautorem projektu był regionalista Rafał Rzepka, do konsultacji zaproszono przedstawicieli środowiska naukowego i aktywistów. Podpisali się pod nim wszyscy posłowie Lewicy oraz posłanka Koalicji Obywatelskiej Monika Rosa.

Projekt nowelizacji zakładał dodanie mniejszości śląskiej do listy mniejszości etnicznych. Obecnie ustawa wymienia mniejszości: karaimską, łemkowską, romską i tatarską.

"W ostatnim Spisie Powszechnym prawie 600 tysięcy osób zadeklarowało narodowość śląską. Dla porównania, Łemków, którzy szczęśliwie są uznaną mniejszością etniczną, jest niemal 6 tysięcy. Dlaczego więc nie chcecie nas uznać?" – mówił wówczas Maciej Kopiec.

Jednak ówczesna marszałek Sejmu Elżbieta Witek nie nadała projektowi numeru druku i trafił on do sejmowej zamrażarki, a wraz z końcem poprzedniej kadencji wygasły jego możliwości legislacyjne.

Szczepan Twardoch o nauczaniu śląskiego w szkołach: teraz nie jesteśmy w żaden sposób gotowi

Sprawę nowego projektu nowelizacji ustawy skomentował w mediach społecznościowych Szczepan Twardoch - prozaik i publicysta tworzący w języku polskim, a okazjonalnie po śląsku. Przyznał, że nie podoba mu się odsunięcie projektu ustawy o Ślązakach jako mniejszości etnicznej na rzecz ustawy o śląskim jako języku regionalnym.

Rozwiązanie z językiem regionalnym ma tylko jedną zaletę — umożliwia nauczanie naszego języka w szkołach — a poza tym same wady. Kto mówi językiem regionalnym? Nie wiadomo. Ślązacy? Nie, ludzie mówiący językiem regionalnym, jakaś dziwna, pozbawiona tożsamości grupa. Ustawa o języku regionalnym nie przewiduje możliwości nauczania o naszych tradycjach, kulturze, pamięci (...) Czy jestem więc rozczarowany? Nie jestem, ponieważ przyjmuję argumenty, przedstawione mi przez posłankę KO Monikę Rosę, która (...) twierdzi, że nie ma szans na podpis prezydenta Dudy pod ustawą o mniejszości etnicznej, mnie zaś nie interesują gesty, interesuje mnie rzeczywistość, więc skoro szans na ten podpis nie ma, to nie ma co sobie teraz tym zawracać głowy. Monika Rosa obiecała mi, że kwestia statusu mniejszości etnicznej wróci po wyborach prezydenckich — jeśli oczywiście wygra w nich kandydat nie przepełniony strachem przed różnorodnością i nacjonalistycznymi uprzedzeniami - napisał Twardoch na Facebooku.

Stwierdził też, że 2 mln zł to kwota mikroskopijna, ale "jako Ślązacy nie jesteśmy teraz w żaden sposób gotowi na to, by zacząć nauczanie języka śląskiego w 2024 roku".

Ten rok i te niewielkie fundusze zostaną przeznaczone na przygotowanie podstawy programowej, materiałów, podręczników, słowników, tworzenie struktury organizacyjnej i tak dalej. Nauczanie śląskiego zaczniemy we wrześniu 2025 i wtedy subwencja na to przeznaczona ma wynieść ok. 500 milionów złotych - dodał Twardoch.