Pandemia zmienia BIBLIOTEKI. Książkomaty odbiorą pracę bibliotekarzom?

Skąd te udogodnienia? Wprowadzono je przede wszystkim z przyczyn sanitarnych. Wygoda dla czytelników ma mniejsze znaczenie. Od kilku dni w ścianie głównej Biblioteki Śląskiej, jednej z najnowocześniejszych w Polsce książnic, tkwi wrzutomat, zwany także trezorem bibliotecznym. Biblioteka jest teraz zamknięta. Dyrektor Biblioteki Śląskiej zmuszony był to uczynić, kierując się wytycznymi zawartymi w rekomendacji Biblioteki Narodowej – najważniejszego ośrodka metodycznego dla bibliotek w Polsce. Zgodnie z jej zaleceniami działalność placówek jest uwarunkowana sytuacją epidemiologiczną w danym mieście/regionie. W ostatnim czasie województwo śląskie znajduje się na drugim miejscu w kraju pod względem liczby potwierdzonych dziennych zakażeń SARS-Cov-2. – Sytuacja jest naprawdę poważna, ale musieliśmy zamknąć Bibliotekę Śląską przede wszystkim w powodu braków kadrowych, mamy dużo przypadków zakażeń koronawirusem wśród pracowników jednostki. Będziemy stale obserwować rozwój wypadków. Mamy nadzieję, że będziemy mogli wypożyczać książki już wkrótce – informuje dyrekcja Śląskiej.

Ta biblioteka znacznie różni się od tradycyjnych. Wrzutnia książek, to kolejny element w technicznym wspomaganiu jej funkcjonowania. Działa tu m.in. komputerowo sterowany system transportu księgozbioru. Maszynka do przyjmowania zwracanych książek została włączona w ten obieg.

Podobną maszynę, książkomat, za jakieś sto parę tysięcy złotych, mają w „zwykłej” bibliotece. Dzięki takiej technice Biblioteka Publiczna Gminy Grodzisk Mazowiecki może działać, gdy inne, tradycyjnie funkcjonujące wypożyczalnie książek, zamknięto na cztery spusty w ramach rządowej walki z zarazą. Kto korzystał z paczkomatu, ten wiele uczyć się nie musi, by wypożyczać/zwracać książki bezkontaktowym sposobem. Trzeba mieć tylko kartę biblioteczną, zalogować się na swoje konto, znaleźć w katalogu książkę, którą chce się wypożyczyć i jako miejsce odbioru wskazać książkomat. Biblioteka mailowo i SMS-em poinformuje zamawiającego o terminie odbioru książek. Na razie, jak podaje dyrekcja postępowej biblioteki, codziennie wydawanych jest kilkadziesiąt książek. „Jak pokazują statystyki, pomimo pandemii, czytelnictwo w naszej gminie nie zmalało!” – chwali się gminna biblioteka.

Hybrydowy, tak to można określić system, wybrano w Piekarach Śląskich. Tam czynna jest tylko Biblioteka Centralna i wypożycza się książki w bezkontaktowym systemie nazwanym „wypożyczalnią pod chmurką”. W piekarskich bibliotekach większość księgozbioru można wypożyczyć, zamawiając książki przez net. System SMS-owy powiadomi, kiedy można je odebrać i przypomina o terminie zwrotu.

Tych, których nie stać na kupno opisywanych systemów, mogą skorzystać z uproszczonych i tańszych znacznie rozwiązań. „Wolnostojący trezor biblioteczny do postawienia na przykład na zewnątrz budynku biblioteki, to sprawdzone rozwiązanie do całodobowego zwrotu książek. Jest to doskonała alternatywa dla czytelników książek, którzy o dowolnej porze dnia i nocy mogą zwrócić książki, przecież wrzutnia może być udostępniana przez biblioteki całodobowo” – zachwala swój towar jeden z producentów pojemnika na zwracane książki. Jako, że nie ma nic w sobie ani z bankomatu, ani z paczkomatu, kosztuje tylko ok. 10 tys. zł, bez VAT-u. Czy biblioteki będą przekształcały się w centra do bez- lub mało kontaktowego wypożyczania książek? Jak to mówią różni eksperci: pandemia zmieniła i zmienia świat...