Jaskinia Szachownica w powiecie kłobuckim, to największe siedlisko nietoperzy w woj. śląskim
Jaskinia Szachownica jest jednym z większych zimowisk nietoperzy w południowej Polsce. Mieszka w niej aż 10 gatunków tych zwierząt, w tym 4 chronione prawem Unii Europejskiej. To prawdziwy rezerwat przyrody, który mieści się w gminie Lipie w powiecie kłobuckim. Jaskinia nie jest bezpiecznym miejscem eksploracji, obowiązuje tu zakaz wstępu, mimo to, turyści wciąż wchodzą do jaskini.
Czytaj również: Piotr zginął w kopalni Knurów-Szczygłowice. Przyjaciele załamani. "Do zobaczenia w lepszym świecie"
W Szachownicy hibernuje na zimę nawet 2000 nietoperzy. Teren jest objętym ochroną obszarów Natura 2000. Niestety, obecność człowieka niepokoi zwierzęta co jest szczególnie istotne zimą. Każdorazowe wybudzenie ze snu powoduje ogromną utratę energii zmagazynowanej na okres zimowy i tym samym najczęściej prowadzi do śmierci zwierząt.
Wejście do jaskini zabija nietoperze i jest niebezpieczne
- Mechanizm jest prosty - sygnałem do indukowania wybudzenia staje się zmiana temperatury. Nasza obecność w podziemiach podczas hibernacji zaburza równowagę cieplną obiektu - tłumaczy Natalia Zapała, rzeczniczka Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach.
- Ten ślad termiczny człowieka nawet w dużej przestrzeni może się dla nas wydawać nieznaczący, jednak dla nietoperzy ten pozornie nieodczuwalny sygnał może już powodować rozpoczęcie wybudzania. Co więcej, sygnał ten – wzmocniony przez przebudzone już nietoperze i ich odgłosy - powoduje efekt kaskadowy i wybudzanie kolejnych osobników - dodaje Zapała.
Przeczytaj koniecznie: Górnik przysypany 850 metrów pod ziemią nie żyje. Akcja ratunkowa zakończona
To nie jedyny powód, dla którego wejście do jaskini jest niebezpieczne. Mimo zabezpieczenia stropów przed całkowitym zawaleniem się obiektu nadal istnieje ogromne ryzyko oderwania się głazów. Ponadto regularnie odspajają się pojedyncze mniejsze fragmenty łupków, które stwarzają ogromne niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia zwiedzających.
- Rok temu, w czasie długiego weekendu majowego, zamontowaliśmy w jaskini „ukrytą kamerę”. Już wcześniej byliśmy świadomi zjawiska jej penetracji przez turystów, mimo to zaskoczyła nas skala nieuprawnionego wstępu – nagranie zarejestrowało ponad 100 osób, w tym 20 dzieci z rodzicami, przechodzących przez jaskinię - mówi Przemysław Skrzypiec, zastępca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i Regionalny Konserwator Przyrody.
- Zmierzamy jednak w dobrym kierunku - po nagłośnieniu sprawy zauważyliśmy, że rośnie świadomość społeczna na temat zakazów obowiązujących w rezerwacie, w tym tego najważniejszego - dotyczącego zakazu wstępu do jaskini oraz świadomość tego, że obiekt jest monitorowany zarówno przez nas, jak i przez służby leśne - dodaje Skrzypiec.
Przeczytaj koniecznie: Brat zabił siostrę, ciało zawinął w dywan i popełnił samobójstwo? Szokujące fakty
Ostatnia akcja informacyjna dotycząca jaskini Szachownica, odbyła się 15 sierpnia. W jej trakcie pracownicy katowickiej dyrekcji spotkali kilkadziesiąt osób, część z nich do rezerwatu wybrała się głównie z chęci zwiedzenia jaskini. Wśród nich były osoby przyjezdne z różnych części kraju, ale również mieszkańcy lokalnych miejscowości.
Life Szachownica w ochronie mopka, nocka i gacka
W latach 2015-2016 w ramach projektu Life Szachownica.PL jaskinia została zabezpieczona przed zawaleniem. Zachowanie jaskini w odpowiednim stanie miało kluczowe znaczenie dla przetrwania rzadkich gatunków nietoperzy. Na głazach w obrębie jaskini zamontowano tablice edukacyjne, na których jest obszerna informacja dotycząca obiekt ale też ssaków, które zamieszkują jaskinię. Różnorodność warunków termicznych, jakie panują w jaskini i duża liczba kryjówek spowodowała, że Szachownica stała się miejscem hibernacji 10 gatunków nietoperzy, w tym 4 gatunków chronionych prawem unijnym tj. mopek, nocek Bechsteina, nocek łydkowłosy i nocek duży.