Wysiedlili ludzi, by uratować ich przed wielką wodą. „Za metr ziemi płacili jak za butelkę piwa”

Wysiedlili ludzi, by ratować innych. Na terenie, gdzie leżała kiedyś wieś, zbudowali wielki zbiornik Racibórz Dolny

Zbiornik Racibórz Dolny uratował Opole, Brzeg, Wrocław i wiele innych miast położonych przy Odrze. Jednak, by go wybudować, trzeba było najpierw wysiedlić pół tysiąca ludzi z ich ojcowizny. − Gdy usłyszałam, że Nieboczowy będą zburzone i mam się wynieś, pomyślałam: "nie damy się wykurzyć" − wspomina w rozmowie z naszym reporterem Wanda Siedlaczek, mieszkanka wsi.

Początek tej historii sięga jednak roku 1240, kiedy to pierwszy raz pojawiły się plany wybudowania infrastruktury przeciwpowodziowej. Później wszyscy o tym zapomnieli. Przez kolejne 700 lat nikt nie pomyślał o tym, by zlokalizowanych tam mieszkańców zabezpieczyć przed ewentualną katastrofą. Taki stan rzeczy utrzymywał się aż do 1997 roku. Po powodzi stulecia do planów wrócono. Wieś miała zniknąć z powierzchni ziemi, a ludzie się wyprowadzić.

Mieszkańcy początkowo stawiali opór. Nie chcieli opuszczać swojej ziemi. − Przysłali nam jakieś ankiety, za metr ziemi płacili jak za butelkę piwa, nie traktowali nas jak ludzi − opowiada pani sołtys.

− Nie chodziło o pieniądze. Dla nas najważniejsze było uratować to dziedzictwo kulturowe. Tę społeczność, relacje, tradycje, historię, którą tworzyli nasi przodkowie od XIII wieku − dodaje.

Nieboczowianie wywalczyli sobie odtworzenie wioski zaledwie kilka kilometrów dalej. W 2016 roku pierwsi zaczęli się tam przeprowadzać. Ci, którzy od wielu lat żyli jako sąsiedzi, także i wtedy wybierali sąsiadujące działki pod budowę przyszłych domów. Z połowy tysiąca mieszkańców tylko ponad dwustu postanowiło się przenieść. Na nowy teren przeniesiono również przydrożne krzyże i kapliczki. Uliczki nazwano tymi samymi nazwami. Odtworzono remizę. A prochy przodków zostały ekshumowane.

− Gdy zbiornik Racibórz zaczęto wypełniać wodą, nie mogłam nawet spojrzeć, jak wszystko zalewa to, co kiedyś było nasza wioską − mówi pani sołtys. − Cieszymy się jednak, że on pomógł. Tak mówi rozum, ale serce nadal boli. Na szczęście udało nam się uniknąć wymazania naszej wioski z mapy Polski. Jesteśmy w nowym miejscu, ale jesteśmy tą samą społecznością − podsumowała.