Skąd pochodzi Halloween? Tajemnicze źródło kontrowersyjnego święta. W tle jaskinia do piekła!

Prawdziwe korzenie Halloween. Święto Szatana, czyli skąd wzięło się Halloween?

Historia Halloween i jego rozpowszechnienie to jednocześnie kawał historii świata, na czele z migracjami, wierzeniami przedchrześcijańskimi i mitologią. Prawda jest taka, że na pytanie skąd wzięło się Halloween jednoznacznej odpowiedzi nie ma. Są za to dwie wiodące i fascynujące teorie, z czego badacze raczej skłaniają się ku jednej z nich, w myśl której korzeni Halloween należy szukać w... Irlandii. Tak jest, bo choć Amerykanie i Meksykanie (Dia Del Muertos) bez wątpienia odnieśli sukces w rozpowszechnieniu tradycji na cały świat, nie są jej autorami. Druga teoria sugerowałaby Rzym, ale skupimy się na tej pierwszej.

Dzień Samhain i jaskinia do piekła. Prawdziwe pochodzenie Halloween

Halloween najprawdopodobniej zapoczątkowało celtyckie święto Samhain. Celtowie charakteryzowali się wierzeniami w bóstwa chtoniczne, czyli te kojarzone z siłami przyrody, śmierci i ciemności (później utożsamiane z pogańskimi). Sam Dzień Samhein, obchodzony od czasów starożytnych, wyznaczał koniec lata - a dokładniej sezonu żniw - i początek zimy. Celtyccy kapłani wierzyli wtedy, że w Dniu Samhain granica pomiędzy światami ludzi żyjących i tymi martwymi się zaciera. 

Hell caves. Jaskinia do piekła

Zatrzymajmy się na chwilę przy Celtach. Archeolog i ekspert z Rathcroghan, Daniel Curley cytowany przez National Geographic upatruje początku Święta Samhain właśnie w terenach Rathcroghan (zachód Irlandii) - tam miał się narodzić festiwal. I tu natrafiamy na... Jaskinię Oweynagat (w języku polskim byłoby to tłumaczone na "jaskinię kotów"). Celtowie świętując noc z 31 października na 1 listopada wierzyli, że w pobliska Jaskinia Oweynagat jest w istocie bramą do mitycznego, innego świata Celtyckiego. Świata zmarłych. Mawiano, że tej nocy demony, potwory i najróżniejsze bestie przechodzą przedostają się przez ów jaskinię do świata żywych. 

- Samhain był miejscem i momentem, kiedy znikał niewidzialny mur między światem żywych a innym światem - mówi Mike McCarthy, przewodnik po Rathcroghan i badacz, który był współautorem kilku publikacji na temat tego miejsca. Samhain to prawdziwe źródło dzisiejszego Halloween. Duchy, które przez jaskinie odwiedzały ziemię miały ją przygotować na nadejście zimy, więc ludzie byli im wdzięczni ale ze strachu przebierali się w stworzenia im podobne, aby przypadkiem nie paść ich ofiarą. Dodatkową ciekawostką może być fakt, że Irlandczycy nie zapomnieli o swojej tradycji i w 2021 r. wystąpili do UNESCO o uznanie Jaskini Oweynagat za obiekt chroniony. 

Dalsze losy Halloween są już powszechnie znane: w 1800 roku tradycja Samhain została przywieziona przez irlandzkich imigrantów do Stanów Zjednoczonych, a tam doprawiono ją cukrem, dyniami i zwyczajem "trick or treat", czyli cukierek albo psikus. Stamtąd w latach 90. dotarła do Polski.