Alergia. Wiosenne pylenie!

W porównaniu do poprzednich lat, możemy zauważyć pewną zależność. Po zimie znacznie szybciej następują ciepłe dni, a wysokie temperatury utrzymują się dość długo. Przyroda nierzadko budzi się do życia już w połowie lutego, więc wegetacja roślin trwa znacznie dłużej. To przekłada się również na długość czasu pylenia poszczególnych roślin. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat cykl ten wydłużył się przynajmniej o kilkanaście dni, a im więcej pyłków, tym więcej osób narażonych na choroby alergiczne. Kalendarz pylenia pozwala sprawdzić, jakie stężenie alergenów występuje w różnych miesiącach roku w wybranych regionach Polski, dzięki czemu będziesz w stanie odpowiednio się przygotować do sezonu. 

Typy pyłków

Pyłki drzewNajczęstsze objawy alergii na kurz to kichanie, cieknący i zatkany nos, a także swędzenie, zaczerwienie i łzawienie oczu. Testy wykonane w gabinecie specjalisty alergologa pozwalają na stwierdzenie, czy jesteś uczulony na alergeny pyłku roślin, czy też na inny alergen np. roztocze kurzu domowego, grzyby pleśniowe lub alergeny pochodzenia zwierzęcego.

Pyłki trawyPyłek traw jest najczęstszą przyczyną alergii sezonowej w Polsce2. U osób uczulonych objawy alergiczne trwają zazwyczaj od drugiej połowy maja do połowy lipca. Spośród ponad 200 gatunków traw najlepiej poznane są alergeny tymotki łąkowej.

Pyłki chwastówPyłek bylicy jest częstą przyczyną objawów alergii w okresie letnim; w lipcu i sierpniu. Bylica rośnie na polach i pastwiskach, w sadach, przy drogach i na placach budowy.

Alergia wziewna to reakcja alergiczna powstaje na skutek przedostania się do organizmu substancji uczulających drogą oddechową, nazywa się je aeroalergenami lub alergenami inhalacyjnymi, wśród nich wymienia się: pyłki roślinne (najpopularniejsze to brzoza, leszczyna, topola, olcha, babka zwyczajna, pokrzywa zwyczajna, mniszek), zarodniki grzybów pleśniowych, roztocze kurzu domowego, sierść zwierząt, objawy alergii wziewnej dotyczą zwłaszcza dróg oddechowych np. duszność, trudność w oddychaniu, skurcz oskrzeli, świsty, kaszel, dość często pojawiają się dolegliwości ze strony oczu (zaczerwienienie, pieczenie, swędzenie, łzawienie, zapalenie spojówek) i nosa (katar alergiczny, obrzmienie śluzówki, wodnista wydzielina, napady kichania, zatkany nos).

Porady dla osób cierpiących na alergię na pyłki roślin3Planuj z rozmysłemKorzystaj z informacji dla alergików. Jeśli to możliwe, w dniach o wysokim stężeniu pyłku, spędzaj czas w pomieszczeniach zamkniętych. Spacer najlepiej zaplanuj po obfitym lub długotrwałym deszczu, gdy powietrze jest wolne od pyłku roślin.

Praca w ogrodzie

Wychodząc w okresie pylenia z domu załóż okulary, pracując w ogrodzie nie zapomnij o masce ochronnej, aby ograniczyć kontakt z alergenem.

Szybki prysznic i zmiana ubrania nie zaszkodzą!Po powrocie do domu weź kąpiel i zmień ubranie, aby pozbyć się osadzonych na włosach i odzieży ziaren pyłku.

Oczyśćmy atmosferę

Podczas jazdy samochodem pozamykaj wszystkie okna i nastaw klimatyzację na obieg wewnętrzny. W domu nie otwieraj okien. Jeśli używasz klimatyzatora, pamiętaj o częstej wymianie filtrów.

Co sadzić w ogrodzie? Zastanawiasz się, co posadzić w ogrodzie ? Wybieraj te gatunki, które nie powodują zaostrzenia objawów alergii – skonsultuj się z alergologiem. Zadbaj, aby koszenie trawników wokół domu zakończyć przed wytworzeniem kwiatostanów.

Często nie wystarczy, że sugerujemy się typowymi okresami pylenia konkretnych roślin. W zależności od regionu, intensywność wytwarzanych przez drzewa i trawy pyłków może się zmieniać. Jeśli odstawimy leki i wybierzemy się w inny rejon Polski na wycieczkę, możemy odczuć dolegliwości alergii ze wzmożoną siłą. Objawów nie należy jednak ignorować, bo może to prowadzić do rozwoju astmy alergicznej.

Jakość powietrza

Innym aspektem, który ma wpływ na tak szybki rozwój alergii, jest zanieczyszczenie powietrza. Choć problem istnieje już od dawna, dopiero od kilku lat mówi się o nim głośno. Według danych WHO aż 90 proc. ludzi na świecie oddycha zanieczyszczonym powietrzem, a jak wskazują badania, zwiększone stężenie pyłów drobnocząsteczkowych PM2,5 wpływa na rozwój oraz zaostrzenie objawów astmy alergicznej. Dlatego też ilość zachorowań wzrasta szczególnie w regionach stale zagrożonych smogiem.

Zanim odpowiednie działania antysmogowe zostaną wprowadzone na szczeblu krajowym, musimy jak najlepiej samodzielnie zadbać o jakość powietrza, którym oddychamy, szczególnie w domu.

Właściwości oczyszczające powietrze mają niektóre rośliny, na przykład dracena czy skrzydłokwiat, ale zdecydowanie bardziej skuteczne jest korzystanie z urządzeń stworzonych do tego celu - oczyszczaczy powietrza.  DualScan to produkt, który posiada rekomendację Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. Eksperci PTA ocenili, że osiągana dzięki niemu redukcja zanieczyszczeń jest istotna i w związku z tym może powodować złagodzenie objawów alergii wziewnych u osób przebywających w tych pomieszczeniach.

U osób cierpiących na alergię pyłkową, które używały oczyszczaczy powietrza potwierdza zmniejszenie objawów, takich jak: kichanie, łzawienie, zaczerwienienie oczu, świąd nosa, świąd skóry i katar2.

Wszystkie modele oczyszczaczy bazują na naturalnych metodach oczyszczania, a przy tym skutecznie usuwają 99,97% cząsteczek zanieczyszczeń wielkości od 0,003 um, w tym pyłki, alergeny roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt domowych, zarodki pleśni, wirusy i bakterie, PM10 i PM2,5. Urządzenia mają również specjalnie opracowane tryby automatyczne, w tym wyjątkowo czuły tryb antyalergenowy zaprojektowany z myślą o najskuteczniejszym usuwaniu typowych alergenów. Gwarantuje to oddychanie bardziej czystym powietrzem nawet w newralgicznym dla alergików okresie pylenia.

Sterylne warunki

Przesadna dbałość o czystość jest kolejnym powodem, dla którego alergia stała się chorobą cywilizacyjną. Nadmierna higiena sprzyja rozwojowi alergii. Jeśli dzieci dorastają w zbyt sterylnych warunkach i ich organizm nie ma kontaktu z bakteriami, układ immunologiczny zaczyna funkcjonować w sposób nieprawidłowy reagując nadmiernie na alergeny z otoczenia. Nie chodzi jednak o to, by żyć w zanieczyszczeniach. Brak higieny również może być niebezpieczny dla naszego zdrowia. Musimy pamiętać, by zachować odpowiedni balans w życiu i nie trzymać dzieci pod kloszem, dając szansę na prawidłowy rozwój ich systemu odpornościowego.

Rośliny wywołujące alergię

Co nas uczula?1Dowiedz się jakie rośliny mogą powodować alergie. Kliknij na wybraną roślinę, aby przejść do artykułu na jej temat.Pyłek leszczynyPyłek olszyPyłek cisuPyłek topoliPyłek brzozyPyłek grabuPyłek jesionuPyłek dębuPyłek platanaPyłek sosnyPyłek trawPyłek babkiPyłek szczawiuPyłek pokrzywyPyłek komosyPyłek bylicyPyłek ambrozjiGrzyby mikroskopowe (pleśniowe)

Początek kwitnienia leszczyny jest uznawany za początek botanicznego przedwiośnia. Pylenie leszczyny przypada na styczeń i luty. Uczuleniu na alergeny pyłku leszczyny zwykle towarzyszy uczulenie na alergeny pyłku brzozy i olszy oraz nietolerancja orzechów laskowych (objawy alergii pokarmowej).

Pylenie olszy charakteryzuje się wyraźną okresowością związaną ze zmianą pór roku i czynnikami pogodowymi. Terminy początku sezonu oraz intensywność pylenia są uzależnione przede wszystkim od temperatury powietrza zimą i wczesną wiosną. Dojrzewanie pyłku w pylnikach jest inicjowane przez określoną dawkę energii termicznej, po osiągnięciu której następuje proces uwalniania pyłku. Pylenie olszy przypada na drugą połowę lutego i marzec.

Pyłek olszy jest po pyłku brzozy najczęstszą przyczyną okresowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i spojówek w okresie wiosennym.

Uczuleniu na alergeny pyłku olszy często towarzyszy uczulenie na alergeny pyłku brzozy i leszczyny.

W Polsce rośnie jeden gatunek - cis pospolity. Spotyka się natomiast wiele odmian uprawnych różniących się pokrojem, wysokością i barwą igieł. Cis pospolity jest drzewem dorastającym do 15 metrów wysokości. Rośnie bardzo wolno i często jest spotykany w formie krzewu. Cis jest rośliną trującą. We wszystkich częściach rośliny zawarte są trujące toksyny, jedynie czerwona osnówka jest ich pozbawiona. Pylenie cisu przypada na koniec lutego i marzec. Cis jest często sadzony w parkach i ogrodach, stąd ekspozycja na jej pyłek może być w niektórych miejscach bardzo wysoka. Uczulenia na pyłek cisu nie są zbyt częste.

Topola jest drzewem dwupiennym tzn., że kwiaty męskie i żeńskie występują na oddzielnych okazach. Sadząc wyłącznie okazy żeńskie możemy wpływać na zmniejszenie stężenia pyłku w atmosferze (produkowanego przez okazy męskie). Kwiaty topoli są zebrane w zwisające kotki i rozwijają się wczesną wiosną, w marcu i kwietniu, przed rozwinięciem liści. Na przełomie maja i czerwca na okazach żeńskich dojrzewają owoce zwierające nasiona opatrzone pęczkiem miękkiego, śnieżnobiałego puchu, który jest roznoszony przez wiatr. Okres owocowania topoli zbiega się w czasie z początkiem pylenia traw. Wielu chorych uczulonych na pyłek traw sądzi, że przyczyną dolegliwości występujących w tym okresie jest biały puch topoli. Pojawiające się masowo duże ilości puchu mogą działać drażniąco na błonę śluzową nosa i spojówki, nie mają jednak właściwości uczulających. Znaczenie kliniczne alergenów pyłku topoli jest małe, rzadko są przyczyną uczuleń.

Alergeny pyłku brzozy są w Polsce, po alergenach pyłku traw, najczęstszą przyczyną objawów alergicznego nieżytu nosa i atopowej astmy pyłkowej. Pylenie brzozy przypada na kwiecień i pierwsze dni maja. Pyłek brzozy osiąga bardzo wysokie stężenia w atmosferze – nawet kilka tysięcy ziaren w 1 metrze szesciennym powietrza. Głównym alergenem pyłku brzozy jest alergen Bet v 1.

Alergen Bet v 2 (profilina) jest panalergenem obecnym w większości ekstraktów owoców i warzyw. Chorzy z alergią na Bet v 2 zwykle są uczuleni na inne alergeny pyłku brzozy oraz alergeny wielu jadalnych owoców i warzyw. Uczuleniu na alergeny pyłku brzozy zwykle towarzyszy uczulenie na alergeny pyłku leszczyny i olszy.