Atlas grzybów jadalnych: Jakie grzyby zbierać? ZDJĘCIA i WIDEO

Co roku rzesza amatorów grzybów przeczesuje lasy w poszukiwaniu dorodnych kapeluszy, które potem trafią na stół. Obok maślaków, kurek, podgrzybków czy prawdziwków, są też gatunki trujące. Dlatego zawsze porównuj znaleziony okaz z opisem w atlasie grzybów. Pamiętaj, żeby zbierać tylko te grzyby, których jesteś pewny. Dzięki temu grzybobranie nie zakończy się tragicznie.

Zanim przystąpisz do zbierania grzybów, sprawdź co i jak zbierać

Zawsze zbieraj tylko dorosłe grzyby (ale nie stare), które mają wykształcone wszystkie cechy charakterystyczne pozwalające rozpoznać gatunek. Zwracaj uwagę na szczegóły budowy (zabarwienie, pory lub blaszki, obecność pierścienia i pochwy). Porównaj znaleziony okaz z opisem w atlasie grzybów. Do koszyka wkładaj tylko całe grzyby, po samym kapeluszu lub trzonie nie ustalisz, czy masz do czynienia z grzybem jadalnym, czy z trującym. Nie zbieraj grzybów po ulewnych deszczach. Wtedy ściółka jest zbyt wilgotna, grzyby pleśnieją i szybciej się rozkładają. Są też bardziej podatne na atak insektów.

Obejrzyj nasze TOWIDEO i zobacz jak rozpoznać objawy zatrucia grzybami

Ważne!

Każdy zbieracz powinien pamiętać o podstawowej zasadzie - wszystkie gatunki śmiertelnie trujące mają blaszki pod kapeluszem i wiele jadalnych sobowtórów. To właśnie wśród nich są trujące muchomory. I to wcale niekoniecznie te czerwone. Bardzo łatwo możesz np. pomylić muchomora sromotnikowego z kanią. Ostrożność musisz zachować również przy zbieraniu kurek i gąsek, które łatwo pomylić z trującymi lisówkami pomarańczowymi.

SPRAWDŹ: Co robić w razie zatrucia grzybami

Od jasnożółtej masywnej kurki różnią się tylko mocnym pomarańczowym kolorem i kruchą budową. Z kolei gąska zielona bywa często mylona ze śmiertelnie trującym muchomorem sromotnikowym. Prawdziwa gąska zielonka ma siarkowożółte blaszki oraz żółtawy lub zielonożółty trzon. Natomiast muchomor sromotnikowy ma blaszki zawsze białe, trzon ozdobiony u góry białym pierścieniem, a u podstawy pogrubiony i otoczony pochewką.

Popularne grzyby jadalne rurkowate

Podgrzybek brunatny 
Kapelusz duży, średnica 3-15 cm, ciemnobrązowy, od spodu dobrze widoczne jasnożółte rurki. Trzon 4-12 cm, dość gruby, walcowaty, jasnobrązowy. W miejscach uszkodzonych zmienia kolor, staje się zielononiebieski. Aromatyczny.

Borowik szlachetny 
Ma duży mięsisty kapelusz o średnicy 6-25 cm. Powierzchnia kapelusza w różnych odcieniach brązu, dolna żółtawozielona lub biała, trzon biały. Biały miąższ po przekrojeniu nie zmienia barwy, przyjemnie pachnie i smakuje wybornie.

Maślak zwyczajny 
Szeroki brązowy kapelusz o średnicy 5-15 cm pokryty lepką, łatwą do usunięcia skórką. Osadzony na niskim jasnożółtym trzonie z charakterystycznym pierścieniem. Na spodzie kapelusza widoczne żółtawe rurki.

Maślak sitarz 
Szeroki brązowy kapelusz o średnicy 5-15 cm pokryty lepką skórką, osadzony na niskim jasnożółtym trzonie z charakterystycznym pierścieniem. Na spodzie kapelusza widoczne żółtawe rurki. Miąższ też jest lepki.

Koźlarz babka 
Kapelusz ma 5-20 cm, jest miękki, poduszkowaty, szarobrązowy (w różnych odcieniach), osadzony na wysokim twardym trzonie. Spód z rurkami, szarobiały. Trzon biały z ciemnymi łuseczkami, szorstki.

Koźlarz czerwony 
Ma gruby, gładki i mięsisty kapelusz o średnicy 6-15 cm barwy pomarańczowej, na spodzie szary. Białawy trzon pokryty jest brązowoczerwonymi łuskami. Przekrojony miąższ barwi się na ciemnoszaro lub liliowo.

Podgrzybek zajączek 
Ma zamszowy, aksamitny kapelusz o średnicy 3-10 cm w kolorze oliwkowym lub brązowym. Trzon prosty albo trochę zgięty, bladożółtawy. Miąższ żółtawobiały, nie ciemnieje. Skórka nie daje się oddzielić od miąższu. Trzon cienki.

Popularne grzyby jadalne blaszkowate

Pieprznik jadalny (kurka) 
Ma średniej wielkości żółty kapelusz, choć może być nawet biały. Starsze mają kształt lejkowaty i postrzępione brzegi kapelusza, u młodych jest on podwinięty. Trzon żółty, przeważnie krótki i wygięty, z zaostrzoną podstawą.

Opieńka miodowa 
Ma żółtawobrązowy płaski okrągły kapelusz pokryty niewielkimi, nieco ciemniejszymi, lekko odstającymi łuseczkami. Osadzony jest na wysmukłym trzonie w kolorze miodowym z wyraźnym białawym pierścieniem.

Mleczaj rydz 
Ma kapelusz o średnicy 4-10 cm, w środku wklęsły lub lejkowaty, pomarańczowy z ciemnymi smugami. W miejscach uszkodzonych występują plamy brudnozielone. Z przekrojonych grzybów wypływa pomarańczowe mleczko.

Gąska zielonka 
Ma kapelusz o szerokości 5-10 cm, o barwie żółtozielonej lub brązowooliwkowej, dość nieregularny. Osadzony jest na wygiętym krótkim trzonie. Miąższ biały, tylko na brzegu żółtawy.

Czubajka kania 
Ma duży kapelusz o średnicy 10-25 cm z ciemnymi strzępkami na górnej powierzchni, osadzony na długim, wewnątrz pustym trzonie z luźnym ruchomym pierścieniem. Blaszki delikatnie wyszczerbione.

Smardz jadalny 
Ma brązowy kapelusz o kształcie jajowatej nieforemnej główki pokrytej fałdkami i wgłębieniami. Umocowany jest na białawym trzonie. Wnętrze owocnika jest puste. Gatunek objęty ochroną.

Jeżeli nie jesteś w 100 proc. pewny, czy dany grzyb jest jadalny, musisz pozostawić go w miejscu, w którym rośnie.

Grzyby trujące i niejadalne

Muchomor zielonawy sromotnikowy 
Ma zielonkawy kapelusz, na spodzie białe blaszki. Trzon ze zwisającym pierścieniem, nieprzyjemny słodkawy zapach.

Muchomor plamisty 
Szarobrązowy kapelusz z białymi łatkami i prążkowanym brzegiem, białe blaszki, wysmukły trzon z pierścieniem, u dołu bulwa.

Muchomor czerwony 
Duży czerwonopomarańczowy kapelusz z białymi łatkami. Cienkie białe blaszki, trzon z pierścieniem u góry, u dołu kulista podstawa. Objawy podobne do zatrucia alkoholem. Wywołuje biegunkę i wymioty, zaburzenia wzroku.

Borowik szatański 
Poduszkowaty białoszarawy kapelusz, spód żółty, z dojrzewaniem czerwieniejący, pękaty, żółty, czerwonawy u dołu trzon, żółtawy miąższ, starsze okazy cuchną. Często mylony z borowikiem purpurowym lub ponurym.

Mleczaj wełnianka 
Bladoceglasty kapelusz z ciemniejszymi pręgami. Podwinięte brzegi pokryte są kosmykami grzybni. Blaszki jaśniejsze od kapelusza, zapach owocowy, smak piekący. Mylony z rydzem jadalnym. Powoduje wymioty i biegunki.

Piestrzenica kasztanowata 
Czerwonobrązowy kulisty kapelusz, na powierzchni pofałdowany, osadzony na krótkim trzonie. Ma dość przyjemny zapach. Mylony ze smardzem jadalnym. Objawami zatrucia są wymioty, biegunka, bóle głowy, drgawki, senność.

Zasłonak rudawy 
Szorstki, brązowo-pomarańczowy kapelusz. Na spodniej części rzadkie rdzawobrązowe blaszki. Trzon żółtawy. Zapach podobny do rzodkiewek. Objawy zatrucia występują po kilkunastu dniach.

Muchomor jadowity 
Ma 4-8 centymetrowy biały kapelusz, początkowo owalny, potem stożkowaty o powierzchni gładkiej i kleistej. Trzon biały, smukły z bulwiastą podstawą. Miąższ biały, nie zmienia koloru.

Strzępiak ceglasty 
Kapelusz wypukły, brązowawy, po dotknięciu ciemnieje. Blaszki szarawe, trzon białawy, czerwieniejący. Mylony z pieczarkami. Objawy zatrucia występują natychmiast po jego spożyciu.

Lisówka pomarańczowa 
Kapelusz pomarańczowy lub brązowawy. Początkowo wypukły, potem płaski o podwiniętych brzegach. Blaszki pomarańczowożółte, słaby zapach, cierpki smak. Mylony z kurką.

Materiał powstał we współpracy z Lasami Państwowymi.