Chroń się przed POChP – wykonaj spirometrię

Najważniejszą przyczyną przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) jest palenie papierosów.

Lekceważone objawy

Często pierwsze jej objawy przechodzą niezauważone lub zostają zlekceważone. I to nie tylko przez chorych, ale także przez lekarzy. Dopiero niespodziewany atak duszności chorego i jego kłopoty z oddychaniem wzbudzają niepokój. Jednak te objawy i tak często są kojarzone z astmą, a nie z chorobą o trudnym do rozszyfrowania skrócie - POChP. Zaczynają się badania, a leczenie często spóźnione. Szkoda, bo odpowiednio wczesne wykrycie i leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc spowalnia postęp choroby, poprawia jakość życia pacjenta, a przede wszystkim je wydłuża. Potem możliwość skutecznej interwencji lekarskiej jest już bardzo ograniczona. A że POChP to poważna choroba, świadczą przewidywania Światowej Organizacji Zdrowia - do końca 2020 roku przewlekła obturacyjna choroba płuc będzie trzecią przyczyną wszystkich zgonów.

Ważna spirometria

Palisz papierosy od wielu lat, kaszlesz, rano wykrztuszasz wydzielinę - idź do lekarza pierwszego kontaktu i poproś o skierowanie do pneumonologia, a przynajmniej dowiedz się, gdzie możesz zrobić badanie spirometryczne, czyli badanie oceniające pojemność płuc. Na tej podstawie można zdiagnozować przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Jak przebiega badanie?

Aparat zwany spirometrem mierzy pojemność płuc, czyli objętość powietrza, jaką można nabrać podczas najgłębszego wdechu lub wydychając z płuc podczas najsilniejszego wydechu. Na nos zakładany jest klips delikatnie zaciskający nozdrza. Pacjent obejmuje ustami ustnik połączony ze spirometrem i spokojnie oddycha. Na polecenie badającego, wykonuje głęboki wydech, potem maksymalnie szybki i głęboki wdech, a po nim trwający przynajmniej 6 sekund dynamiczny wydech.

Do badania trzeba się przygotować. Nie wolno wkładać obcisłych, utrudniających oddychanie ubrań. Na kilka godzin przed badaniem nie powinno się palić tytoniu, pić alkoholu ani innych stymulujących napojów, jak kawa, herbata czy coca-cola. Bezpośrednio przed badaniem nie można wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego ani jeść obfitych posiłków.

Gdy POChP jest zaawansowana

Nawet co piąty chory na POChP może mieć zaawansowaną postać choroby przebiegającej z częstymi jej zaostrzeniami.

Zaawansowaną postać POChP rozpoznaje się, gdy:

* zmniejsza się o ponad połowę wydolność oddechowa badana podczas spirometrii - duszność pojawia się w czasie codziennych czynności albo utrzymuje się stale,
* pojawia się męczący kaszel z wykrztuszaniem plwociny,
* choroba często „zaostrza się", co wymaga dodatkowych wizyt u lekarza. Objawy choroby, już poprzednio dokuczliwe, jeszcze się nasilają - zwiększa się ucisk w klatce piersiowej, chory wykrztusza więcej plwociny (często jest ona ropna). Czasami objawy są tak nasilone, że utrudniają wykonanie najprostszych czynności i zakłócają sen.

Zaostrzeń POChP należy unikać, bo mogą zagrażać życiu, pogarszają wydolność oddechową, nasilają objawy i zdarza się, że taki stan utrzymuje się wiele miesięcy po zakończeniu zaostrzenia, znacząco pogarszają jakość życia chorych, a także ich rodzin.

Jak unikać zaostrzeń POChP:

* przestać palić papierosy,
* unikać wirusowych i bakteryjnych zakażeń (każdego roku szczepić się przeciw grypie),
* utrzymywać aktywność fizyczną,
* stosować regularnie leki zgodnie z zaleceniem lekarza,
* w przypadku nasilenia objawów podjąć zlecony wcześniej plan działań „ratunkowych" lub zgłosić się jak najszybciej do lekarza.

Materiał powstał we współpracy z firmą Novartis

PL1406221986