Cześć Ciało! Ciała prawda o dojrzewaniu.

Jak wygląda dziś poziom edukacji na temat dojrzewania w polskich szkołach? Wiadomo. Często nijak. Możemy sobie wyobrazić, jaki byłby poziom wiedzy wszystkich, którzy matematyki, historii czy chemii uczyliby się sami, bez pomocy szkoły czy rodziców? I sami szukali informacji w Internecie lub u kolegów? Z edukacją o dojrzewaniu tak właśnie jest! Milion pytań, milion barier – i po stronie tych, którzy dojrzewają, i rodziców, których w sumie nikt mądrze nie nauczył, jak o tym rozmawiać. Tabu, wstyd oraz infantylny lub czysto medyczny język, nie pomagają. A życie toczy się dalej. Jaki kolor powinna mieć krew z miesiączki? Co zrobić, kiedy strasznie się pocę? Mam nierówne piersi. Czy to normalne, że penis się odchyla? Pryszcze – wyciskać czy nie? Nie jest jasne skąd brać wiedzę, nie wiadomo co jest ok. Chcemy tę chorą sytuację naprawić! Dlatego właśnie powstało Cześć Ciało – Fundacja i bezpieczna przestrzeń w Internecie, w której kilkunastu lekarzy i ekspertów — pediatrów, dermatologów, ginekologów, urologów, dietetyków i psychologów — w krótkich, prostych filmikach odpowiada na masę pytań, które nurtują wszystkich zainteresowanych. To opcja i dla tych, którzy dojrzewają, i dla rodziców, starszego rodzeństwa czy opiekunów, którzy chcą im podpowiedzieć coś sensownego. Jak to działa? U nas mówią tylko eksperci. Gdzie? Na stronie www i edukacyjnych kanałach social media. Kiedy? Już! Chodźcie! Cześć Ciało! Ciała prawda o dojrzewaniu.

Jak to dziś działa? Błędne koło

Dojrzewanie to nie jest „jakiś przedmiot” ani „jakiś temat”. To wyjątkowo ważny moment, często najtrudniejszy, w życiu każdego z nas. Jak wygląda sytuacja w polskich szkołach — wiadomo. Niby wszystko w porządku, bo jest WDŻ, problem polega jednak na tym, że brakuje wykwalifikowanego personelu, dopasowania treści do realnych potrzeb osób w okresie dojrzewania oraz ciekawej i angażującej formy przekazu. Wychowawcy nie są dobrze szkoleni, a psychologów po prostu brakuje – w wielu polskich gminach nie ma ani jednego psychologa szkolnego, w innych jeden jest zatrudniony np. w pięciu szkołach, więc w każdej z nich drzwi swojego gabinetu otwiera przed uczniami np. tylko raz w tygodniu.

Nasze dzieci nie mają nie tylko wiedzy, ale i potrzebnego wsparcia. Tematy najważniejsze, bo dotykające każdego w szczególnie wrażliwej chwili, gdy zmienia się wszystko – wygląd, zapach, samopoczucie, skóra - toną w morzu tabu, obaw i wstydu. A do tego politycznych awantur i chaosu w szkolnictwie. Do tego dodajmy naturalne zagubienie samych dojrzewających i olbrzymie bariery, które pokolenie rodziców, a także nauczycieli, niesie jako swój bagaż z okresu dorastania, kiedy o cielesności sensownie nie rozmawiało się wcale.

Efekt? Młodzi żyją w dysonansie: ich ciało się zmienia, więc chcą o nim rozmawiać. Co robią, nie mając wsparcia ze strony dorosłych? Sięgają do Internetu. Gdzie nie istniało dotąd jedno bezpieczne, stworzone z myślą o nich

– odpowiedzialnie, przez ekspertów, merytorycznie i w sposób przystępny - miejsce, z którego mogliby czerpać łatwo wiedzę. Przykład? Z badań przeprowadzonych wśród nastolatek na temat miesiączki wynika, że prawie co druga osoba w Polsce nie rozmawiała o miesiączce w domu rodzinnym, a 77% badanych dziewczynek szukało informacji o okresie w Internecie.1 Osobna sprawa - dzieci często za wcześnie trafiają na strony lub kanały, które ciało traktują wyłącznie z perspektywy seksualnej, kompletnie nieodpowiedniej dla ich wieku i rozwoju, co źle wpływa na ich rozwój psychiczny, seksualny oraz postrzeganie własnego ciała. Źródło numer dwa – koledzy. Ich podpowiedzi i wiedza też rzadko pochodzą ze sprawdzonych i merytorycznych źródeł. Powstaje błędne koło.

Nie pomaga sam język i stare szablony myślenia o rozmowach o ciele. Język opisujący dojrzewanie jest nieoswojony. Istnieje język medyczny, erotyczny, infantylizujący, ale żaden z nich nie jest na tyle neutralny, żeby dać komfort potrzebny do rozmowy. Przez ten lingwistyczny dyskomfort omijamy ważne tematy. Uciekamy w eufemizmy. A rzeczy bez swoich nazw równie dobrze mogłyby nie istnieć…

Jak chcemy odpowiedzieć na to wyzwanie?

Fundacja Cześć Ciało powstała po to, by zapewnić wszystkim w okresie dojrzewania powszechny dostęp do rzetelnej, dobrze podanej wiedzy – tak, by mogli kształtować jedną z kluczowych umiejętności XXI wieku – samoświadomość. Po to, aby lepiej rozumieć siebie, swoje potrzeby i otaczający ich świat. Zbudowaliśmy wielką bazę wiedzy i digitalową platformę, która będzie kompleksowym i przyjaznym przewodnikiem po dojrzewaniu. Posługującym się językiem, który jest zrozumiały i odczarowuje, zamiast zawstydzać.

Po pierwsze: dostępność. Cześć Ciało to unikalne połączenie przystępnej formy z ekspercką wiedzą — wszystkie treści są przygotowywane we współpracy z ekspertami w formie krótkich, atrakcyjnych wizualnie materiałów video i infografik. Jesteśmy aktywni w social mediach: TikTok, Instagram, YouTube.

Po drugie: u nas mówią tylko eksperci. Materiały edukacyjne, które znajdują się na kanałach Cześć Ciało, przygotowane zostały przez kilkunastu lekarzy i specjalistów – pediatrów, dermatologów, ginekologów, urologów, dietetyków czy psychologów. W krótkich, prostych filmikach odpowiadają na masę pytań, które pojawiają się na co dzień w ich rozmowach z pacjentami. Jaki kolor powinna mieć krew z miesiączki? Co zrobić, kiedy strasznie się pocę? Czy to normalne, że penis się odchyla? Pryszcze – wyciskać czy nie? Mam napady złości – to normalne?

Materiały Cześć Ciało podzielone są na 7 sekcji: budowa i różne wydzieliny naszych ciał; dojrzewanie – pomocnik przetrwania; pryszcze i pielęgnacja; miesiączka, okres, menstruacja wszystko wokół niej; nasze emocje i nastroje; odżywianie i używki; gwiazdy też dojrzewają. Po więcej wiedzy przekierowujemy do HUB-u edukacyjnego – biblioteki filmów na naszych kanałach social media i już niebawem na stronę www. Kolejnym krokiem będą zapowiadane live’y z ekspertami.

Po trzecie: normalizujemy język rozmowy o ciele i dojrzewaniu. Kiedy uczymy się języka, zaczynamy od przywitania. To start rozmowy. Tak zaczyna się każda relacja. Dojrzewanie to moment przejścia, który wymaga nowej relacji z ciałem. Ze swoim ciałem. Albo z ciałem twojego dziecka. Dlatego my zaczynamy od cześć. CZEŚĆ CIAŁO! CIAŁA PRAWDA O DOJRZEWANIU. Chcemy, żeby „penis”, „podpaska” czy „okres” przychodziły nam w rozmowie tak łatwo, jak „cześć”. Dlatego wracamy do podstawowych nazw i wprowadzamy je w prostych zdaniach. P
okazujemy, że te słowa są neutralne, opisowe. Dorosłych oduczamy nabytych wcześniej mitów i skojarzeń. Zwyczajnie o tym, co ważne.Po czwarte: wiemy, że najbardziej ufa się prawdziwym ludziom i prawdziwym historiom. A dla młodych punktem odniesienia są ich rówieśnicy lub ludzie, których podziwiają. Dlatego do rozmawiania o Cześć Ciało zaprosiliśmy też kilkadziesiąt gwiazd – podzielili się z nami swoimi doświadczeniami z okresu dojrzewania. Po to, żeby wszystkim przeżywającym je dziś, powiedzieć: „Hej, też tam byliśmy. Pogadajmy”.

Do kogo mówimy?

Do wszystkich, którzy potrzebują wiedzy i pomocy w rozmowie o dojrzewaniu. Do osób w wieku pomiędzy 13+ a 18 lat, którzy sami przechodzą przez okres dojrzewania, a których jest w Polsce ponad 2,5 mln. Dużo! Chcemy, żeby mieli dostęp do wiedzy podanej przez lekarzy, ekspertów. Tam, gdzie jej szukają. Do rodziców i opiekunów. Chciałoby się powiedzieć – „Zróbmy to lepiej niż nasi rodzice”. Pokolenie 35, 40 i 50-latków często nie zna siebie, swojego ciała, swoich potrzeb, wstydzi się i zamiata pod dywan tematy niewygodne. Nie umie dobrać słów, rozmawiając z dzieckiem w okresie dojrzewania. Potrzebuje konkretnego wsparcia, porad od wiarygodnej instytucji. Chcemy, żeby rodzice znali Cześć Ciało i wiedzieli, że mogą sami skorzystać z filmów i wiedzieć, jak sensownie rozmawiać w domu, podsunąć swoim dzieciom dobre źródło lub nie zabraniać – bo jest bezpieczne. Mówimy też do wszystkich, którzy chcą o dojrzewaniu rozmawiać mądrzej – do nauczycieli, mediów, starszego rodzeństwa.

Kto za tym stoi?

Cześć Ciało to zespół osób publicznych i społeczników, lekarzy i specjalistów oraz przedstawicieli pokolenia Z, grona bardzo młodych osób, które okres dorastania mają dopiero co za sobą – Michalina Popko, Franek Rachwał, Julia Mirakowska, Marysia Żarnecka.

 Pomysłodawczynią i założycielką Fundacji Cześć Ciało jest Olga Kwiecińska. Prywatnie – Mama 4 dzieci w pełnym przekroju wiekowym, od przedszkola do 20-lat 😉 Przez lata związana z produkcją telewizyjną i filmową. Jako dziennikarka i producentka współtworzyła programy telewizyjne. Z ramienia Akson Studio zarządzała komunikacją kilkunastu flagowych produkcji - najbliższe są jej te, które połączyły rozmach i szeroką skalę z misją oraz edukacją, np. kultowy „Czas honoru” lub filmy „Wałęsa” czy „Miasto 44” Andrzeja Wajdy. Wierzy, że o rzeczach ważnych czy trudnych da się i trzeba mówić w przystępny sposób. Zimą 2022 r., na początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, wspólnie z przyjaciółmi stworzyła jeden z największych węzłów pomocowych dla uchodźców – namiot „Żywimy na Zachodnim”. Sukces organizacyjny przedsięwzięcia pokazał jej, jak dużo dobrego może dać przeniesienie biznesowego doświadczenia na grunt działań społecznych. Zdecydowała się powołać Fundację Cześć Ciało, która jako pierwsza w Polsce będzie edukować o dojrzewaniu. Pomysł na powstanie Fundacji zrodził się z potrzeby osobistej, a następnie z obserwacji społecznej – obserwacji osamotnienia ludzi młodych w okresie największych przemian psychicznych, fizycznych i społecznych.

W kampanię zaangażowanych jest kilkunastu lekarzy i ekspertów, m.in.:

• dr hab. n. med. Michał Brzeziński, pediatra i gastroenterolog
• dr. Inż. Adam Mirek, inżynier biomedyczny
• lek. Joanna Ibisz, lekarka
• dr n. med. i n. o zdr. Sylwia Bender, urolożka
• lek. Tomasz Rynkiewicz, urolog
• dr n. med. Agnieszka Nalewczyńska, ginekolożka
• prof. Marzena Dębska, ginekolożka
• dr n. med. Nina Wiśniewska, dermatolożka
• dr hab. n. med. Michał Sobjanek, dermatolog
• Hubert Pajączkowski, edukator seksualny
• Barbara Pietruszczak, edukatorka seksualna
• Paulina Stępień, psychoterapeutka w trakcie szkolenia
• Justyna Rokicka, psycholożka
• Aneta Majewska, psycholożka
• Agata Ziemnicka, psycholożka i dietetyczka
• Karo Tashi, akredytowana nauczycielka Mindfulness
• Agata Stola, seksuolożka

nia od rodziców i indywidualizacji. To otwiera przestrzeń na innych dorosłych w ich życiu. Ważne, aby były to osoby, które kierują się dobrymi intencjami. A właśnie tacy są eksperci zaproszeni do projektu Cześć Ciało – specjaliści w swoich dziedzinach, otwarci na pomoc nastolatkom i ich rodzicom.

Polska edukacja nie ułatwia, a wręcz utrudnia zajmowanie się wiedzą na temat ciała i ważnych procesów, które w nim zachodzą w okresie dojrzewania. Uważam, że dotychczas brakowało miejsca, w którym wszystkie niezbędne informacje byłyby podane w prosty, zwyczajny i normalizujący sposób. Wielu rodziców dzisiejszych nastolatków nie ma zasobów, aby wspierać swoje dzieci. Trzeba to zrozumieć – przecież z nimi często też nikt nie rozmawiał o dojrzewaniu. Uważam, że jako społeczeństwo jesteśmy za to odpowiedzialni, nie tylko jednostkowo jako rodzice.

„Cześć Ciało” to przystępna, bardzo dobrze opracowana przestrzeń, dostosowana do wymagań i potrzeb dzisiejszego świata. W okresie dojrzewania większość nastolatków czuje się wyobcowana, inna. Tymczasem okazuje się, że wszyscy przeżywaliśmy ten czas w podobny sposób. Poprzez Cześć Ciało normalizujemy emocje, które towarzyszą nastolatkom. Kluczem jest tu lekkość, która jest mianownikiem wszystkich materiałów Cześć Ciało. Jej specjalistów łączy duża doza czułości i empatii zarówno dla dzieci, jak i ich rodziców”.

Karo Tashi - akredytowana nauczycielka Mindfulness, psycholożka

„Brak zrozumienia zmian, które zachodzą w okresie dojrzewania, przebodźcowanie, problem z tożsamością, presja społeczna - to najczęstsze problemy, z którymi mierzą się dorastający młodzi ludzie. Promowanie niezdrowych wzorców, mało wsparcia i zrozumienia sprawiają, że nastolatki są zagubione. Nie rozumieją zmian, które w nich zachodzą. Rodzice sami nie otrzymali odpowiedniego wsparcia, kiedy byli nastolatkami. To, co sprawiało nam trudność w okresie dorastania, będzie także wyzwaniem w relacjach z naszymi dziećmi. Często nie mieliśmy odpowiednich wzorców, brakowało dla nas cierpliwości, uważności, czasu, nie byliśmy widziani, a rodzice byli niedostępni emocjonalnie. To sprawia, że nie zawsze potrafimy być empatyczni wobec własnych dzieci. Projekt „Cześć Ciało” łączy w jednym miejscu specjalistów z poczuciem misji, którzy są w stanie uzupełnić wiedzę rodziców – często niekompletną. W czasie, kiedy oni sami dorastali dojrzewanie było tematem tabu. Dzisiaj z jednej strony mamy szeroki dostęp do wiedzy, a z drugiej – jakość tych informacji i ich źródła wzbudzają wiele wątpliwości”.