Dlaczego i na co kichamy

Odruch oczyszczający
Kichanie jest odruchem: złożoną reakcją organizmu na drażnienie śluzówki. Ten odruch ma na celu usunięcie z nosa intruza, który tę śluzówkę podrażnił. Szybki strumień powietrza wyrzuca czynniki drażniące na zewnątrz. Dlatego kichanie (o ile niezbyt uciążliwe) jest zdrowe dla kichającego, choć wcale o jego zdrowiu nie świadczy. Nie jest natomiast zdrowe dla otoczenia. Jeśli kichamy z powodu pyłków czy dymu, wyrzucane przez nas powietrze jest bezpieczne. Ale jeśli kichamy z powodu przeziębienia, kichając rozpylamy w powietrzu wirusy i zarażamy nimi innych ludzi. Musimy więc uważać na co kichamy. Spotykane do dzisiaj, pochodzące z XVIII wieku poglądy dotyczące orzeźwiających i rozjaśniających umysł właściwości kichania nie mają żadnych podstaw.

Powietrze, które wdychamy, i to które wydychamy, przechodzi przez nos. Jest on wyłożony błoną śluzową, która dba o to, żeby powietrze, które dostaje się do płuc było dobrej jakości: nie za zimne, nie za gorące i nie za suche. A poza tym by nie niosło ze sobą drażniących zanieczyszczeń. Dlatego śluzówka wewnątrz nosa ogrzewa i nawilża wdychane powietrze, a wyrastające z niej włoski zatrzymują część zanieczyszczeń. Ta śluzówka to tak zwany nabłonek oddechowy. To właśnie za jego sprawą kichamy.
Chemia kichania
Kichamy dlatego, że w błonie śluzowej nosa znajdują się komórki bardzo przeczulone na punkcie czystości przechodzącego przez nos powietrza. Niech no tylko znajdą się w nim wirusy zakażające drogi oddechowe, jakieś drobne cząsteczki podrażniające, cząsteczki wywołujące reakcje uczuleniowe (tzw. alergeny), dym, mocne zapachy (np. kwiatów czy perfum), ba, wystarczy, by powietrze było zbyt zimne - natychmiast czujne komórki zaczynają uwalniać określone związki chemiczne (np. histaminę). Reakcja chemiczna pociąga za sobą skutki fizyczne. Przez ścianki naczyń krwionośnych jamy nosowej zaczyna przeciekać płyn. Mamy więc katar. Zakończenia komórek nerwowych są tym przeciekaniem podrażnione. Zaczyna się swędzenie nosa.
Drażnienie zakończeń komórek nerwowych ulokowanych w nosie nie pozostaje bez reakcji. Impulsy nerwowe biegną do mózgu poprzez nerwy czuciowe i pobudzają z kolei nerwy ruchowe. Ale nie wszystkie, tylko te kontrolujące ruchy niektórych mięśni głowy i szyi. Nagły skurcz tych mięśni powoduje, że człowiek z impetem wyrzuca powietrze z dróg oddechowych. Ale skąd takie ciśnienie? Dzięki strunom głosowym. Dopóki są zamknięte, a krtań jest zaciśnięta (w pierwszej fazie kichania), ciśnienie powietrza w klatce
piersiowej wzrasta. Ale skurcz mięśni szyi gwałtownie otwiera struny głosowe, a wtedy sprężone powietrze jest szybko wypychane przez nos i usta. Podczas nietłumionego kichnięcia wydajemy odgłos przypominający krótki okrzyk.

i