Dziś 100. rocznica wybuchu I Wojny Światowej

Iskrą zapalną trwającego od 1914 do 1918 roku konfliktu był zamach na austriackiego arcyksięcia przeprowadzony w Sarajewie przez serbskiego nacjonalistę Gawriło Principa, oraz odrzucenie postawionego Serbii przez Austro-Węgry ultimatum. Austro-Węgry zawarły w nim punkt przewidujący przeprowadzenie na terenie Serbii śledztwa ws. zamachu. Władze Serbii zdecydowały, że nie mogą spełnić tego warunku, co poskutkowało wypowiedzeniem Serbom wojny.

Władający Austro-Węgrami Franciszek Józef wspierany przez cesarza Niemiec, 28 lipca rozpoczął krwawą ofensywę. Jeszcze tego dnia na na stolicę Serbii spadły pierwsze bomby. Przywódcy Austro-Węgier i Niemiec wyszli z założenia, że osłabiona wcześniejszymi konfliktami Serbia szybko się podda, jednak nikt nie przewidział, że na przestrzeni tygodni konflikt obejmie cały świat i rozrośnie się na inny kontynenty.

Po stronie Austro-Węgier stanęły Niemcy, Turcja oraz Bułgaria, które utworzyły tzw, blok państw centralnych. Serbię wsparły natomiast: Rosja, Francja, Wielka Brytania, Włochy i Rumunia. Do państw Ententy w 1915 r. przyłączyła się również Japonia, a w 1017 r. USA.

Ceną wojny było całkowite zburzenie panującego dotychczas na świecie ładu politycznego oraz śmierć ponad 10 milionów żołnierzy. Szacuje się łącznie życie straciło 17 milionów ludzi! I Wojna Światowa była końcem epoki królów. Przyniosła ona kres panowaniu wielkich rodów Hohenzollernów, Habsburgów, Romanowów oraz dynastii osmańskiej. Austria, Rosja, Turcja i Niemcy oraz wiele innych krajów tzw. Nowej Europy przerodziło się w republiki.

Długo wyczekiwany koniec krwawej wojny przyniosły pierwsze pokojowe porozumienia zawarte z państwami centralnymi w 1918 roku przez Rosję – 3 marca, a następnie przez inne państwa ententy z Niemcami 11 listopada. Pokój umocniono 28 czerwca 1919 roku w Sali Lustrzanej pałacu wersalskiego. To właśnie tam zwycięskie państwa podpisały traktat pokojowy (Traktat Wersalski) z Niemcami a następnie traktaty z Austrią w Saint-Germain-en-Laye 10 września 1919 r., Bułgarią w Neuilly-sur-Seine 27 października 1919 r., Węgrami w Trianon 4 czerwca 1920 r. i Turcją w Sevres 10 sierpnia 1920 r.

Niezwykle ważnym dla nowego politycznego obrazu Europy było odrodzenie się i powstanie niepodległych państw takich jak Polska, Czechosłowacja, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Serbia, Chorwacja i Słowenia.

Zobacz też: Super Historia. I wojna światowa - rzeźnia przemysłowa

ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail