Fakty i mity o kawie. Czy naprawdę odwadnia i wypłukuje magnez z organizmu?

W czasach PRL kawa często towarzyszyła papierosom i, kojarzona z nimi, na lata zyskała opinię napoju niezdrowego. Podejrzewano między innymi, że jej spożywanie wywołuje chorobę wrzodową żołądka, refluks, a nawet raka trzustki. Dziś, gdy za kawą stoją setki naukowych analiz prowadzonych na całym świecie, lekarze nie mają wątpliwości – kawę można pić, a nawet warto to robić, pod warunkiem jednak, że w umiarkowanych ilościach. 3 do 5 filiżanek kawy dziennie to ilość bezpieczna oraz mogąca nieść korzyść dla naszego zdrowia. Dzięki niej możemy zyskać nie tylko lepszą koncentrację! Wszystko to dzięki kofeinie oraz zawartym w kawie licznym przeciwutleniaczom.

Filiżanka kawy została uznana m.in. poprzez uwzględnienie jej w znowelizowanej w 2016 r. graficznej postaci zaleceń żywieniowych dla populacji polskiej, tj. Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób dorosłych. Kawa jest jednym z najintensywniej badanych składników diety, a wiele badań wskazuje, że spożycie kawy w ilości 3-5 filiżanek dziennie wywołuje pożądane efekty fizjologiczne, takie jak poprawę czujności, zwiększenie jasności umysłu oraz zmniejszenie ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2 i choroby układu krążenia.Dowiedziono, że umiarkowane spożycie kawy (3-5 filiżanek dziennie) może być częścią zbilansowanej diety, a zawarta w niej kofeina pozytywnie oddziałuje na wiele procesów. Jednak kawa to nie tylko kofeina i nie tylko woda, która dominuje w zaparzonym już napoju. Jakie jeszcze składniki znajdziemy w kawie?„Kawa i zdrowie” to portal, którego celem jest przekazywanie obiektywnych i aktualnych informacji na temat kawy oraz jej miejsca w codziennej diecie. 

Prowadzenie portalu zapewnia możliwość rozpowszechnienia dowodów naukowych z zakresu wpływu spożycia kawy na zdrowie. Celem portalu jest także walka z mitami na temat kawy, jak i zdjęcie z kawy złej opinii - strachu przed utratą mikroelementów, zakłóceniem pracy serca, itp.

Portal powstał w ramach Programu informacyjno-edukacyjnego na temat korzyści zdrowotnych wynikających ze spożycia kawy pt. "Kawa i zdrowie" realizowanego przez Fundację „Żywność, Aktywność Fizyczna i Zdrowie”.

Program objęty jest Patronatem Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH - Państwowego Instytutu Badawczego, a ideę Programu wspiera dr hab. n. o zdr. Grzegorz Juszczyk, Dyrektor Instytutu.

Najnowsze dowody naukowe potwierdzają, że umiarkowanie spożywanie napojów zawierających kofeinę, w tym kawy, nie prowadzi do odwodnienia. Sugestię, aby powstrzymać się od spożywania umiarkowanych ilości kawy zawierającej kofeinę w celu utrzymania odpowiedniej równowagi wodno-elektrolitowej organizmu, uznano za bezpodstawną.

Czarna kawa składa się w ponad 95% z wody15. Badania sugerują, że spożywanie umiarkowanej ilości kawy przyczynia się do dostarczenia organizmowi płynów i nie prowadzi do odwodnienia ani znacznej utraty płynów ustrojowych

Prof. dr hab. Mirosław Jarosz, specjalista ds. żywienia, a prywatnie wielki miłośnik kawy, jest przekonany, że kawa to jedna z substancji służących prewencji chorób cywilizacyjnych. Nazywa kawę „wschodzącą gwiazdą profilaktyki”.

Kawę porównałbym obrazowo do aspiryny – gdy się ją podaje, możemy się spodziewać mniejszego ryzyka zachorowania na niektóre choroby. Analogicznie, jeśli się regularnie pije kawę 2-4 razy dziennie, trochę dzieje się tak, jakby się przyjmowało po niewielkiej dawce tabletki – mówi prof. Jarosz5.

Jego opinia, podobnie jak szereg naukowych doniesień, potwierdza, że warto sięgać po kawę dla zdrowia każdego dnia. Zwłaszcza w obliczu chorób cywilizacyjnych, które niszczą życie milionom osób, każda nowa forma profilaktyki jest na wagę złota. Jeśli więc nasze codzienne nawyki, takie jak właśnie mała czarna na dzień dobry czy po obiedzie, mają nam pomóc, kultywujmy je. Pamiętajmy jednak o przestrzeganiu ilości 3-5 filiżanek kawy dziennie, bo właśnie taka ilość jest uznawana za wskazaną dla dorosłego człowieka.

Czarna kawa zawiera także niektóre mikroelementy. 1 filiżanka kawy może pokryć ok. 10 proc. naszego dziennego zapotrzebowania na potas i niacynę. Inne mikroelementy występują w kawie w mniejszych ilościach, a ich dokładną zawartość ilustruje tabela. Podane w niej wartości przyjęto dla 100 ml kawy o średniej mocy.

Mikroelement Zawartość w 100 ml kawySód Śladowe ilościPotas 92 mgMagnez 8 mgMangan 0.05 mgRyboflawina 0.01 mgNiacyna 0.7 mg

To prawda,że spożycie 2-3 filiżanek kawy (około 300 mg) może przyczyniać się do wypłukiwania magnezu z organizmu, które utrzymuje się przez 3 godziny. W sumie w ciągu 24 godzin z organizmu tracimy 4 mg magnezu. Należy jednak zaznaczyć, że jedna filiżanka kawy o pojemności 200 ml zawiera co najmniej 8 mg magnezu. Oznacza to, że pijąc kawę, nie tylko nie tracimy magnezu, lecz także go uzupełniamy.