Osoby znajdujące się w potrzebie z powodu ubóstwa, niepełnosprawności czy choroby mogą starać się o wsparcie z pomocy społecznej. O wsparcie mogą się ubiegać także ci, którzy nie radzą sobie z prowadzeniem gospodarstwa domowego, zmagają się z alkoholizmem czy mają trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego. Również zdarzenia losowe, klęski żywiołowe czy sytuacje kryzysowe są podstawą do ubiegania się o wsparcie ze strony państwa. Pomoc niosą też instytucje, takie jak Caritas, Polski Czerwony Krzyż, liczne fundacje i stowarzyszenia.
Ośrodki pomocy społecznej
Ośrodek pomocy społecznej to instytucja świadcząca pomoc społeczną, działająca w każdej gminie (w gminie miejskiej jest to miejski ośrodek pomocy społecznej, zaś w gminie wiejskiej to gminny ośrodek pomocy społecznej). Mogą świadczyć pomoc na wiele sposobów.
Formy pomocy:
- pieniężna – w postaci zasiłków: stałego, okresowego, celowego
- rzeczowa – zapewnienie schronienia, posiłku czy ubrania, udostępnienie maszyn i narzędzi stwarzających możliwość zorganizowania warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym
- usługowa – praca socjalna, która ma pomóc osobom i rodzinom dobrze funkcjonować w społeczeństwie, poradnictwo specjalistyczne (prawne, psychologiczne i rodzinne)
- usługi opiekuńcze lub specjalistyczne – wsparcie dla osoby samotnej, wymagającej pomocy innych osób (kiedy jest jej pozbawiona), zaspokajanie codziennych potrzeb życiowych, opieka higieniczna czy kontakty z otoczeniem.
Spokojna starość
Domy pomocy społecznej zapewniają osobom w podeszłym wieku fachową pomoc i całodobową opiekę. Przydział miejsca zależy od rodzaju schorzenia. Rejestr domów pomocy społecznej prowadzi wojewoda. Skierowanie przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, która nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie w codziennym życiu i której nie można zapewnić usług opiekuńczych. Pobyt jest płatny. Gmina, na której terenie znajduje się placówka, ustala wysokość opłat. Koszty pokrywa w pierwszej kolejności mieszkaniec domu ze swojego dochodu, np. emerytury, renty czy zasiłku stałego. Nie może to być jednak więcej niż 70 proc. jego dochodu. Różnicę między opłatą wnoszoną przez pensjonariusza a średnim miesięcznym kosztem jego utrzymania dopłaca rodzina lub gmina, z której osoba jest kierowana do domu opieki. Za pobyt w prywatnej placówce płacą pensjonariusz i jego rodzina.
RADA: Dobrym rozwiązaniem są też dzienne domy opieki. Osoby starsze spędzają tam kilka godzin. W tym czasie otrzymują fachową pomoc, wyżywienie i biorą udział w zajęciach grupowych.
Dom samotniej matki
W Polsce funkcjonuje ponad 60 domów samotnej matki, które zwykle prowadzone są przez instytucje kościelne lub organizacje pozarządowe. Taki dom zapewnia nieodpłatną pomoc samotnym opiekunom z małoletnimi dziećmi czy kobietom w ciąży, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Ośrodek zapewnia dach nad głową, pomoc materialną, psychologiczną i prawną. Okres pobytu nie może trwać dłużej niż rok, ale może być przedłużony, np. gdy samotna matka nie może wrócić do partnera czy rodziny. By znaleźć schronienie w domu samotnej matki, trzeba mieć skierowanie, które otrzymuje się po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku złożonym w ośrodku pomocy społecznej, zgodnym z miejscem zamieszkania.
WAŻNE: Gdy osoba znajduje się w sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu lub zdrowiu, możliwe jest natychmiastowe przyjęcie do domu samotnej matki.
Niebieska linia
Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” to telefon 800 120 002. Połączenie jest bezpłatne, możliwe 7 dni w tygodniu, przez cały rok. Za pośrednictwem infolinii można uzyskać wsparcie psychologiczne, informacje na temat przeciwdziałania przemocy w rodzinie, informacje o możliwościach prawno-proceduralnych oraz lokalnych placówkach pomocowych. Dane uzyskane od osób kontaktujących się z niebieską linią w ramach interwencji przekazywane są lokalnym służbom, a podjęte działania i efekty są monitorowane. Interwencja może być na prośbę osoby kontaktującej się lub z inicjatywy konsultanta pogotowia w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia.
Czytaj także: Zasiłki socjalne w Polsce. Sprawdź, jakie wsparcie możesz otrzymać
Caritas
Caritas Polska to organizacja dobroczynna Konferencji Episkopatu Polski. Ma swoje oddziały w każdej diecezji. Organizuje pomoc żywieniową w szkołach, wakacje dla dzieci z biednych rodzin, wspiera potrzebujących. Wspomaga bezdomnych, niepełnosprawnych, osoby niedożywione, służy pomocą ofiarom klęsk żywiołowych w Polsce i na świecie. Caritas diecezjalne prowadzą w całym kraju ponad 1000 placówek, w tym schroniska czy noclegownie, warsztaty terapii zajęciowej, domy dla samotnych matek z dziećmi, jadłodajnie dla ubogich, okna życia, hospicja i ośrodki kolonijne. Pierwszym krokiem w uzyskaniu pomocy jest kontakt z Parafialnym Zespołem Caritas lub księdzem proboszczem.
Polski Czerwony Krzyż
PCK to najstarsza, a zarazem największa organizacja humanitarna w Polsce. Pomaga m.in. ofiarom klęsk żywiołowych. PCK nie otrzymuje żadnych środków od państwa, utrzymuje się z dotacji sponsorów i prowadzonej działalności gospodarczej. Działa na terenie całego kraju. Prowadzi akcję dożywiania dzieci w szkołach. Ma stołówki, jadłodajnie, noclegownie i świetlice socjoterapeutyczne. Co roku prowadzi świąteczne akcje pomocy dzieciom z biednych rodzin. By uzyskać pomoc od PCK, należy zgłosić się do najbliższego oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża w danej miejscowości. Zakres pomocy PCK można sprawdzić na stronie: pck.pl/co-robimy.
Darmowa pomoc prawna
Kiedy sytuacja życiowa zmusza nas do skorzystania z usług prawnika, często łapiemy się za kieszeń. Można jednak skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz z darmowego poradnictwa obywatelskiego. Może z nich skorzystać każda osoba, której nie stać na uzyskanie odpłatnej porady i która złoży stosowne oświadczenie. Dane o telefonie kontaktowym do informacji i zapisów oraz wykaz punktów dostępnych w danym powiecie są na stronach internetowych urzędu starostwa. Porady udzielane są w wielu dziedzinach, takich jak prawo rodzinne, prawo pracy, sprawy z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, prawo cywilne, a także prawo ubezpieczeń społecznych i prawo do opieki zdrowotnej, prawo administracyjne (z wyjątkiem prawa podatkowego), prawo podatkowe oraz prawo karne.
Czytaj także: Pomoc dla przedsiębiorców w kryzysie
Fundacje – jak się do nich zapisać
Państwo nie jest w stanie zapewnić wsparcia wszystkim potrzebującym, dlatego z pomocą przychodzą fundacje i stowarzyszenia. Do fundacji może zapisać się każdy, kto cierpi z powodu choroby czy niedostatku. Najważniejsze to wybrać taką, która odpowiadać będzie naszym potrzebom. Następnie należy się z nią skontaktować telefonicznie lub za pomocą poczty elektronicznej i przedstawić swoją sytuację. Informacje o wymaganych dokumentach znajdują się na stronach internetowych poszczególnych instytucji.
Jak wspierać fundacje?
Najpierw wybierz fundację, której chcesz pomagać. Znajdziesz ją w internecie. Można wpłacić dowolną kwotę na konto bankowe fundacji czy wziąć udział w organizowanych akcjach charytatywnych. Wiele fundacji pozwala także na wysyłanie SMS-ów charytatywnych. Masz też możliwość podzielenia się swoim podatkiem. Państwo zezwala na przekazanie 1 proc. z PIT na wybraną organizację charytatywną. Nic za to nie zapłacisz. Jeśli masz czas, możesz zostać wolontariuszem i pomagać potrzebującym.