Jak rozpoznać i leczyć cukrzycę

Na cukrzycę choruje w Polsce co najmniej 3 mln ludzi, z czego milion o tym nie wie. Nieleczona lub zaniedbana prowadzi do ciężkich powikłań, dlatego należy ją stale kontrolować. Dlatego przynajmniej raz w roku należy zbadać poziom glukozy we krwi. Jeśli u kogoś z rodziny stwierdzono cukrzycę, możesz mieć skłonność do tej choroby. Czynnikiem ryzyka jest także płeć i wiek - ryzyko cukrzycy rośnie wraz z wiekiem i u kobiet, i u mężczyzn, natomiast kobiety są bardziej narażone na cukrzycę typu 2.

Rodzaje cukrzycy

* Cukrzyca typu 1 (cukrzyca insulinozależna)

Dotyka 15-20 procent chorych,jej przyczyną jest zniszczenie komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny. Występuje najczęściej u dzieci i ludzi młodych, nie można jej zapobiec, atakuje nagle. Chorzy muszą przez całe życie stosować insulinę.

* Cukrzyca typu 2 (cukrzyca insulinoniezależna)

Dotyka najczęściej osoby starsze, przyczyną nie jest brak insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie w organizmie (insulinooporność). Najczęściej cukrzycy typu 2 towarzyszy nadwaga, otyłość oraz nadciśnienie tętnicze.

* Cukrzyca ciążowa

Diagnozowana w przebiegu ciąży, ustępująca po urodzeniu dziecka. W grupie kobiet ciężarnych z cukrzycą istnieje wyższe ryzyko zachorowania w przyszłości w porównaniu z kobietami bez tego powikłania.

Kontroluj poziom glukozy

O cukrzycy mówimy wtedy, gdy poziom glukozy wynosi więcej niż:

* 200 mg/dl w przypadkowym, wykonywanym rutynowo badaniu krwi (dwukrotnie nieprawidłowy wynik)

* 126 mg/dl na czczo (dwukrotnie nieprawidłowy wynik)

* 200 mg/dl po doustnym teście obciążenia glukozą

O krok przed cukrzycą

Stan przedcukrzycowy to ostrzeżenie przed cukrzycą. Mówimy o nim, gdy po dwukrotnym badaniu na czczo (czyli co najmniej 8 godzin po ostatnim posiłku) poziom cukru utrzymuje się między 100 a 125 mg/dl. To moment, gdy możesz przeciwdziałać rozwojowi cukrzycy albo znacznie go opóźnić. Ale - trzeba schudnąć, zwiększyć aktywność fizyczną i prawidłowo się odżywiać.

Przyczyny cukrzycy

* złe nawyki żywieniowe

* nadwaga i otyłość

* nadciśnienie tętnicze lub choroba układu sercowo-naczyniowego

* zbyt wysoki poziom cholesterolu lub trójglicerydów we krwi

* stres, mała ilość snu

* zespół Cushinga

Objawy cukrzycy typu 1

* duże pragnienie

* częste oddawanie moczu

* spory apetyt i utrata wagi

* ogólne osłabienie, senność

* zamazane lub podwójne widzenie

Objawy cukrzycy typu 2

* duże pragnienie i częste oddawanie moczu (choć nie tak nasilone, jak w cukrzycy typu I)

* chudnięcie, mimo normalnego apetytu i diety

* nieostre widzenie

* drażliwość, apatia

* zmęczenie i senność

* łatwe powstawanie siniaków i wolniejsze gojenie się ran

* nawracające zapalenia skóry, zapalenia dziąseł lub zapalenia pęcherza moczowego

* sucha i swędząca skóra

* mrowienie lub przejściowa utrata czucia w stopach

* u mężczyzn - zaburzenia erekcji

* u kobiet – przewlekłe zapalenia pochwy

Jak leczyć?

Cukrzyca jest chorobą, której nie da się wyleczyć, ale można ją bardzo skutecznie kontrolować. W cukrzycy typu 1 podstawą leczenia jest insulina - stosuje się insulinę ludzką o pośrednim czasie działania albo analogi insuliny długo działające.

Lekiem pierwszego rzutu w przypadku cukrzycy typu 2 jest metmorfina, jeśli jej używanie nie przynosi efektów, daje się pochodne sulfonylomocznika, leki inkretynowe, inhibitory SGLT2 (tzw. flozyny lub gliflozyny). Jeśli i one nie obniżają glikemii, stosuje się insulinę.

Ruszaj się

Leczeniu cukrzycy muszą towarzyszyć ustalona z lekarzem dieta i wysiłek fizyczny. Ruch zwiększa zużycie cukru przez komórki mięśniowe, a to prowadzi do spadku jego poziomu we krwi. Codzienna aktywność pozwala pozbyć się nadwagi, zmniejszyć otyłość i zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy. Rodzaj gimnastyki zawsze dostosuj do stanu zdrowia. Może to być codzienny półgodzinny spacer, nordic walking czy jazda na rowerze. Koniecznie rzuć palenie!

Zdrowo się odżywiaj

W diecie powinny się znaleźć pełnoziarniste produkty zbożowe, dużo warzyw, kefiry jogurty, chude mięso drobiowe, ryby, rośliny strączkowe. Ogranicz spożycie czerwonego mięsa, słodyczy, słodkich owoców i napojów oraz soli. Nawadniaj organizm, pij 2 l płynów dziennie, jedz regularnie co trzy godziny. Wybieraj produkty o niskim indeksie glikemicznym IG czyli poniżej wartości 55.