Jemioła to wiecznie zielony, pasożytniczy krzew z rodziny sandałowcowatych (z tej samej, z której pochodzi drzewo sandałowe znane z kadzideł i perfum). W Polsce występuje jedynie jemioła pospolita. To półpasożyt, który przyczepia się do drzewa i za pomocą specjalnych ssawek pobiera wodę oraz sole mineralne, dzięki czemu może przeprowadzać fotosyntezę. Nie niszczy żywiciela, ale osłabia go, szczególnie w czasie suszy, kiedy zabiera zapasy wody. Owoce jemioły dojrzewają w grudniu i są przysmakiem ptaków. Białe jagody mają w sobie niestrawne nasiona, dzięki czemu ptaki rozsiewają roślinę. Skoro jemioła jest pasożytem, to dlaczego uważa się, że przynosi szczęście?
Jemioła w domu na szczęście. Popularne przesądy
Starożytni Grecy i Rzymianie stosowali jemiołę w celach leczniczych w przypadku wielu chorób, od miesiączek po epilepsję czy zatrucie. Dla Celtów była to roślina magiczna. Druidzi wierzyli, że skoro jemioła potrafi zakwitnąć w czasie trudnych, zimowych miesięcy, jest symbolem męskości i płodności. W Polsce jemioła była znana również jako strzęśla, homela, zimorost czy kołtun. Gałązki jemioły w domu miały przyciągać szczęście, bogactwo, miłość i zgodę. Roślina chroniła przed złymi mocami i piorunami. Włożona do dziecięcej kołyski odganiała koszmary i uroki. Ziele dodane do kąpieli miało przywracać siły witalne i wzmacniać w czasie choroby. Jemioła działała także na zwierzęta. Trzykrotne uderzenie rózgą z tej rośliny miało sprawić, że nieposłuszna krowa słuchała właściciela. Jak pisze A. Pajek na portalu Muzeum Wsi Radomskiej — O kulturowym znaczeniu jemioły zadecydowało wiele jej szczególnych właściwości, a jednym z ważniejszych było właśnie miejsce jej występowania — nie mając korzeni umiejscowionych w glebie, nie wyrastając z niej, mogła być tylko rośliną spadłą z nieba. Dodatkowo rosnąc wysoko na drzewie, nie ma bezpośredniej styczności z ziemią, „dołem”, a jednocześnie nie dosięga do nieba, „góry” – czyli znajduje się pomiędzy w stanie zawieszenia, w sferze granicznej, przez co nabiera cech mediacyjnych. Granica to miejsce, w którym objawia się sacrum, a wszystko, co ma z nim kontakt, nabiera magicznych właściwości. Dodatkowym znakiem świadczącym o przynależności jemioły do sfery sacrum jest fakt, że usychając, zmienia swą barwę na żółtozłotą, a kolor ten jest łączony z zaświatami. Ponadto o magiczności jemioły świadczył także fakt wiecznie zielonej rośliny i zdolność do owocowania, gdy wokół wszystko skute lodem. Stąd też przypisywano jej niezniszczalność i nieśmiertelność. Jej owoce były symbolem płodności dlatego kobiety, które chciały zajść w ciążę, zjadały białe jagody, a panny młode stawały pod owocującą jemiołą w nadziei na liczne potomstwo. Warto jednak pamiętać, że choć jemioła jest składnikiem wielu leczniczych preparatów, to trzeba pamiętać, że wszystkie części rośliny są trujące, dlatego lepiej nie stosować jej na własną rękę.
Jemioła w domu na święta. Kiedy i gdzie wieszać jemiołę?
Dla wielu jemioła, obok choinki, jest obowiązkową rośliną, która musi pojawić się w domu na święta Bożego Narodzenia. Wiecznie zielony krzew, który owocuje i kwitnie zimą, jest symbolem woli życia i nieskończoności. Ma zapewnić domownikom szczęście i powodzenie w kolejnym roku. Zawieszona nad wigilijnym stołem ma spełniać wszystkie wypowiedziane życzenia. Jeśli jemioła ma spełnić swoje zadanie, to według tradycji powinno się ją zaświecić w Wigilię. Zgodnie ze zwyczajem gałązki można umieścić nad stołem lub w drzwiach wejściowych. Wtedy przyniesie szczęście. Według przesądów jemioły nie wolno wyrzucać po świętach. Gałązki trzeba przechowywać do kolejnej Wigilii. Aby szczęście nie opuściło domu, powinno się ją spalić, zanim przyniesiemy do domu nową.
Zwyczaj całowania się pod jemiołą. Co oznacza?
Całowanie się pod jemiołą to jeden z najpopularniejszych zwyczajów, w dzisiejszych czasach. Do Polski tradycja przywędrowała z Anglii. Celtowie przypisywali jemiole romantyczne właściwości, uważali ją za afrodyzjak. W czasie noworocznych świąt gałązki wisiały pod sufitem, a miejsce pod krzewem stawało się świątecznym centrum świata. Pocałunek pod jemiołą miał gwarantować miłosne szczęście. Z kolei Grecy wierzyli, że całowanie się pod jemiołą jest obietnicą zaślubin i szczęśliwego małżeństwa.
ZOBACZ TEŻ: Róża Bożego Narodzenia. Kwiat, który kwitnie zimą. Ozdobi dom, balkon i ogród