Boże Ciało czyli Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Święto Ciała i Krwi Pańskiej) jest to święto nakazane, ruchome, które wypada 60 dni po Wielkanocy. Wypada w czwartek po uroczystości Trójcy Świętej pomiędzy 21 maja, a 24 czerwca. Jest to uroczystość w Kościele katolickim obchodzona dla uczczenia Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Tego dnia w miastach, miasteczkach i wsiach w całej Polsce organizowane są procesje. W poprzednich latach, z powodu pandemii koronawirusa, wiele parafii zdecydowało się zrezygnować z tej tradycji.
Święto nakazane
Zgodnie z kanonami 1247 i 1248 Kodeksu Prawa Kanonicznego, w święta nakazane wierni są zobowiązani uczestniczyć we Mszy świętej i powstrzymać się od wykonywania tych prac i zajęć, które utrudniają oddawanie Bogu czci, przeżywanie radości właściwej dniowi Pańskiemu oraz korzystanie z należnego odpoczynku duchowego i fizycznego.
Boże Ciało
Boże Ciało czyli Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Święto Ciała i Krwi Pańskiej) jest to święto nakazane, ruchome, które wypada 60 dni po Wielkanocy. Wypada w czwartek po uroczystości Trójcy Świętej pomiedzy 21 maja, a 24 czerwca. Święto, początkowo w diecezji Liège zostało ustanowione w 1246 r. po widzeniach św. Julianny z Cornillon. Już w 1252 r. uroczystość była obchodzona w Niemczech, a w 1320 r. do diecezji krakowskiej wprowadził ją biskup Nankier.
Dlaczego świętujemy Boże Ciało?
Uroczystość Bożego Ciała uznawana jest za jedno z najważniejszych świąt kościelnych i ma wyjątkowo piękną oraz uroczystą oprawę. Na jej ustanowienie i rozpowszechnienie miało wpływ przyjęcie w 1215 roku dogmatu o transsubstancjacji, czyli realnej przemianie chleba i wina w Ciało i Krew Chrystusa. Z kolei w 1263 roku w Bolsenie miał miejsce cud eucharystyczny - hostia w rękach wątpiącego w transsubstancjację księdza zaczęła krwawić. Do dziś zachował się korporał, który jest uznawany za ten, na który podczas wydarzenia spadły krople krwi. Uroczystość Bożego Ciała ma charakter radosny i dziękczynny, związana jest z nim także uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Skąd się wzięły procesje w Boże Ciało?
Historia procesji podczas uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa sięga drugiej połowy XIII w. Do Polski zwyczaj procesji eucharystycznych trafił w XV w. Od początku miał bardzo uroczysty charakter. W XVI w. z Niemiec dotarł do nas zwyczaj śpiewania fragmentów Ewangelii przy czterech, udekorowanych świeżymi roślinami ołtarzach. Podczas rozbiorów, a także podczas II wojny światowej uczestnictwo w procesjach było znakiem wiary, ale także jedności narodu. Zapewne świadome tego faktu władze PRLu często zakazywały organizowania procesji ulicami miast.
Ołtarze procesyjne
Cztery ołtarze na trasie procesji podczas Uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa mają symbolikę religijną. Cztery ołtarze są odwołaniem do czterech Ewangelii. Procesja zatrzymuje się przy ołtarzach, przy których śpiewane są perykopy ewangeliczne Mateusza, Marka, Łukasza i Jana.
Ludowe zwyczaje
Niekoniecznie religijną symbolikę mają dekorujące ołtarze świeże rośliny, najczęściej gałązki brzozy. Wierzono, że mają one właściwości ochronne przed złymi mocami, chronią przed piorunami i dlatego zatykano je za framugami drzwi oraz poświęconymi obrazami. Gałązki brzozy zanoszono również na pola, żeby chroniły zbiory. W oktawie Bożego Ciała święci się również wianki z kwiatów i ziół leczniczych. Wianki, podobnie jak gałązki brzozy miały chronić domowników, ale również zwierzęta gospodarcze przed złymi mocami. Zakopane na polu miały chronić zbiory przed szkodnikami i nieurodzajem. Z ziół robiono napary lecznicze na różne choroby.
Boże Ciało 2022
Boże Ciało to święto ruchome. 60 dni po Wielkanocy (czerwiec). Jest to dzień wolny od pracy. W roku 2022 Boże Ciało obchodzi się 16 czerwca (Czwartek).
Świętami nakazanymi w Kościele w Polsce są:
• uroczystość Narodzenia Pańskiego (25 grudnia)
• uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki (1 stycznia)
• uroczystość Objawienia Pańskiego – Trzech Króli (6 stycznia)
• uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego – Wielkanoc (17 kwietnia 2022)
• Wniebowstąpienie Pańskie (niedziela, 29 maja 2022)
• uroczystość Zesłania Ducha Świętego – Zielone Świątki (niedziela, 5 czerwca 2022)
• uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa – Boże Ciało (16 czerwca 2022)
• uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia)
• uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada).
oraz wszystkie niedziele w ciągu roku (w całym Kościele powszechnym).
Lista ta obowiązuje od 30 listopada 2003 r. – zgodnie z dekretem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 4 marca 2003 r.