Las dzięki swojej skomplikowanej strukturze, występowaniu wielu warstw i rodzajów roślinności, zróżnicowaniu przestrzennemu, którego ważnym elementem są lokalne obniżenia terenu, stanowi sam w sobie niezastąpiony i niepowtarzalny „zbiornik wodny”.
Zmniejsza zagrożenie powodziowe
Ponadto ma wyjątkową zdolność do gromadzenia wody w okresie, gdy jest jej nadmiar i oddawania jej środowisku w czasie niedoboru. Umożliwia on również retencję śnieżną, ponieważ panujące wewnątrz lasu warunki mikroklimatyczne powodują, że śnieg roztapia się w nim wolniej niż na terenach niezalesionych. To z kolei zapobiega powstawaniu gwałtownych roztopów, przez co zmniejsza zagrożenie powodziowe.
Głównym elementem decydującym o wyjątkowej roli lasu w kształtowaniu obiegu wody jest roślinność leśna i jej piętrowe zróżnicowanie. Zanim woda opadowa trafi na ziemię, jest zatrzymywana w koronach drzew i powoli spływa po pniu. Lity drzewostan świerkowy może zatrzymać nawet do 50 proc. opadów, las mieszany 20–30 procent. Część opadów zatrzymuje warstwa podszytu (podszycie), czyli mniejszych drzew i krzewów. Runo leśne zatrzymuje nawet do pięciu razy więcej wody, niż samo waży. Natomiast próchnica (czyli ściółka leśna, która podległa rozkładowi), jak również leśna gleba mineralna są bardzo bogate w związki organiczne i dzięki temu mają duże zdolności retencyjne.
Stop erozji wodnej
Warto również wspomnieć, że martwe, pozbawione liści i igieł drzewo pokrywa się z czasem grubą warstwą mchów i porostów i razem z nimi potrafi zatrzymać nawet do sześciu razy więcej wody, niż samo waży. Dlatego tak ważne jest zostawianie w lesie martwych drzew. Zalegające w korytach potoków i płynących ciekach pnie drzew blokują szybki spływ wód opadowych, co pozwala zatrzymać ich nadmiar w lesie. Tym samym gleba ochraniana jest przed erozją wodną. Pnie, spowalniając odpływ cieków, zwiększają kumulację osadów, co w znacznym stopniu oczyszcza wodę i poprawia jej jakość. Pozytywny wpływ leżących w korytach potoków martwych drzew widać szczególnie w lasach górskich.
Mądra gospodarka leśna
Aby las mógł spełniać swoje wodochronne funkcje, konieczne jest prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej, sadzenie młodych drzew na wyrębach, ochrona roślinności runa, wzbogacanie składu gatunkowego lasu. Ważne jest również zalesianie terenów nieleśnych oraz ochrona i zachowanie śródleśnych stawów i oczek oraz wilgotnych i mokrych siedlisk, w tym torfowisk.
DR HAB. ELŻBIETA
BAJKIEWICZ-GRABOWSKA, PROF. UG
Uwaga! Zapraszamy na wspaniałą wyprawę tropem wody cenniejszej od złota! ODWIEDŹ TEŻ STRONĘ www.cenniejszaodzlota.pl