Mobbing, pochodzące od angielskiego słowa „mob” – motłoch, oznacza zaczepianie i nagabywanie. Z punktu widzenia prawa jest to rozłożone w czasie, długotrwałe, złe i niesprawiedliwe traktowanie pracownika. Wywołuje u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powoduje lub ma na celu spowodować poniżenie go lub ośmieszenie, izolowanie lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Mobbingować może kierownik, szef, przełożony, ale także kolega z pracy zajmujący równorzędne stanowisko.
PRAWO WINI TYLKO PRACODAWCĘ
Kodeks pracy zobowiązuje pracodawcę do przeciwdziałania mobbingowi. Jeśli więc przypadek mobbingu pracownika zaistnieje w firmie, a pracodawca nie będzie mógł się wykazać działaniami zmierzającymi do tego, aby do mobbingu nie doszło, ani działaniami, które by go zwalczały, może ponieść odpowiedzialność określoną w Kodeksie pracy i Kodeksie cywilnym. Nie jest ona odpowiedzialnością karną i nie zależy od winy pracodawcy. W mobbingu ważny jest przebieg działań i ich skutek.
Przyczyny mobbingu kryją się głównie w zakamarkach psychiki zakompleksionych, niekompetentnych szefów, którzy zawodowe i prywatne frustracje nieświadomie lub świadomie przenoszą na stosunek do podwładnych. Ale stwierdzono też, że mobbing rozkwita wtedy, kiedy pracownik jest łatwy do zastąpienia, czyli w sytuacji dużego bezrobocia. Wtedy ofiara, z obawy o utratę pracy, jest w stanie znacznie więcej znieść, a nękający, wykorzystując tę niezdrową zależność, posuwa się znacznie dalej. Fundacja Dublińska (unijna agencja badawcza), przeprowadzając badania zjawiska mobbingu w krajach Unii Europejskiej, stwierdziła, że tylko w ciągu roku w Europie mobbingowi w miejscu pracy poddawanych jest aż 12 milionówosób! To jak miasto wielkości Tokio, pełne zalęknionych, prześladowanych ludzi, cierpiących psychiczne katusze z powodu przełożonego, który ich regularnie poniża.
Zobacz: Na czym polega MOLESTOWANIE SEKSUALNE i jak je odróżnić od flirtu?
Mobbing to bez wątpienia dość modne słowo, mocno nadużywane przez pracowników, często określających w ten sposób wszelkie mniej lub bardziej niestosowne zachowania szefa. Również takie, które niestosownymi nie są, a jedynie podkreślają stosunek zależności pracownika od pracodawcy.
Kodeks pracy nie wymienia zachowań, które można zakwalifikować jako mobbing. Określa je tylko ogólnie. Nadużycia będące mobbingiem mogą mieć różne formy: słów (mówionych lub pisanych), gestów, działań, zachowań.
O MOBBINGU MÓWIMY, GDY:
podwładny jest obarczany duza odpowiedzialnoscia, a jednoczesnie niewiele moze zrobic, aby jej sprostac, bo np. nie został upowazniony do podejmowania decyzji,
bez wzgledu na to, co pracownik zrobi dla dobra firmy, jego działania sa niedoceniane, zasługi umniejszane lub przemilczane,
przełozony uniemozliwia pracownikowi wypowiadanie sie na tematy zwiazane z praca: przerywa mu, krzyczy, ubliza,
szef krytykuje prace podwładnego, uszczypliwie robi aluzje do jego zycia prywatnego, uporczywie przeszkadza w pracy, komentuje nastroje podwładnego, sugerujac problemy osobowosciowe lub chorobe psychiczna,
zaleca sie do pracownika, robi propozycje seksualne,
nie daje podwładnemu zadnych zadan lub odbiera juz powierzone,
zleca wykonywanie prac ponizej kompetencji i umiejetnosci podwładnego,
nadmiernie obciaza praca lub zleca zadania przekraczajace mozliwosci lub kompetencje pracownika,
zastrasza go, grozi zwolnieniem, zdegradowaniem
UWAGA: Mobbing zawsze charakteryzuje sie długotrwałoscia, czyli trwa przez dłuzszy czas, np. pół roku, i uporczywoscia: przesladowanie, szykanowanie, dreczenie pracownika sie powtarza (przyjmuje się zwykle, że co najmniej raz na tydzień). Zgodnie z wyrokiem SN ocena, czy nekanie lub zastraszanie pracownika było długotrwałe i uporczywe, musi uwzgledniac okolicznosci konkretnego przypadku.
OFIARA MOBBINGU MOŻE DOCHODZIĆ OD PRACODAWCY PRZED SĄDEM PRACY:
1. Zadoscuczynienia pienieznego za doznana krzywde, jezeli mobbing wywołał u pracownika rozstrój zdrowia.
2. Odszkodowania w wysokosci nie nizszej niz minimalne wynagrodzenie za prace, jezeli pracownik wskutek mobbingu rozwiazał umowe o prace.
3. Odpowiedzialnosci z tytułu czynów niedozwolonych (na podst. Kodeksu cywilnego), jesli szkody pracownika wynikły z poniesionych kosztów leczenia, utraty zdolnosci do zarobkowania, koniecznosci przekwalifikowania zawodowego czy zmniejszenia sie widoków na przyszłosc.
4. Roszczenia o zaniechanie działania zagrazajacego dobru osobistemu. A w razie dokonanego naruszenia – o dopełnienie czynnosci potrzebnych do usuniecia jego skutków, w szczególnosci poprzez obwarowane formalnosciami przeproszenie pracownika.
UWAGA: Ciezar udowodnienia mobbingu oraz jego skutków (takich jak np. rozstrój zdrowia) lezy po stronie pracownika.
ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail