TV
Pogoda
Wideo
Od stycznia 2013 roku wiek emerytalny stopniowo się wydłuża, by ostatecznie osiągnąć jednakowy dla kobiet i mężczyzn poziom 67 lat (dla mężczyzn w 2020 roku, dla kobiet - w 2040 roku). Podwyższenie wieku emerytalnego dotyczy: mężczyzn urodzonych po dniu 31 grudnia 1947 r. i kobiet urodzonych po dniu 31 grudnia 1952 r.
Jak się oblicza emeryturę po nowemu
Emerytura przyznawana według starych zasad zależała od osiągnięcia wieku emerytalnego, kwoty bazowej, wysokości twoich zarobków (w porównaniu ze średnią krajową w danym roku) oraz od tego, jak długo pracowałeś i opłacałeś składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Natomiast podstawę do obliczenia emerytury po nowemu stanowi suma zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zgromadzona na twoim indywidualnym koncie w ZUS (za okres od 1 stycznia 1999 roku) powiększona o zwaloryzowany kapitał początkowy (za okres do 31 grudnia 1998 r.). Emerytura to równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia sumy zgromadzonej na koncie przez tzw. średnie dalsze trwanie życia (czyli przeciętny okres, jaki upływa od ustalenia prawa do emerytury do dnia śmierci ubezpieczonego). Tablice trwania życia są ogłaszane corocznie przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim.
Emerytura nowa - częściowa
Możesz mieć nową emeryturę, nawet jeśli nie osiągniesz określonego dla siebie wieku emerytalnego (uzależnionego od daty urodzenia). W takiej sytuacji będzie ci przysługiwała emerytura częściowa. Musisz jednak spełniać łącznie następujące warunki: mieć okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn oraz osiągnąć wiek wynoszący co najmniej 62 lata - kobiety, i co najmniej 65 lat - mężczyźni. Wysokość emerytury częściowej to 50 procent kwoty emerytury pełnej. Do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego nie będzie ona podwyższana do kwoty najniższej emerytury. Gdy osiągniesz wiek emerytalny, emerytura częściowa - na twój wniosek - zostanie zamieniona na emeryturę pełną. Musisz jednak pamiętać, że zostaną z niej potrącone kwoty pobranych wcześniej emerytur częściowych.
Zadbaj o kapitał początkowy
Nie zwlekaj ze złożeniem wniosku o wyliczenie kapitału początkowego. Bez niego twoje świadczenie będzie niższe! Kapitał początkowy to część twojej emerytury, na którą pracowałeś przed 1999 rokiem. Stanowi hipotetyczne odtworzenie składek na ubezpieczenie społeczne płaconych w tym czasie. Kapitał początkowy ma służyć oszacowaniu, jaka kwota składek powinna być przypisana do twojego indywidualnego konta ubezpieczeniowego na koniec 1998 roku, gdyby wówczas konta takie istniały.
Wysokość twojego kapitału początkowego zależy od:
* okresów składkowych i nieskładkowych przed 1999 r.,
* dochodów (wynagrodzenia i wszystkich składników wynagrodzenia, od których były opłacone składki na ubezpieczenie społeczne przed 1999 r.),
* współczynnika p - służy do obliczenia tzw. części socjalnej (część socjalna to 24 proc. kwoty bazowej).
Liczy się każdy dzień
Do wyliczenia kapitału początkowego potrzebne są informacje o zarobkach z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z okresu sprzed 1999 roku lub z 20 lat kalendarzowych dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed 1999 rokiem. Przy obliczaniu łącznego okresu składkowego i nieskładkowego ZUS uwzględnia lata, miesiące i dni:
* jeżeli w dniu 31 grudnia 1998 r. masz więcej niż 6 miesięcy stażu, staż ten zaokrągla się do pełnego roku;
* jeżeli w dniu 31 grudnia 1998 r. masz więcej niż 6 miesięcy stażu ponad pełne lata, staż ten zaokrągla się w górę;
* jeżeli w dniu 31 grudnia 1998 r. masz staż wynoszący 6 miesięcy lub krótszy (np. 3 miesiące i 22 dni), staż ten ustala się w dniach;
* jeżeli masz w dniu 31 grudnia 1998 r. staż wynoszący 6 miesięcy i mniej ponad pełne lata (np. 25 lat, 5 miesięcy i 3 dni), staż ten ustala się w dniach.
Jeśli nie możesz do obliczenia kapitału początkowego przedstawić zaświadczeń o osiąganych zarobkach, bo zakład pracy nie istnieje lub dokumentacja została zniszczona, ZUS obliczy wysokość kapitału, przyjmując w zerowych latach kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia.
UWAGA!
Kapitał, niezależnie od tego, kiedy będzie wyliczony, na twoim koncie zostanie zapisany z datą wsteczną
1 stycznia 1999 r.
Złóż wniosek
Prawo do nowej emerytury uzyskujesz z dniem osiągnięcia wieku emerytalnego, ale świadczenie ZUS przyznaje nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożysz wniosek. Wniosek możesz:
* złożyć osobiście lub przez swojego pełnomocnika bezpośrednio w oddziale ZUS,
* zgłosić ustnie do protokołu,
* przesłać albo złożyć w polskim urzędzie konsularnym lub w innej polskiej placówce dyplomatycznej.
Wniosek możesz pobrać ze strony internetowej www.zus.pl - ZUS Rp-1E.
Co we wniosku
Wniosek powinien zawierać:
* imię i nazwisko, datę urodzenia, miejsce zamieszkania, adres do korespondencji,
* numer PESEL, a w razie jego braku - serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,
* podpis wnioskodawcy, jego pełnomocnika lub osoby upoważnionej,
* nazwę i adres banku oraz numer rachunku, jeżeli emerytura ma być przekazywana na konto bankowe.
Dołącz do wniosku
Jeśli do dnia zgłoszenia wniosku o nową emeryturę nie masz wyliczonego kapitału początkowego, a pracowałeś przed 1999 r., powinieneś wraz z wnioskiem o emeryturę złożyć dokumenty wymagane do ustalenia tego kapitału. Musisz samodzielnie skompletować i zanieść do ZUS wszystkie dokumenty, na podstawie których ZUS obliczy ci kapitał początkowy. Są to dokumenty potwierdzające okresy składkowe (pracy) i nieskładkowe (np. czas nauki, urlop wychowawczy) oraz dokumenty potwierdzające osiągane zarobki.
Możesz przeliczyć
Jeśli po przyznaniu prawa do nowej emerytury nadal pracowałeś, możesz starać się o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem nowych składek emerytalnych. Wniosek możesz zgłosić po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym ZUS przyznał ci emeryturę, a każdy następny - po zakończeniu roku, w którym nastąpiło poprzednie przeliczenie. Przeliczając nową emeryturę, ZUS ustala najpierw sumę składek zgromadzonych na twoim koncie od miesiąca, w którym zaczął ci wypłacać świadczenie, do miesiąca poprzedzającego zgłoszenie wniosku o ponowne jego ustalenie. Kwotę składek dzieli przez średnie dalsze trwanie życia obowiązujące dla twojego wieku w dniu złożenia wniosku o przeliczenie świadczenia. Uzyskany wynik dodaje do dotychczasowej emerytury.
Podcasty
Playlisty tematyczne
