Oczy ucznia

O wadach wzroku, ich korekcji u dzieci a także higienie wzroku opowiada prof. Iwona Grabska-Liberek oraz dr Marta Pietruszyńska z Warszawskiego Centrum Okulistycznego LIBERMEDIC.

Nieskorygowana wada wzroku może być przyczyną problemów z nauką. Dziecko nie jest w stanie zobaczyć tekstu na tablicy a rozmazane litery i cyfry nie pozwalają na wykonanie zadań i nauczenie się nowych rzeczy, co często powoduje rozdrażnienie dziecka a w konsekwencji niechęć do nauki i problemy w szkole. Czasem dzieci skarżą się na ból głowy podczas czytania- czego przyczyną oprócz wady wzroku może być również nadmierny skurcz akomodacji, który możemy rozluźnić odpowiednimi ćwiczeniami bądź okularami.

Wielu rodziców nie ma pojęcia o tym, że ich dziecko ma wadę wzroku.
„Dzieci do 14 roku życia mają niebywałą zdolność akomodacji – czyli potrafią wyostrzyć wzrok nawet o 6 dioptrii – mówi prof. Iwona Grabska –Liberek – dlatego dopiero na badaniu okulistycznym jesteśmy w stanie dokładnie określić, jaką ostrość wzroku ma uczeń".

Jesli okaże się, że dziecko ma wadę wzroku (krótkowzroczność, nadwzroczność a czasem także astygmatyzm) to trzeba ją skorygować. U dzieci najpopularniejszą metodą korekcji wzroku są okulary – rzadziej soczewki kontaktowe. Dostępny szeroki wybór oprawek i szkieł okularowych pozwala na stworzenie dziecku jak najbardziej komfortowych warunków do patrzenia.

To, co rodzice mogą sami zauważyć – to na przykład przechylanie przez dziecko głowy przy czytaniu lub pisaniu, zbliżanie oczu do książki,oglądanie telewizji z bliskiej odległości. Takie zachowania powinny skłonić do wizyty u okulisty. Niejednokrotnie zdarza się, że dzieci trafiają do pedagogów i psychologów z powodu problemów w nauce, których przyczyną jest właśnie nieskorygowana wada wzroku. Gdy dziecko włoży odpowiednie okulary- problemy znikają.

Czasem dziecko zaczyna zezować – czyli jedno oko „ucieka". Zez może mieć różne przyczyny – jedną z nich jest źle skorygowana wada wzroku czy tzw. różnowzroczność.
„Z różnowzrocznością mamy do czynienia wtedy, gdy w jednym oku wada wzroku jest większa o co najmniej 2 dioptrie niż w oku drugim – mówi dr Marta Pietruszyńska- w takiej sytuacji można zastosować ćwiczenia usprawniające drogi wzrokowe" .

Ćwiczenia oczu prowadzą wyspecjalizowane gabinety – i w zależności od potrzeb, stopnia zaawansowania niedowidzenia- dobiera się zestaw ćwiczeń. Zawsze jednak pierwsza wizyta musi odbyć się u okulisty.

„Badanie okulistyczne u dzieci w wieku szkolnym wygląda podobnie, jak u osoby dorosłej. Najpierw przeprowadzamy wywiad z rodzicami, pytamy również dziecko o jego spostrzeżenia. – tłumaczy dr Marta Pietruszyńska – wykonujemy także badanie autorefraktometrem, mierzymy ciśnienie wewnątrzgałkowe i oceniamy stan oka. Potem podajemy krople rozszerzające źrenice."

Dziecko ma podawane krople 2-3 razy co 15 minut. Potem wykonuje się ponownie badanie autorefraktometrem.
„Rozszerzenie źrenic, czyli fachowo porażenie akomodacji – to u dzieci szkolnych bardzo ważna sprawa. Dzięki temu mamy możliwość zmierzenia rzeczywistej wady wzroku. I obejrzenia wnętrza oka w lampie szczelinowej – podkreśla prof. Iwona Grabska-Liberek".

Jak często kontrolować wzrok u dzieci w wieku szkolnym?

Jesli nie ma problemów ze wzrokiem – to wystarczy raz na rok. Jeśli lekarz zaleci kontrole cześciej (w przypadku np. jaskry młodzieńczej, stożka rogówki itp. ) – to warto przestrzegać tego harmonogramu. Z wizytą u okulisty nie należy czekać, gdy dziecko ma alergię czy zaburzenia tarczycy. Regularnych kontroli wymagają róznież pacjenci z cukrzycą czy reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Jak dbać o wzrok dziecka? Czy możemy zapobiegać wadom wzroku bądź spowolnić ich progresję ?

Najczęściej wystepujacą wadą wzroku jest krótkowzroczność. Na jej wystąpienie ma wpływ szereg czynników: genetycznych i wynikających ze stylu życia. Jej rozwojowi sprzyja więc zbyt długa „praca z bliska" – a dzisiaj to oznacza nie tylko czytanie ale przede wszystkim: używanie smartfonów czy tabletów do celów rozrywkowych (gry, filmiki, etc.). Nie ma skutecznej metody powstrzymywania czy cofnięcia krótkowzroczności.Warto jednak nauczyć dzieci, by robiły sobie przerwy co godzinę należy spojrzeć daleko, można też wykonać kilka razy proste ćwiczenie: spojrzeć na punkt za oknem i punkt na parapecie – zmieniać odległości patrzenia. Albo „zezować" zbliżając palec do nosa.

Praktykujmy też „higenę dobrego widzenia" czyli: odpowiednie odżywianie – zielenina, ryby (łosoś) , żółte i pomarańczowe warzywa, a czasem nawet trochę gorzkiej czekolady oraz coroczne wizyty u okulisty nawet przy braku wady wzroku.