Osteoporoza. Podstępna złodziejka kości

Co sprzyja osteoporozie

Czynnikiem zachorowania jest głównie wiek. Po ukończeniu 45 lat masa i gęstość kości maleją. Osteoporoza najczęsciej objawia się po ukończeniu 60. roku życia i dotyka osoby obojga płci, choć znacznie częściej kobiety. Ma to związek ze spadkiem poziomu estrogenów chroniących przed chorobą. Osteoporozie sprzyja też palenie papierosów, brak ruchu, dieta uboga w wapń, drobnokoścista budowa ciała, choroby tarczycy, nerek, zażywanie niektórych leków, np. sterydów.

To powinno cię zaniepokoić

* spadek wzrostu - jeśli jest większy niż o 1-2 cm rocznie, spadek o 3-4 cm może świadczyć o złamaniu kręgów,

* bóle brzucha,

* pochylenie sylwetki ku przodowi,

* wdowi garb, czyli pojawienie się wypukłości pleców, są zgarbione i zaokrąglone,

* dyskomfort przy siedzeniu czy staniu,

* ograniczenia zakresu ruchu kręgosłupa,

* bóle pleców w okolicy kręgosłupa, czy żeber,

* bóle kości długich pod wpływem obciążenia,

* zwiększona łamliwość kości, złamania mogą pojawiać się nawet przy niewielkich urazach czy naciskach,

* złamania samoistne, pojawiające się bez konkretnej przyczyny.

Diagnoza

Stan kośćca możesz sprawdzić, wykonując densytometrię. To szybkie i proste badanie ocenia gęstość kości, stopień ubytku masy kostnej. Wykonuje się ją za pomocą specjalnego aparatu rentgenowskiego emitującego bardzo małą ilość promieniowania. Badanie jest dokładne i nieinwazyjne, trwa maksymalnie kilkanaście minut i nie wymaga specjalnych przygotowań. Najczęściej bada się odcinek lędźwiowy kręgosłupa, szyjkę kości udowej, kości nadgarstka i przedramienia. Inne metody diagnostyki to: analiza krwi i moczu, markery kostne określające tempo odbudowy i rozpadu kości, zdjęcie rentgenowskie, tomografia komputerowa.

Jak leczyć?

Osteoporozę leczy się farmakologicznie, a leki przyjmuje się do końca życia. Można je podzielić na: * powstrzymujące niszczenie kości, najczęściej są to bisfosfoniany i kalcytonina, stosowane w postaci tabletek lub zastrzyków, * pobudzające tworzenie i uwapnienie kości, czyli najczęściej preparaty wapnia i witaminy D.

Skuteczną jest terapia przeciwciałem monoklonalnym w postaci leku Denosumab, podawanego podskórnie raz na pół roku. Lek ten o 70 proc. obniża ryzyko złamań kręgosłupa, o 40 proc. ryzyko złamań szyjki kości udowej, o 20 proc. ryzyko innych złamań. Działa bardzo szybko, dobrze się wchłania, już po kilku tygodniach widać jego korzystny wpływ na kości. Denosumab jest bezpłatny dla pacjentów od 75 roku życia i z 30 proc. odpłatnością dla pacjentów od 60 roku życia.

Pamiętaj! Im wcześniej rozpoczniesz leczenie, tym jest skuteczniejsze, a postęp choroby wolniejszy. W przypadku późno rozpoczętej terapii, zmiany dokonane przez osteoporozę mogą być już nieodwracalne.

Jak zapobiec?

* Odpowiednio się odżywiaj, dieta powinna być bogata w wapń i wit. D.

* Unikaj alkoholu, papierosów i kawy.

* Dużo się ruszaj, gimnastykuj, spaceruj. Zachowuj prawidłową postawę podczas chodzenia i siedzenia. Korzystaj ze słońca, bo promieniowanie słoneczne jest niezbędne do produkcji przez organizm wit. D, która z kolei jest potrzebna do wchłaniania z jelit wapnia.

* Utrzymuj prawidłową wagę ciała.

* Nie lekceważ nawet drobnych uszkodzeń kości, zwichnięć czy skręceń.

Zmień dietę

Dieta przy osteoporozie powinna być bogata w wapń i wit. D. Spożywaj mleko i jego przetwory: jogurty, kefir czy chudy twaróg oraz tran i żółtka jaj. Jedz regularnie 4-5 posiłków dziennie, w każdym z nich powinien znaleźć się nabiał oraz warzywa lub owoce. Możesz jeść pieczywo pełnoziarniste - zawarte w nim miedź, cynk i wit. B6 wspomagają rozwój kości. Unikaj soli, żywności wysokoprzetworzonej oraz fast foodów. Warto wiedzieć: niektóre warzywa np. szpinak, szczaw, rabarbar, botwinka, oraz używki: herbata, kawa, kwaśne wino, zawierają dużo szczawianów. Wiążą one w przewodzie pokarmowym wapń, obniżając jego wchłanianie.