Październik w ogrodzie: Murki ogrodowe

Możemy postawić murek tak, by odciąć fragment skarpy, co pozwoli ją skrócić i lepiej wykorzystać przestrzeń. Warto jednak docenić także stronę estetyczną tych budowli. Urozmaicają przestrzeń ogrodu i doskonale komponują się z roślinami. Można wykorzystywać je do tworzenia efektownych rabat podwyższonych oraz obsadzać roślinami nie tylko korony takich murków, ale i ich pionowe płaszczyzny.

Odpowiedni materiał
Murek można zbudować z kamieni, cegieł lub prefabrykowanych elementów betonowych. Jeśli decydujemy się na budowlę kamienną, najlepiej wykorzystywać materiał lokalny: kamienie zbierane z pól lub pochodzące z pobliskiego kamieniołomu. Oczywiście jeśli takich nie ma, możemy zaopatrzyć się w składzie budowlanym lub centrum ogrodniczym.

Najtrwalsze są skały pochodzenia magmowego, takie jak granit, bazalt i sjenit. Mniej trwałe ulegają erozji wapienie. I piaskowce, i wapienie są porowate, więc łatwo chłoną wodę, a z czasem porastają glonami. Jednak taka patyna w kompozycjach ogrodowych nie przeszkadza.

Popularne są też murki z cegieł. Te klinkierowe wyglądają schludnie, czysto i przez wiele lat niezmiennie. Cegła klinkierowa jest odporna na działanie deszczu, słońca, mrozu i wiatru, a także na uszkodzenia mechaniczne. Można też łatwo czyścić ją wodą z błota i kurzu, a z plam olejowych czy wykwitów wapiennych specjalistycznymi preparatami dostępnymi w handlu.

Mniej odporne na działanie czynników atmosferycznych są zwykłe cegły budowlane. Wykonane z nich murki najlepiej wyglądają w części ogrodowej posesji. Sprawdzają się szczególnie wtedy, gdy chcemy stworzyć nostalgiczny nastrój, ponieważ ciemnieją i dość szybko się kruszą (nie są mrozoodporne). To przyspieszone starzenie się powoduje, że doskonale „wrastają” w ogród. Dla przedłużenia ich życia warto zaizolować murek przed wilgocią w miejscu kontaktu z podłożem (skarpą czy urodzajną ziemią podwyższonej grządki) warstwą papy na lepiku i przykryć daszkiem.

Firmy produkujące kostkę i płyty betonowe często oferują też prefabrykowane bloczki lub kształtki do budowy murków. Są one odporne na działanie czynników atmosferycznych. Niektóre wypełnia się ziemią i po wzniesieniu konstrukcji – obsadza roślinami ozdobnymi.

Murek na dwa sposoby

Murowany powstaje z elementów (kamieni lub cegieł) połączonych zaprawą cementową lub wapienną. Posadawia się go na fundamencie betonowym zagłębionym w gruncie na 20-80 cm. Zasada jest taka, że im wyższy murek i bardziej spoisty grunt, tym głębszy powinien być fundament.

Na gruncie słabo przepuszczalnym trzeba pod fundamentem umieścić warstwę ubitego gruboziarnistego tłucznia lub żwiru, aby zapewnić dobry odpływ wody. Jeżeli murek jest długi, co kilka metrów wykonuje się pionową szczelinę dylatacyjną (biegnącą też przez fundament). Pozwala to uniknąć pękania sztywnej konstrukcji murku.

Między murkiem a skarpą, którą on podtrzymuje, należy ułożyć warstwę odsączającą z gruboziarnistego żwiru lub tłucznia, szczególnie jeżeli grunt jest słabo przepuszczalny (to złagodzi skutki niszczącego oddziaływania na murek wody spływającej ze skarpy). Na dnie warstwy odsączającej wzdłuż całej długości murku trzeba ułożyć sączki drenarskie, które będą zbierać wodę i odprowadzać ją do studzienki chłonnej albo przed lico murku (w drugim przypadku 15 cm nad ziemią należy zamontować sączki z tworzywa sztucznego lub metalowe rurki, albo podczas murowania pozostawić szczeliny między kamieniami).

Taki drenaż nie jest konieczny, jeśli grunt jest przepuszczalny. Suchy murek powstaje z kamieni ułożonych bez zaprawy. Do jego budowy należy wybierać kamienie spłaszczone, najlepiej o dwóch powierzchniach mniej więcej równoległych, a trzeciej do nich prostopadłej. Dzięki temu łatwiej będzie te elementy do siebie dopasować. Powinny leżeć tak, by w kolejnych rzędach pionowe szczeliny między nimi mijały się, a jeśli się połączą, to nie więcej niż w dwóch warstwach.

Przeczytaj koniecznie: Październik w ogrodzie: Podjazd do garażu

Konstrukcja będzie stabilniejsza, jeśli ułożymy kamienie z lekkim spadkiem w kierunku podtrzymywanego gruntu. Stawiając suchy murek, trzeba – dla związania budowli z gruntem – w każdym rzędzie co kilkadziesiąt centymetrów kłaść w poprzek kamień długi i płaski, tak aby jego jeden koniec (wysunięty poza lico murka) zagłębił się w ziemi. Konstrukcję murku suchego można wzmocnić, wiążąc część kamieni zaprawą (umieszczoną tak, by nie była widoczna) lub – gdy podtrzymuje on skarpę czy otacza podwyższoną rabatę – pokrywając zaprawą powierzchnię stykającą się z podłożem.

Murki suche do 50 cm wysokości nie potrzebują fundamentów. Wystarczy najniższą warstwę kamieni do połowy zagłębić w podłożu. Pod murkami wyższymi powinna się znaleźć podbudowa z ubitego żwiru lub tłucznia albo betonowy fundament grubości 20-30 cm. Jeżeli przestrzenie między kamieniami wypełnimy ziemią, stworzymy dobre warunki wegetacji dla wielu roślin skalnych. Takie murki obsadzone roślinami (nazywane kwiatowymi) stanowią niezwykle efektowny element dekoracji ogrodów.

Skuteczne wzmocnienie

Zamiast murku kamiennego podtrzymującego masy ziemi można – jeśli skarpa jest niewielka – postawić drewnianą ściankę oporową z bali lub grubych desek. Jeżeli natomiast chcemy uzyskać murek o znacznej wytrzymałości, a przy tym dość wąski, można wykonać go z betonu zbrojonego.

Ważne jest, by podczas układania mieszanki betonowej pozostawić u nasady murku otwory, przez które będzie odpływać woda z warstwy odsączającej. W tym celu można umieścić w nim rurki (metalowe lub z tworzywa sztucznego). Mieszankę układa się w deskowaniu, po zdjęciu którego chropowate lico betonu można otynkować, wykończyć kruszywem, okładziną z kamienia, klinkieru lub ozdobnych płytek betonowych. Ścianka czy murek betonowy pełnią taką samą funkcję jak murek kamienny, a przy tym zajmują mniej miejsca, co ma znaczenie zwłaszcza przy urządzaniu niewielkiej działki.

Coraz popularniejsze staje się też wznoszenie murków z betonowych elementów prefabrykowanych. W ofertach firm możemy spotkać bloczki, kształtki, a także całe systemy składające się z elementów kilku rodzajów, co daje wiele możliwości aranżacyjnych.

Czytaj więcej na