Pieniądze na studia dla wnuka

Wnuk, należący (z racji bliskiego pokrewieństwa) do I grupy podatkowej, nie zapłaci podatku od darowizny, o ile zgłosi nabycie własności pieniędzy właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli od chwili spełnienia przez darczyńcę przyrzeczonego świadczenia. A także o ile udokumentuje otrzymanie darowizny dowodem przekazania na swój rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Wnuk powinien dokonać zgłoszenia nabycia własności pieniędzy na formularzu SD-Z2. Nie musi tego robić, jeśli łącznie z innymi darowiznami otrzymanymi od pana w ciągu 5 lat, nie przekroczył wolnej od podatku kwoty 9637 zł.

Umowy darowizny kwoty pieniężnej można dokonać bez zachowania formy aktu notarialnego, a dochodzi ona do skutku w chwili przekazania pieniędzy obdarowanemu. Jednak skoro obawia się pan, że wnuk może wydać podarowane pieniądze niezgodnie z pana intencjami, powinien pan zawrzeć na piśmie umowę darowizny zawierającą tak zwane polecenie. Jest to zobowiązanie obdarowanego do tego, aby przedmiot darowizny przeznaczył na określony cel, w tym wypadku na opłacenie studiów. Polecenie powinno zostać jasno i konkretnie określone. Zamiast więc pisać np. "na edukację", należy konkretnie określić, na opłacenie jakich studiów i na jakiej uczelni. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, gdy darczyńca wskazuje konkretne cele, na jakie ma zostać przeznaczona darowizna, inne wykorzystanie jej przez obdarowanego uprawnia darczyńcę do żądania zwrotu darowizny. Nie bez znaczenia jest fakt, że po śmierci darczyńcy prawo do żądania wykonania polecenia przechodzi na jego spadkobierców. Umowa darowizny kwoty pieniężnej powinna zawierać oświadczenie darczyńcy o przekazaniu pieniędzy oraz oświadczenie obdarowanego o ich przyjęciu. Obie strony powinny złożyć na umowie podpisy. Jeśli po jakimś czasie wnuk dojdzie do wniosku, że studiowanie go nie interesuje, może po prostu odmówić wypełnienia polecenia. Z tym, że zwolnić się z niego będzie mógł tylko poprzez wydanie darczyńcy lub jego spadkobiercom przedmiotu darowizny - w tym wypadku określonej w umowie kwoty pieniędzy, po odjęciu od niej tej części, która faktycznie została przeznaczona na opłacenie studiów. Obdarowany mógłby przecież opłacić np. pierwszy semestr czy rok studiów, a dopiero potem z jakiegoś powodu stracić zapał do nauki lub zmienić plany życiowe. A to oznaczałoby, że w jakiejś części wypełnił polecenie zawarte w umowie.

Podstawa prawna:

Art. 893-895 Kodeksu cywilnego

Art. 4a ust. 1 pkt 2, Art. 6 ust. 1 pkt 4 Ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn,

Rozporządzenie Ministra Finansów

z 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 17 czerwca 2009 r. IV CSK 48/09.