Powodzie miejskie - winna przyroda czy człowiek?

A przecież powodzie miejskie są efektemantropogenicznego przekształcania naturalnegoobiegu wody na terenie miasta, a zwłaszczailości wody wsiąkającej w grunt i ilości wody odpływającej. Ta sama ilość opaduulewnego spadająca na obszary leśne czyrolnicze nie wywoła poważnych zmian, alena obszarach zabudowanych może spowodowaćgroźną krótkotrwałą powódź. Nagleniewielki ciek płynący przez teren zabudowanywydostaje się ze swojego wąskiego,płytkiego i zwykle betonowego koryta, zaczynapłynąć ulicami oraz chodnikami, zalewająci niszcząc domy.

A przecież powodzie miejskie są efektem antropogenicznego przekształcania naturalnego obiegu wody na terenie miasta, a zwłaszcza ilości wody wsiąkającej w grunt i ilości wody odpływającej. Ta sama ilość opadu ulewnego spadająca na obszary leśne czy rolnicze nie wywoła poważnych zmian, ale na obszarach zabudowanych może spowodować groźną krótkotrwałą powódź. Nagle niewielki ciek płynący przez teren zabudowany wydostaje się ze swojego wąskiego, płytkiego i zwykle betonowego koryta, zaczyna płynąć ulicami oraz chodnikami, zalewając i niszcząc domy.

O skali powodzi miejskiej i jej gwałtowności decydują zwykle dwa czynniki: duże natężenie opadów oraz słabo przepuszczalne podłoże. Na terenach miejskich woda opadowa gromadzi się na powierzchni, ze względu na jej uszczelnienie nie wsiąka w grunt, lecz najkrótszą zwykle drogą bardzo szybko spływa ulicami i chodnikami, kierując się do lokalnych „kolektorów” odpływu, np.wykopów, tuneli, kanałów i różnych obniżeń terenu. Dodatkowymi czynnikami przyspieszającymi proces formowania się powodzi miejskich są:

• sieć kanalizacji burzowej,

• gładkie powierzchnie spływu rozproszonego,

• duże spadki terenu.

Szczególnie silny efekt urbanizacji ma miejsce wtedy, gdy nad gęsto zabudowane, rozległe miasto nadciągnie chmura z opadami, których natężenie i objętość są większe od tych, na które jest przygotowany system odwadniania terenu, czyli kanalizacja, a czas ich trwania jest krótszy od tego, który pozwala na maksymalne wykorzystanie wszystkich form retencji.

A zatem na obszarach miejskich straty powodziowe generuje człowiek przez ciągłe uszczelnianie powierzchni, betonowanie koryt cieków, budowę nowych osiedli i infrastruktury komunikacyjnej na równinach zalewowych.

Aby ograniczać zasięg powodzi miejskich,od inwestorów wymaga się obecnie stosowania alternatywnych metod zagospodarowania wód opadowych.

Przykłady powodzi miejskich spowodowanych intensywnymi ulewami:

• Gdańsk – lipiec 2001. Wody wezbraniowe Kanału Raduni zalały najniżej położone dzielnice miasta.

• Kraków – maj 2010. Zalane zostały drogi, budynki mieszkalne i instytucje publiczne. Ewakuowano mieszkańców niektórych ulic (m.in. ul. Nowohuckiej).

• Warszawa – maj 2010. Woda zalała budowę Centrum Nauki Kopernik, poważnie zagrożone było zoo oraz tereny sześciu dzielnic położonych nad Wisłą.

• Piaseczno – czerwiec 2010. Wylała lokalna rzeka Perełka. Zalana została duża część miasta. Ewakuowano ponad 150 osób. Był duży problem z wyjazdem i dostaniem siędo miasta.

• Warszawa – czerwiec 2013. Nieprzejezdne były Trasa Armii Krajowej, Wisłostrada, zamknięto niektóre ulice i stacje metra.

Dr hab. Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, prof. UG

Materiał powstał w ramach realizacji projektu „Cenniejsza od złota” dofinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Uwaga! Zapraszamy na wspaniałą wyprawę tropem wody cenniejszej od złota! ODWIEDŹ TEŻ STRONĘ  www.cenniejszaodzlota.pl