Reformator, który stał się dyktatorem - Gustav Husak

Poparł zbrojną interwencję i stał się sługą ZSRR. W kwietniu 1969 r. został I sekretarzem partii, a 6 lat później - z błogosławieństwem Moskwy - prezydentem.

Urodził się w 1913 r. w Dubravce na Słowacji. Już jako 16-latek związał się z komunistami - wstąpił do młodzieżówki komunistycznej, a podczas studiów prawniczych do partii. W czasie II wojny światowej działał w komunistycznej konspiracji, był jednym z przywódców antyfaszystowskiego słowackiego powstania narodowego. Po wojnie Husak został jednym z najwybitniejszych komunistycznych polityków. Kiedy w 1946 r. na Słowacji zwyciężyła Partia Demokratyczna, stanął na czele przewrotu, usuwając niekomunistycznych ministrów z rządu. Metodami, które - jak przyznał po latach - nie miały wiele wspólnego z prawem. Nie wyszło mu to na dobre. W 1951 r. jego kariera się załamała, został aresztowany i skazany na dożywocie za "odchylenia burżuazyjno- nacjonalistyczne". Mimo tortur nie przyznał się do zarzucanych mu czynów i prawdopodobnie dlatego zamiast kary śmierci otrzymał dożywocie.

W 1960 r. został zwolniony na mocy amnestii i znów piął się po szczeblachkariery. Podczas praskiej wiosny dbał o to, aby Czesi i Słowacy widzieli w nim odważnego reformatora. Po inwazji wojsk Układu Warszawskiego zmienił stanowisko. Z reformatora stał się politykiem szukającym porozumienia z Moskwą. Zyskał zaufanie Breżniewa. W kwietniu 1969 r. postawiono go na czele Czechosłowackiej Partii Komunistycznej. Był idealnym kandydatem - Słowak i na dodatek stalinowski więzień. To właśnie miało przekonać obywateli Czechosłowacji do nowej ekipy.

Po objęciu władzy Husak rozpoczął proces, który nazwał "normalizacją". Pod tym terminem kryło się wprowadzenie dyktatury porównywalnej z tą z lat 50. Nowy przywódca gorliwie likwidował wszelkie osiągnięcia praskiej wiosny. Zamknął granice, przywrócił cenzurę i zwalczał opozycję. Jego ludzie przeprowadzili czystki w partii, usuwając z niej ponad 400 tys. osób. Represje dotknęły też niedawnych reformatorów. Wynikiem tego była lawina emigracji. Na indeks trafiali pisarze, filmowcy, ludzie teatru, naukowcy. W latach 70. ludzi niesympatyzujących z komunistami pozbawiano pracy, więziono, a ich dzieciom blokowano możliwość studiowania. W 1975 r. Husak objął dodatkowo funkcję prezydenta. Ustąpił dopiero po aksamitnej rewolucji 9 grudnia 1989 r. Opuścił praski zamek i wyjechał do Bratysławy. Zmarł 18 listopada 1991 r.

Zobacz też: Dress code wielkanocnej stylizacji. Jak się ubrać na święta?

ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail