Rozgromiliśmy Krzyżaków

Armia polsko-litewska górowała nad przeciwnikiem liczebnością. Na same wojska Jagiełły składało się 51 chorągwi jazdy. Dodatkowo książę Witold przyprowadził ze sobą 40 chorągwi.

Armia krzyżacka pod dowództwem wielkiego mistrza Ulryka von Jungingena była mniej liczna, ale bardziej doborowa. Szeregi Krzyżaków bowiem zostały zasilone przez rycerstwo zachodnie. Łącznie pod Grunwaldem walczyło około 70 tysięcy ludzi.

Bezpośrednio pod dowództwem wielkiego mistrza znajdowała się elita krzyżackiej armii, w której skład wchodziło 250 braci rycerzy. Pod Grunwaldem spotkały się dwa style walki. W Europie wódz zazwyczaj ruszał na pole bitwy na czele swoich oddziałów. Tak też zrobił Ulryk von Jungingen, który sam poprowadził do boju 16 doborowych chorgwi.

Jagiełło zastosował wschodni styl dowodzenia wojskami. Władca usadowił się na wzgórzu, skąd obserwował przebieg bitwy i wydawał rozkazy. Jednak w pewnym momencie i Jagielle śmierć zajrzała w oczy. Niedaleko miejsca gdzie przebywał król, zapuścił się krzyżacki oddział i jeden z rycerzy i zaatakował władcę. Życie monarchy uratował przyszły kardynał Zbigniew Oleśnicki zasłaniając go tarczą. Zwalił Krzyżaka z konia, a straż królewska bez skrupułów dobiła napastnika.

Przebieg bitwy

1. Armie znajdują się około 200-300 metrów od siebie. Sześć dębów obsiedli gapie. Trąby polskie zapowiadają natarcie. Do szarży rusza prawe skrzydło złożone z hufców litewsko-ruskich. Krzyżacy dwukrotnie strzelają z bombard, nie wyrządzajŕc dużych szkód. Litwini dopadają krzyżackich łuczników oraz niszczą artylerię.

2. Krzyżacy kontratakują. Pod ich naporem Litwini zaczynają się wycofywać.

3. Jagiełło wysyła do walki na lewym skrzydle ciężkie chorągwie polskie. Dopiero wtedy następuje atak głównych sił polskich, które z pieśnią "Bogurodzica" na ustach ruszają do boju. Dwie najeżone kopiami ściany koni i jeźdźców zwarły się ze sobą.

4. Ze wzgórza rusza na nich pancerna jazda krzyżacka, która uderza na prawe i lewe skrzydło armii polsko-litewskiej.

5. Po godzinie walki lekkie litewskie chorągwie księcia Witolda załamują się. Litwini wycofują się w kierunku obozu.

6. W pościg za nimi rusza krzyżacka jazda.

7. Z trzech pułków smoleńskich tylko jednemu udaje się przebić do wojsk polskich. Ruszają do walki na lewym skrzydle.

8. Część odwodów stosuje manewr oskrzydlający. Oddziały obchodzą Łodwigowo i atakują główne siły krzyżackie.

9. Polskie odwody zastępują drogę Krzyżakom wracającym z pościgu za Litwinami. Krzyżacy zostają zepchnięci i nie mogą połączyć się z głównymi siłami.

10. Wielki mistrz Ulrich von Jungingen rusza na pole bitwy na czele doborowych 16 chorŕgwi. Krzyżacy zbliżają się do chorągwi ziemi krakowskiej. Wielki sztandar Królestwa pada na ziemię. Zakonnicy zaczynają śpiewać triumfalną pieśń "Chrystus zmartwychwstał". Wkrótce jednak czerwona chorągiew z białym orłem zostaje odbita i ponownie łopocze nad głowami polskich rycerzy.

11. Drogę zastępują im polskie odwody wysłane przez Jagiełłę. Do bitwy włącza się piechota. Wojska krzyżackie zostają otoczone i zniszczone. Ginie wielki mistrz krzyżacki.

12. Litwa wraca! Część oddziałów litewskich pod wodzą Witolda wraca na pole bitwy i włącza się do walki.

13. Grupki krzyżackich żołnierzy wyrywają się z okrążenia i uciekają do obozu. Tu próbują się jeszcze bronić.

14. Niewielka liczba Krzyżaków przebija się przez pierścień polsko-litewski i ucieka z pola bitwy.

15. Wojska królewskie zdobywają obóz krzyżacki. Pościg za niedobitkami krzyżackimi, wbrew królewskiemu zakazowi, trwa aż do północy. Na przestrzeni 30 km ściga ich jazda tatarska i litewska.

Straty

Łącznie straty krzyżackie ocenia się na około 8000 zabitych (niektóre źródła mówią o 15 tys.). Polskie - wiadomo tylko, że były znacznie mniejsze (2-3 tys.).

Uzbrojenie

Na początku XV w. podstawową siłą armii była konnica. Każda bitwa zaczynała się od frontalnego jej natarcia. Podczas takiego szturmu główną bronią jeźdźca była ciężka kopia osadzona na 4-metrowym drzewcu. Zadawano nią ciosy na wprost. Często stosowano włócznie (sulice).

Po zetknięciu się dwóch armii rycerze walczyli głównie na miecze i topory. Wojownik miał do obrony hełm i tarczę. Jego ciało chroniła kolczuga, na którą zakładano zbroję. Na zbroję nakładano krótkie szaty bez rękawów, z wyszytym herbem na piersiach.

Piechota w tamtej epoce odgrywała rolę drugorzędną. Do obrony kraju powoływano do piechoty chłopów i mieszczan. Na wyprawy wojenne rycerze zabierali piechurów w swoich pocztach. Oddziały piechoty rekrutowano spośród chłopów, mieszczan, górników. Jako broń służyły miecz, tasak, włócznia, topór, buzdygany, cepy i młoty bojowe, łuk albo kusza. Ciało osłaniała długa tarcza (pawęż), rzadko hełm (szłom, kapalin) i żelazny albo skórzany napierśnik.