Według tradycji, Święty Dom został przywieziony z Nazaretu do Włoch, na terytorium Recanati, i postawiony blisko portu w lesie loretańskim 12 grudnia 1249 r. W XVI i XVII wieku Loreto było, po Rzymie i Santiago de Compostelle, głównym celem pobożnych pielgrzymek. Ludzie przybywający tłumnie do Loreto zwiedzali Święty Dom, ale także skarbiec, gdzie znajdowały się dary złożone Madonnie. Loreto zyskało sławę miejsca cudownych uzdrowień i nawróceń.
Jedna z opowieści mówi, że kiedy Krzysztof Kolumb podczas burzy na morzu wyraził życzenie pielgrzymowania do Loreto, wichura ustała i żeglarze zostali ocaleni. Łaski uzdrowienia doświadczył tutaj włoski kardynał, który poważnie zachorował w drodze do Ankony. Przewieziono go więc do Świętego Domu, gdzie modlił się, leżąc krzyżem. Został uzdrowiony, a Najświętsza Panna objawiła mu, że zostanie papieżem, Pawłem II. W Loreto został uzdrowiony również papież Pius IX, który ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Maryi.
Bazylika w Loreto zbudowana jest na planie krzyża. Prace nad nią trwały trzy wieki. To jedna z największych budowli we Włoszech. Piękną kopułę świątyni wzniesiono w XIV wieku. Zdobią ją freski przedstawiające symbolicznie wezwania z litanii loretańskiej do Matki Boskiej.
Informacje dla pielgrzymów:
Loreto leży na jednym ze wzgórz regionu Marche we Włoszech, w odległości około 30 km od Ankony. 7-dniowa pielgrzymka do Loreto (i Rzymu) kosztuje około 1400 złotych.