Skąd bierze się czkawka? (video!)

Gdy wdychamy powietrze, przepona kurczy się i obniża. Dzięki temu klatka piersiowa zwiększa swoją objętość, a płuca wypełnia powietrze. Przy wydechu przepona się rozluźnia. Jej ruch jest kontrolowany przez nerwy przeponowe odchodzące od rdzenia kręgowego w okolicach szyi.

Nieprzewidziana reakcja

Jeśli zakończenia nerwów przeponowych zostają podrażnione, wysyłają do mięśnia sygnały, które prowokują tzw. spazmatyczne skurcze. Przepona nie pracuje rytmicznie, a więc nie oddychamy równomiernie. Gdy gwałtownie wciągamy powietrze, głośnia i struny głosowe zamykają się i odcinają dopływ powietrza, czyli jego wdychanie. Wówczas wydobywa się z ust dobrze wszystkim znany dźwięk – hyk!

Patrz też: Porady lekarza - jak sobie radzić z czkawką, jak sobie poradzić z przejedzeniem

Czkawka u dorosłego człowieka może być wywołana każdym podrażnieniem przepony. Będzie reakcją na zachłanne jedzenie „na sucho”, przejedzenie powodujące rozciągnięcie żołądka, który uciska przeponę. Doprowadzi do niej również podrażnienie gardła lub żołądka bardzo gorącym lub zimnym płynem. Taką samą reakcję spowoduje nadmiar alkoholu (zatrucie nim organizmu) albo mocznica, czyli zatrzymanie w organizmie produktów przemiany materii. Trudno wymienić pełną listę przyczyn czkawki, bo – jak twierdzą lekarze – może ją wywołać każde zdarzenie.

Nerwusom zdarza się częściej

Wiadomo, że często występuje u młodych osób z objawami nerwicy. Francuscy badacze sugerują nawet, że za czkawkę odpowiada jeden z obwodów nerwowych w naszym mózgu. Ten odziedziczony po praprzodkach zespół komórek nerwowych pozwalał kontrolować wentylację skrzeli. U współczesnych płazów reguluje on zamykanie głośni podczas pompowania wody przez skrzela, dzięki czemu nie przedostaje się ona do płuc.

Czkawka ustaje, gdy w wodzie zwiększa się stężenie dwutlenku węgla. Ale przecież człowiek nie ma skrzeli. To prawda, ale jedyną naukowo potwierdzoną metodą powstrzymania czkawki jest właśnie zwiększenie we wdychanym powietrzu stężenia dwutlenku węgla. Najprościej osiągnąć to, wdychając i wydychając powietrze z papierowej torebki.

Inna grupa naukowców sugeruje, że u ssaków czkawka jest odruchem, który uczy dziecko ssać pierś. Pojawia się jeszcze, zanim malec opuści brzuch mamy. A potem, w pierwszych miesiącach życia, niemowlę ma czkawkę właściwie po każdym posiłku. Niezależnie jednak od teorii powstawania czkawki, gdy trwa kilka godzin, często powraca, sygnalizuje, że w narządach wewnętrznych dzieje się coś złego. Wtedy koniecznie trzeba zgłosić się do lekarza.

Więcej w serwisie: