Skąd się wzięło to święto i czy obchodzi się je w Polsce?

Popularne pytanie: Cukierek albo psikus będzie można usłyszeć w Wigilię polskiego dnia Wszystkich Świętych (31października). Wszyscy Ci, którzy biorą udział w zabawie przygotowują worek z cukierkami, inaczej będą musieli liczyć się z psikusem ze strony przebierańców.

Święto Duchów

Czym jest Halloween i kiedy wypada? Święto duchów obchodzone jest cyklicznie, w noc poprzedzającą dzień Wszystkich Świętych, czyli 31 października.Halloween wywodzi się jeszcze z czasów starożytnych – jak podają legendy swoje korzenie czerpie z Irlandii, a po raz pierwszy obchodzono je aż cztery tysiące lat przed naszą erą.Prawdopodobnie Celtowie świętowali je jako Samhain, a Rzymianie jako święto bogini nasion Pomony. Koniec października był trudnym okresem, gdy zimno i głód zbierały duże żniwo wśród dawnych mieszkańców Zachodniej Europy. Być może dlatego obchodzono ten dzień jako święto duchów i zmarłych, kiedy należy składać ofiary bogom śmierci, by przebłagać ich i zyskać przychylność potężnych sił, czających się na obrzeżach coraz krótszego dnia.To prawdopodobnie właśnie Celtowie wprowadzili zwyczaj zakładania strojów i masek z okazji Samhain. Robili to, by zmylić złe duchy, tłumnie przemierzające ziemię w czasie swojego święta.

Wigilia Wszystkich Świętych

W IX w. Samhain zaczął zanikać, a chrześcijaństwo zastąpiło go dniem Wszystkich Świętych. Zwyczaj świętowania na przełomie października i listopada niemal zanikł. Dopiero imigranci z katolickiej Irlandii wprowadzili zwyczaj obchodzenia 31 października Halloween (All Hallows’ Eve – Wigilia Wszystkich Świętych) w USA w latach 40. XIX w.

Imprezy halloweenowe są popularne

Halloween to więc formalnie wigilia święta Wszystkich Świętych, choć z naleciałościami z czasów religii pogańskich. W praktyce od lat 20 XX w. święto miało już charakter zabawy i komercyjnego festynu, a dawne tradycje przebierania się i maskarady wykorzystywano jako pretekst do organizacji parad. Obecnie sklepowe półki uginają się od strojów, masek i jedzenia, które pasuje na przyjęcie z okazji Halloween. Zwyczajem jest też halloweenowa impreza, na którą to przychodzi się w wampirzych  przebraniach i spędza noc na zabawie. I chociaż imprezy halloweenowe są popularne, to jak wiadomo, nie wszyscy są zwolennikami tego święta.

Bal Wszystkich Świętych

Wspomniany bal Wszystkich Świętych (Holy Wins) stanowi zdaniem kościoła ciekawą alternatywę dla anglosaskich zwyczajów. Holy Wins organizowane w wigilię 1 listopada to dla najmłodszych świetny pretekst do poznania historii ludzi uznanych za świętych. Zabawa odbywa się w szkołach i parafiach.

Święta śmierć Santa Muerte

Dla przeciętnego Polaka święto Halloween miesza się z meksykańskim świętem Świętej Śmierci- Santa Muerte,które przypada 1 listopada.  Śmierć przeraża, paraliżuje. Meksykanin nie ma z kostuchą takiego „problemu”. Wręcz przeciwnie, on ją celebruje praktycznie na każdym kroku. Spotyka się z nią, modli się do niej i czci ją całym sobą. Santa Muerte, kult śmierci w Meksyku jest tak atrakcyjny, że przyciąga miliony wyznawców, którzy w dniu 1 listopada oddają cześć nie zmarłym, a Świętej Śmierci …Santa Muerte, czyli Święta Śmierć to szkielet kobiety odziany w czarną pelerynę z kapturem i trzymający w ręku wagę (symbol równowagi między dobrem i złem) lub kosę w prawej ręce i kulę ziemską w lewej – dla podkreślenia, że to właśnie ona włada całym światem. Niektórzy wielbiciele Kościstej Pani traktują ją jako ósmego archanioła. Inni twierdzą, że jest upadłym aniołem z czyśćca, który próbuje odzyskać łaskę Bożą i właśnie na dowód tego czyni cuda.

Wszyscy wiedzą bowiem, że Święta Śmierć nie działa bezinteresownie. Prosząc o coś Kościstą Panią należy coś jej podarować lub chociaż zapalić na jej ołtarzu tzw. świecę wotywną. Świece te występują w 7 kolorach odpowiadających za konkretne intencje. Inną świecę zapali osoba prosząca śmierć o uzdrowienie, jeszcze inną kobieta zdradzona.

Najbardziej znana kaplica poświęcona Świętej Śmierci znajduje się w Tepito – najniebezpieczniejszej i najbiedniejszej dzielnicy Mexico City.

Jaki jest stosunek Watykanu do Santa Muerte?

Wielu zwolenników Santa Muerte żyje na granicy prawa lub całkowicie poza nim. Baroni narkotykowi, gangsterzy, dealerzy, przemytnicy, mordercy, prostytutki czy homoseksualiści proszą śmierć o rzeczy, o które Matki Boskiej z Gwadelupy nie wypada prosić. Watykan zdecydowanie potępił rozpowszechniony w Meksyku kult Santa Muerte jako „bluźnierstwo” związane ze światem przestępczym. Stwierdził, że jest to zwykła wymówka, dla tych którzy nie chcą nad sobą pracować i wybierają drogę na skróty. Kardynał Gianfranco Ravasi, prezydent Papieskiej Rady Watykańskiej ds. Kultury, oznajmił, że meksykańskie święto jest przykładem “degeneracji religii”. Mimo tego kult Santa Muerte w Meksyku ma się świetnie i rośnie jak grzyby po deszczu zyskując coraz więcej wyznawców.

Więcej o kulcie Santa Muerta w książce pt."Santa Muerte. Święta Śmierć "R. Andrew Chesnut.