Warto trzymać rękę na pulsie swojego organizmu i chronić go przed niebezpieczeństwem. Najprostszym sposobem, poza zdrowym trybem życia, jest regularna kontrola zdrowia. Wiele badań pozwala wykryć choroby lub predyspozycje do zachorowania na tyle wcześnie, by lekarze mogli pomóc w porę, wykluczając niebezpieczeństwo powikłań.
Jakie grożą ci choroby?
Po 25. roku życia
– Rak szyjki macicy
Najbardziej narażone na wystąpienie tego nowotworu są kobiety w wieku 25–35 lat. Chorobę wywołuje wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Profilaktyka polega na regularnym wykonywaniu badań cytologicznych.
Po 40. roku życia
– Jaskra
Na jaskrę, najczęstszą przyczynę ślepoty, chorują głównie ludzie starsi, ale ryzyko zachorowania znacznie wzrasta już po „40”. Podobnie jak w przypadku zaćmy, częściej zapadają na nią kobiety. Badaniem profilaktycznym, pozwalającym wcześnie wykryć jaskrę, a co za tym idzie uratować wzrok, jest badanie ciśnienia śródgałkowego u okulisty. Wykonuje się je co pół roku.
– Choroby serca
Mężczyźni po „40” zapadają na choroby serca trzykrotnie częściej niż kobiety. Choroby serca, których poważną konsekwencją może być niewydolność serca i zawał, często nie dają żadnych objawów. Aby uniknąć zagrożenia, panowie, szczególnie brzuchaci z nadwagą, powinni regularnie badać poziom cholesterolu we krwi i ciśnienie tętnicze.
– Choroba refluksowa
Na to schorzenie przełyku i żołądka, polegające na występowaniu odruchu cofania się treści żołądka do przełyku, najczęściej zapadają kobiety w okresie okołomenopauzalnym. Szybszemu rozwojowi choroby sprzyja niedobór hormonów płciowych. W razie wystąpienia problemów, lekarze zalecają gastroskopię. Nieleczona choroba refluksowa może prowadzić nawet do nowotworu przełyku.
– Nowotwór płuc
Najbardziej narażeni są mężczyźni. Choroba najbardziej zagraża palaczom oraz osobom, które zetknęły się, np. z racji pracy, z azbestem. Wykrycie nowotworu we wczesnym stadium zagwarantuje prześwietlenie raz w roku klatki piersiowej.
Zobacz: Morfologia krwi: Jak czytać badania?
Po 50. roku życia
– Choroba wieńcowa
Problemem jest w tym wypadku niedokrwienie serca, występujące stale, lub napadami. Przyczyną tego ciężkiego schorzenia, prowadzącego do zawału, jest znaczne zwężenie, a nawet zamknięcie tętnic wieńcowych, odżywiających serce i dostarczających mu tlen. W Polsce na tę chorobę cierpi co najmniej 210 tys. osób w wieku 50–59 lat, a liczba osób chorych po „70” jest ponad cztery razy większa. Jeśli chcesz, aby chorobę wykryto u ciebie wcześnie, co wiąże się z prostszym i skuteczniejszym leczeniem, regularnie badaj się u lekarza.
– Rak prostaty
Profilaktyka raka prostaty zalecana jest mężczyznom po „50”, ale schorzenie dotyczy coraz częściej również młodszych mężczyzn. Wczesne wykrycie poważnego problemu z gruczołem krokowym gwarantują coroczne wizyty u proktologa.
Po 55. roku życia
– Miażdżyca
Na miażdżycę, polegającą na zwężeniu światła naczyń krwionośnych, cierpi blisko 60 tys. osób między 40. a 50. rokiem życia, przy czym ryzyko zachorowania po 55. roku życia wzrasta wielokrotnie. Zmiany miażdżycowe, które nieleczone stopniowo narastają, skutkują niedokrwieniem mózgu, co może prowadzić do zmian w psychice i udarów. Wzrasta też wtedy ryzyko wystąpienia tętniaka. Nieocenione w profilaktyce tej choroby są okresowe wizyty u lekarza.
Po 60. roku życia
– Nadciśnienie tętnicze
To schorzenie układu sercowo-naczyniowego dotyka w Polsce aż 1,7 miliona osób po „60”. Choroba jest tym bardziej niebezpieczna, że jej skutkiem może być śmiertelnie niebezpieczna miażdżyca. Ryzyko nadciśnienia tętniczego rośnie u osób palących, nadużywających alkoholu, prowadzących nieaktywny tryb życia i jedzących tłusto. Profilaktyka choroby jest prosta: regularne kontrole u lekarza, zmiana diety na zdrową, aktywność fizyczna.
– Choroba Alzheimera
U osób cierpiących na tę nieuleczalną chorobę dochodzi do nieodwracalnego zaburzenia procesów myślowych, co powoduje niemożliwość np. zapamiętywania, uczenia się i porozumiewania. Na chorobę
Alzheimera zapadają najczęściej osoby po 60. roku życia. W Polsce ich liczba sięga 25 tysięcy i stale wzrasta. Im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym bardziej będzie można opóźnić jej postęp.
– Niedoczynność tarczycy
Po 60. roku życia u kobiet, a po 70. u mężczyzn może pojawić się zaburzenie czynności gruczołu tarczycy. Zbyt małe stężenie we krwi określonych hormonów hamuje gospodarkę energetyczną organizmu. Ryzyko wystąpienia niedoczynności tarczycy wzrasta z wiekiem. Poza tym grupą, która jest szczególnie narażona, są także kobiety w ciąży i po porodzie. Profilaktyka polega na wykonywaniu specjalistycznych badań krwi.
Po 65. roku życia
– Gruźlica
Można odnieść mylne wrażenie, że problem gruźlicy Polska ma dawno za sobą. Niestety, niebezpieczny jest dla nas fakt, że na gruźlicę coraz częściej zapadają nasi sąsiedzi zza wschodniej granicy: Ukraińcy, Białorusini i Rosjanie. W Polsce osobami szczególnie zagrożonymi są kobiety i mężczyźni po 65. roku życia. Powinny one regularnie poddawać się badaniom lekarskim i mierzyć temperaturę. Niepokojące objawy, mogące wskazywać na zakażenie, to duży spadek wagi i podniesiona temperatura ciała, która utrzymuje się długo i pozornie bez powodu.
Po 70. roku życia
– Cukrzyca
Zachorowalność na tę ciężką chorobę, którą wywołują zaburzenia w produkcji insuliny przez organizm, wzrasta z wiekiem. Wśród osób przed 30. rokiem życia zachorowania występują trzykrotnie rzadziej niż pośród 40- i 50-latków. Po 70. roku życia liczba osób cierpiących na tę chorobę gwałtownie wzrasta. Dla wczesnego wykrycia cukrzycy ważne jest regularne mierzenie poziomu glukozy we krwi.
– Udar mózgu lub wylew krwi do mózgu
Zachorowalność na tę chorobę wzrasta znacznie już po „50”, ale najbardziej narażeni na udary i wylewy są ludzie, którzy ukończyli 70 lat. W Polsce ten problem dotyczy blisko 40 procent osób należących do najstarszej grupy wiekowej. Ryzyko udaru lub wylewu znacznie wzrasta w przypadku miaż-dżycy i nadciśnienia tętniczego. Ponieważ choroba ma poważne konsekwencje, często eliminujące człowieka z życia, ważne są okresowe badania.
– Zaćma
Zachorowalność na zaćmę bardzo wzrasta po „70”. Ponad połowa osób w Polsce, u których wykryto tę groźną chorobę, ma ponad 70 lat. Należy więc okresowo badać się u okulisty. Alarmujące objawy to widzenie przez mgłę, pogorszenie ostrości wzroku i trudność w ocenie odległości.
Zobacz: Badanie moczu: Jak je czytać? Czy wyniki są prawidłowe?
Dorośli też powinni się szczepić:
Przeciw grypie
Szczepienie zalecane osobom w wieku powyżej 55 lat, o obniżonej odporności, chorującym przewlekle na astmę, cukrzycę, niewydolność układu krążenia, oddychania i nerek, pracownikom szkół oraz innym, którzy przebywają wśród wielu ludzi
Przeciw odrze, śwince, różyczce
Zalecane młodym kobietom mającym styczność z wieloma dziećmi (np. w przedszkolach, przychodniach dla dzieci)
Przeciw zakażeniu Streptococcus pneumoniae
Zalecane osobom powyżej 65 lat, osobom chorującym przewlekle na choroby serca, płuc i cukrzycę
Przeciw tężcowi i błonicy
Zalecane osobom narażonym na zakażenie i będących w podeszłym wieku. Szczepionkę przypominającą przeciwko tym chorobom powinno się aplikować co 10 lat
Przeciw WZW B (żółtaczce wszczepiennej)
Zalecane osobom, które czeka zabieg chirurgiczny, pracownikom służby zdrowia, ludziom w podeszłym wieku, przewlekle chorym, ze schorzeniami nerek. Podaje się trzy dawki, potem, gdy spada liczba przeciwciał, trzeba szczepienie przypominać
Przeciw WZW A (żółtaczce pokarmowej)
Zalecane pracującym przy produkcji lub dystrybucji żywności, przy usuwaniu odpadów komunalnych i konserwacji instalacji do odprowadzania ścieków
Przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu
Zaleca się osobom przebywającym na terenie, gdzie stwierdzono obecność kleszczy i pracownikom lasów
Przeciw ospie wietrznej
Zalecane kobietom, które nie chorowały na ospę wietrzną i planują ciążę
Przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego
Zalecane kobietom przed 26. rokiem życia
Naprawdę warto robić badania profilaktyczne – radzi dr Leszek Marek Krześniak. – Żeby wykryć skłonność do pewnych chorób, badania powinno się robić pod kontrolą lekarza. Lekarz, na podstawie wywiadu z pacjentem i badań przeprowadzonych w gabinecie wie, jak powinny być ukierunkowane analizy – czy np. wystarczy zbadać poziom cholesterolu, czy całą gospodarkę cukrową organizmu. Pozornie wszystko może być w porządku, bo wyniki mieszczą się w granicach normy, a w rzeczywistości u pacjenta może rozwijać się poważna choroba.
ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail
|