Osoby marzące o wiejskim domku lub góralskiej chacie i preferujące ekologiczny styl życia powinny zainteresować się zgodnymi z naturą domami z drewnianych bali formowanych w kształcie walca lub prostokąta (tzw. płazy). Oczywiście nie są to zwykłe impregnowane deski, tylko odpowiednio przygotowane i zabezpieczone elementy budowlane. Domy z bali w większości przypadków niemal w całości zbudowane są z naturalnego drewna, dzięki czemu są zdrowe. Drewno jest surowcem zdolnym do samoregulacji wilgotności. Warto podkreślić, że we wnętrzu domu z drewna panuje unikalny mikroklimat, bo jest tam optymalna dla organizmu człowieka wilgotność powietrza wynosząca ok. 50 proc. Dzięki swoim właściwościom drewno pozwala na pochłanianie nadmiaru wody podczas deszczowej pory i oddawanie nagromadzonej wilgoci w pogodne dni. Drewno też jest doskonałym izolatorem. Dom z bali to model energooszczędny. Naturalny budulec zimą trzyma ciepło w domu, a latem nie przepuszcza nagrzanego powietrza, utrzymując we wnętrzu przyjemny chłód.
Ograniczony beton
W domu z bali elementem konstrukcji stworzonym z betonu jest tylko fundament i podłoga na parterze. Jeśli właściciel budynku sobie nie życzy, to nie musi nawet ustawiać gipsowo-kartonowyh ścianek działowych. Z powodzeniem może wszystko mieć w ekologicznym drewnie. W związku z tym, że jest to typ niewymagający praktycznie prac mokrych, to można go wybudować zaledwie w ciągu kilku miesięcy, i to zarówno latem, jak i zimą. Dom z bali można też w bardzo prosty sposób przebudowywać i rozbudowywać. Ważne też jest to, że drewniany dom ma wąskie ściany zewnętrzne, dzięki czemu powierzchnia użytkowa obiektu jest nawet o 10 proc. większa od domów murowanych.
Dobre drewno
Bale wykorzystywane do budowy ekodomów zwykle są z drewna sosnowego, świerkowego, jodłowego lub modrzewiowego. Pochodzi ono głównie z lasów polskich, skandynawskich, a nawet z syberyjskich. Drewno takie musi być trwałe i dobrej jakości. Jeśli chcemy być jeszcze bardziej eko, to wybierajmy bale z drewna certyfikowanego. Najbardziej popularnym certyfikatem dotyczącym produktów z drewna jest ten poświadczający zgodność z wymogami FSC (Forest Stewardship Council). Świadczy on o tym, że drewno pochodzi z lasu zarządzanego zgodnie z dobrem przyrody, a także dobrem żyjących na jego terenie zwierzaków. Pod skrótem FSC kryje się międzynarodowa organizacja promująca odpowiedzialne gospodarowanie zasobami leśnymi świata. Certyfikat FSC nadawany jest na 5 lat. W tym czasie firma stemplująca tym znakiem (kontur drzewa) swoje wyroby, przechodzi coroczne audyty weryfikujące. A prawo do nadawania takiego certyfikatu mają odpowiednie jednostki certyfikujące (patrz ramka). Na certyfikowanym drewnie można spotkać też znak dwóch drzew (iglastego i liściastego) ze skrótem PEFC (Programme for Endorsement of Forest Certification). Certyfikacja PEFC umożliwia wprowadzenie na rynek produktów pochodzących z drewna certyfikowanego według standardów PEFC.
Czytaj: Skuteczny lek na cukrzycę nie dla Polaków?!
Budowa domu
Jak już wspomnieliśmy, dom z bali stawia się w ciągu kilku miesięcy. Na początek drzewo się zamawia, selekcjonuje i suszy. Następnie obrabia się budulec technicznie (ręcznie lub mechanicznie) i ewentualnie pokrywa środkami chroniącymi przed działaniem czynników atmosferycznych i szkodników, przywozi na budowę i rozpoczyna składanie drewnianych właściwie wyciętych elementów. Jak konstrukcja jest gotowa, to prowadzi się prace montowania okien, drzwi, instalacji wewnętrznych. Warto podkreślić, że domy z bali często mają zamontowane piece centralnego ogrzewania. Na koniec można jeszcze raz pokryć bale środkiem barwiąco-impregnującym.
Naturalne wypełnienie
W przypadku niektórych obiektów stosuje się dodatkowe uszczelnianie naturalnymi środkami. Jeśli się tego nie zrobi, to po prostu będzie zimno w takich domach. Dawniej do uszczelniania ścian z drewna używano słomy lub mchu. Dziś z tego zwyczaju pozostało nazewnictwo. Uszczelnianie drewnianych obiektów nazywamy mszeniem. Obecnie do tego zabiegu stosuje się: drewniany wiór, taśmy rozprężne, kity do drewna, podkłady z filcu oraz włókniny. Dobry materiał uszczelniający powinien być niepalny, nienasiąkliwy, bezzapachowy, niepylący, trwale sprężysty, tani i łatwy w montażu.
Istotne jest to, że dom z bali w przeciwieństwie do obiektów murowanych lub betonowych nie wymaga wykończenia w środku i na zewnątrz. Sam w sobie jest zwartą i pełną konstrukcją. Nie trzeba go dodatkowo sztucznie ocieplać, tynkować itp. Nie trzeba też w środku tapetować czy malować ścian. Dzięki temu zaoszczędzimy około 20 proc. nakładu pracy i finansów.
Ile kosztuje
Ile pieniędzy potrzebujesz na postawienie domu z bala? Dom z bali o powierzchni 100 mkw. wykończony pod klucz to wydatek rzędu 250 tys. zł. Taki obiekt może stać bez większych uszczerbków i naturalnych uszkodzeń nawet kilkaset lat. A gwarancją zwykle objęty jest na około 50 lat. Dla porównania podobny dom murowany kosztuje ok. 220 tys. zł. Jak widać, w cenie obydwu obiektów nie ma ogromnej różnicy. Za to jakość i wartości ekologiczne domu z bali są nieporównywalne.
Lokalizacja
Domy z bali zwykle powstają na terenach wiejskich. Jednak trend ten się zmienia. Takie drewniane chaty coraz częściej można zobaczyć też w miasteczkach i na przedmieściach metropolii. Nie ma co ukrywać, że najlepszym otoczeniem dla nich są lasy, łąki i pagórki. Zdarza się jednak, że w tym stylu budowane są restauracje, hotele i pensjonaty usytuowane przy trasach szybkiego ruchu. Jeśli taki obiekt (często pokaźnych rozmiarów) stoi w szczerym polu, to zachęcająco wcale nie wygląda, bo przez nieodpowiednie otoczenie po prostu traci swój rustykalny urok. Jednak mimo niewłaściwej ekspozycji budynek taki nie traci swoich podstawowych ekologicznych cech, takich jak: energooszczędność, prozdrowotność, związek z naturą, brak szkodliwości dla środowiska (m.in. zużyte elementy konstrukcji można poddać recyklingowi).
ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail
Lista jednostek certyfikujących drewno i wyroby z tego surowca, które działają na terenie Polski:
=Bureau Veritas
Polska Sp. z o.o.
=Control Union Polska
=DEKRA
Certification Sp. z o.o.
=Det Norske Business Assurance Poland Sp. z o.o.
=NEPCon Sp. z o.o.
=SGS Polska Sp. z o.o
(źródło: FSC Polska)