Super Fokus. Centrum Dowodzenia

Ludzie utalentowani muzycznie mają nawet o 130 procent więcej szarych komórek w części mózgu, w której przetwarzane są dźwięki,czyli w zakręcie Heschla kory słuchowej.

U fałszujących pod prysznicem nie jest tam za szaro. Badany mózg może zdemaskować człowieka w kwestii braku talentu, ale nie tylko. Lata szkolenia też zostawiają w mózgu ślady, z których można czytać. Na przykład wiadomo już, jak reagują mózgi osób grających w szachy podczas zastanawiania się nad ruchem. U arcymistrzów aparatura odbiera fale gamma w ściśle określonym miejscu płatów czołowego i ciemieniowego. To znaczy, że angażują pamięć długoterminową, usiłując przypomnieć sobie jeden z dziesiątek tysięcy wzorców, które zdążyli przerobić podczas lat spędzonych nad szachownicą. Mózgi amatorów szachów, którzy raczej starają się przewidzieć ruchy przeciwnika, wysyłają fale w obrębie części środkowego płata czołowego, służącej do analizy nowych sytuacji.

Zobacz: Super Fokus. Uroczy dziwoląg pangolin

Szukanie pod czaszką

Miejsca mózgu odpowiedzialne za przetwarzanie konkretnych informacji znajduje się między innymi za pomocą techniki PET (pozytonowa tomografia emisyjna), polegającej na mierzeniu aktywności różnych obszarów mózgu na podstawie przepływu krwi. Inna metoda to obrazowanie rezonansem magnetycznym MRI, dzięki któremu na zdjęciach poprzecznych przekrojów mózgu pojawiają się plamy zabarwiające miejsca, w których mózg intensywnie pracuje.

O zlokalizowaniu obszaru mózgu odpowiedzialnego za jakąś zdolność decyduje czasem przypadek. Tak było, kiedy namierzano miejsce, w którym mózg liczy. Umiejscowiono je dzięki choremu z rozległym uszkodzeniem lewego płata skroniowego. Człowiek ten nie potrafił czytać ani pisać niczego poza liczebnikami. Liczył bez problemu, mimo że nie widział różnicy między krzesłem a krową. A wszystko to dzięki nienaruszonemu lewemu płatowi ciemieniowemu: miejscu odpowiadającemu za przetwarzanie liczb. W podobnych okolicznościach trafiono w mózgu na teren powstawania snów. Kiedy pacjentka po udarze płata potylicznego przestała śnić, zaczęto słusznie podejrzewać, że ów płat ma nocną pasję.

Dotarcie do źródeł naszej wyobraźni zajęło naukowcom parę godzin. W tym czasie analizowali aktywność mózgów osób porównujących figury geometryczne. Ich modele były do siebie podobne lub nie, a podobieństwo to należało ocenić. Żeby to zrobić, trzeba było poobracać nimi w myślach, używając wyobraźni. Podczas tej czynności podwyższoną aktywność zdradził płat ciemieniowy.

Współdziałanie ośrodków

Lokalizowanie w mózgu miejsc odpowiedzialnych za konkretne funkcje polega na uaktywnieniu mózgu i sprawdzeniu, jaki jego obszar został pobudzony. Sprawdzając na przykład, gdzie znajduje się ośrodek strachu, trzeba badanego przestraszyć. Żeby określić, którą częścią mózgu odczuwa przyjemność, trzeba mu ją sprawić. Ale żeby dociec źródeł fantazji, nie można powiedzieć po prostu: "niech pan (pani) sobie pofantazjuje", bo wyniki badań mogą nieoczekiwanie wskazać np. na ośrodek przyjemności związanych z seksem. Stąd właśnie pomysły takie jak z obracaniem figur. Czasem poszukiwanie konkretnego ośrodka w mózgu zajmuje dużo czasu. Bardzo pracochłonne było np. dowiedzenie, że rejon boczno-potyliczny przetwarza całość informacji dotyczących kształtu. W tym celu trzeba było mozolnie prowokować mózg do działania, pokazując badanemu zestawy skomplikowanych rysunków. Na koniec można było stwierdzić, że konkretny kawałeczek mózgu odpowiada za to, że rozpoznajemy kształt. Reszta szczegółów jest odbierana gdzie indziej, a fakt, że widzimy świat takim, jaki jest, zawdzięczamy współpracy poszczególnych ośrodków mózgu. Czyli wymianie niewyobrażalnej liczby informacji. Komputer to przy ludzkim mózgu liczydło.

Zobacz: Super Fokus. Genialny głuchy złośliwiec

Czy wiesz, że...

Półkule mózgu dorosłego człowieka ważą razem ponad 1,5 kg. Mózg Einsteina ważył tylko 1230 g * Pofałdowana powierzchnia obu półkul po wyprostowaniu zajęłaby około 1,5 mkw. * Mózg zawiera około 14 bilionów komórek nerwowych (neuronów). Każda z nich połączona jest z 25 tysiącami innych neuronów * Gdyby neurony z jednego mózgu wyprostować i połączyć ze sobą końcami, utworzyłyby nitkę sięgającą Księżyca, oddalonego od Ziemi o ponad 350 tys. kilometrów

Co w półkulach

Mały obszar kory przedczołowej, tuż za prawym okiem, odpowiada za predyspozycje do wpadania w zły nastrój.

Centrum podejmowania decyzji i planowania mieści się w płatach czołowych kory mózgowej, tuż obok "centrum kolekcjonerstwa". Uszkodzenie prawej części płata powoduje, że człowiek zaczyna zbierać wszystko, co się da.

Za uczucie irytacji odpowiada przednia część zakrętu obręczy mózgu, a za poczucie piękna - kora przedczołowa.

Popęd płciowy zależy od rozmiaru jądra migdałowego, struktury odpowiedzialnej za przetwarzanie bodźców emocjonalnych. Jądro współpracuje z podwzgórzem reagującym na pobudzenie seksualne.