Super Fokus: Czy mózg ma płeć?

Kobiety są płaczliwe, emocjonalne, dbają o rodzinę i piszą ładne opowiadania. Mężczyźni zaś są skorzy do bójki, odpowiedzialni i świetni z rachunków. Czy to tylko stereotypy kulturowe? A może przyczyna takiego stanu rzeczy tkwi w... mózgu. Nad tym uczeni głowią się od lat. Ale żaden z nich nie jest w 100 proc. pewny swojej teorii, bo tajemnice ludzkiego mózgu to niezwykle złożona sprawa.

Mózg człowieka to centralna część układu nerwowego zlokalizowana w czaszce. Tworzą go dwie półkule odpowiedzialne za różne zadania. Dzięki półkuli lewej możemy m.in. pisać, mówić, liczyć, logicznie myśleć. Zaś dzięki prawej mamy m.in. wyobraźnię przestrzenną, intuicję, zmysł artystyczny. Zatem ludzki mózg to sedno człowieka. Wraz z jego śmiercią umiera człowiek. Mózg odpowiada za wszystko, co się z nami dzieje. Odbiera, przetwarza, ale i generuje informacje z zewnątrz i z wnętrza organizmu. Jest skarbcem naszej wiedzy, doświadczenia, osobowości. Choć są ogólne modele ludzkiego mózgu, to tak naprawdę u każdego człowieka jest on inny. Okazuje się, że różnice wynikają również z płci.

Mózg jak jelito

Nikogo chyba nie dziwi fakt, że kobiety mają o ok. 10 proc. mniejszy mózg od mężczyzn. Wynika to wyłącznie z wielkości czaszek. Takie były pierwsze spostrzeżenia badaczy ludzkich głów. Jednak panowie nie mają się z czego cieszyć, bowiem to u pań zauważa się więcej zwojów istoty szarej świadczącej o większej wydajności i lepszym rozwoju mózgu. Owa istota szara tworząca korę mózgową to niezwykle ważna część mózgu, odpowiedzialna za odbieranie, przetwarzanie, magazynowanie informacji. W obrębie kory mieszczą się nadrzędne ośrodki nerwowe odpowiedzialne za pracę organizmu i realizację wyuczonych czynności. Jest ona tak rozwinięta, że musiała się pofałdować, by zmieścić się w czaszce. Ludzka kora mózgowa (u dorosłego) ma ponad 2 metry długości i jest 10 razy większa niż u małpy. Rozwija się ona przez wiele lat. Mózg dziecka to tylko 25 proc. mózgu dorosłego człowieka. W pierwszych dwóch latach życia mózg powiększa się o 50 proc. W wieku 4 lat to już 80 proc. i intensywnie rośnie do 7. roku życia. Później też ciągle się zmienia wraz z przypływem doświadczeń życiowych, społecznych, emocjonalnych.

Kto co ma w głowie

Uczeni twierdzą, że to właśnie dzięki rozrostowi kory mózgowej (przypominającej pofałdowane jelita) nie rządzą nami - kobietami i mężczyznami - hormony oraz geny. A różnice płciowe nie wynikają wyłącznie z różnic hormonalnych, genów, ale i z budowy samego mózgu. Udowodniono, że odmienna jest część mózgu odpowiedzialna za podniecenie seksualne. Mowa tu o podwzgórzu - ta sfera mózgu działa inaczej i, co ważne, wygląda inaczej. U mężczyzn część odpowiedzialna m.in. za podniecenie seksualne jest dwukrotnie większa niż u kobiet. Nie ma też wątpliwości co do kształtu płata skroniowego mózgu, w którym znajdują się ośrodek słuchu i ośrodek czuciowy mowy, dzięki któremu m.in. rozumiemy słowa. U pań ta część w obu półkulach jest taka sama, a u panów odmienna. Może to wyjaśniać, dlaczego to panie mają większe zdolności krasomówcze, są lepszymi słuchaczkami i powierniczkami, a nawet szybciej i chętniej uczą się języków obcych, bo z łatwością rozumieją słowa, które do nich docierają.

Czytaj: Super Fokus: Telepatia

Dzięki nowoczesnym technikom obrazowania, które przedstawiają mózg w trakcie określonej pracy, okazało się, że są różnice u panów i u pań. Naukowcy sprawdzili, co się dzieje z mózgiem, gdy osoba przypomina sobie smutne chwile. Okazało się, że u kobiet wyraźnie uaktywniła się inna część mózgu niż u mężczyzn, co może wyjaśniać większą zdolność pań do wczuwania się w sytuację innych ludzi, interpretowania ich uczuć. Tajemnicę płci mózgu skrywa też część łącząca obie półkule nazywana spoidłem wielkim. Choć u obydwu płci ma ona podobną wielkość, to można dostrzec różnice w kształcie w niektórych jej częściach. Jednak wciąż trwają prace nad dostrzeżeniem wpływu tych różnic na funkcjonowanie mózgu kobiet i mężczyzn.

Płeć w kulturze

Nie brakuje też teorii mówiących o tym, że to dopiero w społeczeństwie mózg staje się żeński lub męski. Jeśli od urodzenia dziewczynkę przygotowuje się do określonych ról społecznych, to jej mózg dostosowuje się do wymagań otoczenia i rozwija w określony sposób i w określonych miejscach. Dowodem na to są także odpowiedzi udzielane w popularnych testach psychologicznych mających wykazać, że kobiety są z Wenus, a mężczyźni z Marsa. To, że panie udzielają podobnych odpowiedzi, nie wynika wcale z budowy ich mózgu, ale właśnie z płci kulturowej.

Mózg człowieka:

* U dorosłego waży ok. 1,2 -1,4 kg.

* Mężczyźni mają o 10 proc. większy mózg od kobiet.

* Kora mózgowa u dorosłego ma ponad 2 m długości i jest 10 razy dłuższa niż u małpy.

* Mózg noworodka to tylko 25 proc. mózgu dorosłego człowieka.

* Mózg ma dwie półkule podzielone na płaty: czołowy, skroniowy, ciemieniowy, potyliczny.

ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail