Super Fokus. Historia władzy ludu

Demokracja to ustrój państwa, w którym władzę wybiera lub pełni sam naród. Samo słowo pochodzi z języka greckiego, gdzie "demos" oznacza lud, a "kratos" - władzę. Zatem najkrócej rzecz ujmując, jest to po prostu władza ludu. Rządy demokratyczne to rządy wolnego i równego pod względem prawa narodu, który sam wybiera reprezentujące go osoby, sprawujące poszczególne ważne urzędy w państwie przez określony czas.

Niektórym pewnie trudno w to uwierzyć, ale początki demokracji sięgają starożytnych Aten. To właśnie w greckiej polis narodziła się tak zwana demokracja idealna. Przyczyniło się do tego trzech reformatorów: Solon, Klejstenes i Perykles. Ten ostatni przez wielu uważany jest za ojca demokracji. Demokracja ateńska miała charakter demokracji bezpośredniej. Obywatele obecni na zgromadzeniu ludowym tworzyli prawo, wybierali urzędników i poddawali ich stałemu nadzorowi. Naczelnymi zasadami ateńskiej demokracji były: wolność, czyli życie obywateli wedle własnego upodobania, ale w granicach prawa; równość obywateli wobec prawa i w dostępie do udziału we władzy; harmonia; praworządność.

Zobacz: Najdziwniejsze domy świata. Zobacz zdjęcia

Znane demokracje

Ustrój oparty na demokratycznych zasadach mieli też m.in. starożytni Rzymianie i średniowieczni Anglicy. Do Polski demokracja dotarła dopiero w połowie XV wieku, gdy rycerstwo przemieniło się w szlachtę i powstała demokracja szlachecka. Jak ona funkcjonowała? W Polsce szlachta pod względem majątkowym była bardzo zróżnicowana. Najbogatsi byli magnaci posiadający wielkie majątki i grupy poddanych, a najbiedniejsza była gołota, która nie posiadała ziem. Ale wszyscy z tego stanu mieli specjalne prawa, zwane przywilejami. Z ich opiniami i decyzjami liczyli się władcy. Szlachta mogła nawet zakwestionować słuszność decyzji króla, a nawet je zablokować. W ten sposób szlachta stała się jedyną grupą posiadającą prawa i decydującą o prawach w państwie.

Przeczytaj też: Super Fokus - Roztargniony jak Newton

Współczesna władza ludu

Obecnie powszechną formą ustroju demokratycznego jest demokracja parlamentarna. To ustrój polityczny, w którym uprawnieni do głosowania wybierają w wolnych i powszechnych wyborach parlamentarzystów jako swoich przedstawicieli (w Polsce wybiera się posłów do Sejmu i senatorów do Senatu). Liczba przyznanych mandatów zależy od głosów oddanych na poszczególne partie w wyborach oraz od obowiązującej ordynacji wyborczej. Gwarantem istnienia demokracji parlamentarnej jest konstytucja opublikowana w formie pisanej. Współcześnie za kraj demokratyczny uważa się większość krajów świata. Czym jeszcze charakteryzują się demokratyczne państwa? Przede wszystkim powszechną dostępnością do polityki bez względu na pochodzenie społeczne, rasę czy wyznanie. Współcześnie demokrację wyróżnia prawo do zrzeszania się w partie polityczne i możliwość wyboru między alternatywnymi ofertami przedstawicieli władzy państwowej w powszechnych wyborach, a także możliwość wybierania kandydatów na stanowiska publiczne i swoboda dostępu do nich. W kraju demokratycznym rządzący są kontrolowani przez niezależne instytucje mające zapobiegać nadużyciom (np. korupcji, nepotyzmowi). Obywatele mają prawo do wolności przekonań i wypowiedzi, do powszechnej edukacji i niezawisłych sądów oraz do pełnego i nieskrępowanego uczestnictwa w społeczeństwie i swojej społeczności lokalnej.

ZAPISZ SIĘ: Codzienne wiadomości Super Expressu na e-mail