Super Fokus: W szponach potwornego lęku

Fobia to paniczny lęk przed określoną sytuacją, zjawiskiem, przedmiotem lub czynnością. To zaburzenie nerwowe objawia się określoną reakcją na zaistniałe wydarzenie. Bać można się praktycznie wszystkiego. Dla przykładu osoba cierpiąca na agorafobię (lęk przed przestrzenią) już na samą myśl o tym, że miałaby stanąć na środku pustego pola, zaczyna się pocić, odczuwać kołatanie serca, a nawet drętwienie kończyn, może też się trząść i mieć problemy z oddychaniem oraz zawroty głowy. Co ważne, zwykle ów lęk dotyczy sytuacji, które nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia czy życia, z czego pacjent doskonale zdaje sobie sprawę. Ale mimo wszystko nie potrafi zapanować nad nagłym silnym niepokojem.

Zaburzenie psychiczne

W klasyfikacji zaburzeń psychicznych fobie dzieli się na dwie podstawowe grupy: specyficzne i sytuacyjne. Te pierwsze to lęki przed zwierzętami, obiektami, sytuacjami społecznymi, zranieniem ciała i krwią, chorobami czy śmiercią. Te drugie zaś wiążą się z wykonaniem jakiejś zawstydzającej czynności, np. fizjologicznym wydalaniem. Czasem poczucie strachu wywołuje już sama myśl o braku kontroli nad własnym zachowaniem. Cierpiący na fobie za wszelką cenę unikają sytuacji i bodźców, które wywołują paraliżujący niepokój. Może to mieć fatalne skutki dla ich życia. Osoby, które boją się tłumów, dotyku innych osób nie są w stanie pójść do sklepu, pracy, podróżować autobusami czy samolotami, czasem nie są w stanie wyjść z domu. Te, które boją się krwi, czy mają syndrom białego fartucha latami nie chodzą do lekarza, a przed podstawowymi badaniami mają tysiące wymówek, którymi mogą doprowadzić do rozwoju poważnych chorób. Niestety, choć osoby te zdają sobie sprawę z konsekwencji swojego postępowania, nie są w stanie nad nim zapanować.

Źródło paraliżującego strachu

Fobia zwykle jest nabyta i wynika z negatywnego skojarzenia czy wspomnienia związanego z jakąś sytuacją, miejscem, rzeczą lub zwierzęciem. Gdy ktoś w dzieciństwie był straszony kotami lub został mocno podrapany przez zwierzaka, w przyszłości może panicznie się ich bać. Jeśli widział paniczną reakcję swoich opiekunów na pająka czy groźnie szczekającego psa, w przyszłości może się pojawić u niego arachnofobia albo kynofobia. Może być też tak, że np. rodzic sam bał się pływania, nie pozwalał dziecku wchodzić do wody nawet na bezpiecznym kąpielisku i tak swój nieuzasadniony strach przeniósł na swoją pociechę.

Ale są też inne teorie na temat powstawania fobii. Jedna z nich opiera się na ewolucji. Według niej lęk przed pająkami, innymi jadowitymi owadami czy gadami służył przetrwaniu organizmów. Zatem silna obawa przed nimi jest związana z naszym repertuarem genowym i jest szybko i łatwo uaktywniana w codziennym życiu.

Walka z niepokojem

Fobie są uleczalne. Ale na wizytę u lekarza psychiatry czy psychologa decydują się osoby, którym fobia nie pozwala normalnie funkcjonować. Pozostali po prostu unikają czynników wywołujących silny lęk. Fobię leczy się na wiele sposobów. Zwykle stosuje się psychoterapię, rzadziej włącza się farmakologię. Jedną z metod opanowywania fobii jest systematyczne odwrażliwianie na konkretny bodziec. Pacjenta należy oswoić z czynnikiem wywołującym paniczny strach. Najpierw trzeba mu spokojnie wytłumaczyć, że nie ma zagrożenia. Następnie stopniowo zbliżać do czynnika. Przy arachnofobii ogląda się pająki przez szybę, z bezpiecznej odległości. Wszystko prowadzi do dotknięcia, a nawet wzięcia na ręce pająka i rzeczywistego przekonania się, że nie ma czego się bać. W niektórych sytuacjach stosuje się terapię implozywną, czyli szokową. W tym przypadku namawia się pacjenta do nieunikania bodźca generującego paraliżujący strach, bo im częstszy kontakt z bodźcem, tym słabsze na niego reakcje.

Oni cierpieli na fobie

* Napoleon Bonaparte

- ailurofobia, lęk przed kotami

* George Washington

- tafefobia, lęk przed pochowaniem żywcem

* Leonardo da Vinci

- agorafobia, lęk przed otwartą przestrzenią

* Barbra Streisand

- glossofobia, strach przed występami publicznymi

Popularne fobie

nyktofobia - lęk przed ciemnością

chronofobia - lęk przed czasem

fonofobia - lęk przed dźwiękami

aerofobia - lek przed powietrzem

akrofobia - lęk przed wysokością

arachnofobia - lęk przed pająkami

hemofobia - lęk przed widokiem krwi

pedofobia - lęk przed dziećmi

zoofobia - lęk przed zwierzętami

mizofobia - lęk przed zabrudzeniem

klaustrofobia - lęk przed ciasnotą

ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail