Super Fokus - Wędrówki bez mapy

Arystoteles, obserwując okresowe znikanie jednych gatunków ptaków i pojawianie się innych, wywnioskował, że pleszki zamieniają się w rudziki, a kukułki w krogulce. W XVI wieku arcybiskup Uppsali, Olaf Magnus, stwierdził bez wątpliwości, że jaskółki zimują w mule. Obaj się mylili. Ptaki migrują. Głównie dlatego, by spędzić zimę w bardziej gościnnym miejscu. Wracają, aby złożyć jaja i wychować pisklęta. Po dotarciu na miejsce żerowania ptaki dodatkowo pokonują ogromne przestrzenie wyłącznie w poszukiwaniu pożywienia. Niektóre gatunki ptaków migrują tylko po to, aby opierzyć się w tradycyjnym miejscu. Dla flamingów jest nim afrykańskie jezioro Natron. Niektóre ptaki zatraciły się w wędrówkach tak bardzo, że spędzają życie w drodze. Rybitwy popielate dzięki nieustannym wędrówkom znają lato na Antarktydzie i za północnym kołem podbiegunowym. Żeby porozglądać się w obu strefach podbiegunowych, pokonują ponad 18 tys. km.

Kompletny odlot i metoda

Można się spierać, które z ptaków są najlepiej przystosowane do dalekich podróży. Niewielkie jerzyki potrafiące spać w powietrzu czy mistrzowie szybowania, albatrosy wędrowne o największej rozpiętości skrzydeł. A może raczej kolibry, noszone na dalekie dystanse dzięki rekordowej liczbie "machów": 200 machnięć skrzydłami na sekundę? Młody jerzyk opuszcza gniazdo, a godzinę później jest już w drodze. Lecąc z Europy do południowo-wschodniej Afryki, pokonuje około 10 tys. km bez postojów. Po dotarciu do celu "zapomina" wylądować. Śpi latając i lata jedząc. Dopiero po powrocie na europejskie tereny lęgowe pozwala sobie na odpoczynek na ziemi. Po 22 miesiącach pobytu na niebie wreszcie czuje grunt pod koślawymi stopkami. Dokonując żywota, ma na liczniku 6,5 miliona km: jak wysłużony jumbo jet.

Albatrosy wędrowne, o największej pośród ptaków rozpiętości skrzydeł (3,5 m), są również najbardziej energooszczędne w skrzydlatej przyrodzie. Kości albatrosa mają mechanizm zatrzaskowy. Po rozłożeniu skrzydła robią "klik" i odtąd w ich wyprost nie trzeba wkładać żadnego wysiłku. Mimo to osiągi albatrosa w locie bez przystanków są na poziomie gołębia pocztowego i wynoszą 500 km. Za to koliber lilibrodek przelatuje 3200 km z Ameryki Środkowej do Kanady. Po drodze musi pokonać przestrzeń nad Morzem Karaibskim, tysiąc kilometrów bez lądowania. Przed lotem kolibry prawie dwukrotnie przybierają na wadze. Dla większej wydajności energetycznej częściowo zanikają im nerki, wątroba i niektóre, nieistotne podczas lotu mięśnie. Kluczem do sukcesu niektórych ptaków jest szyk lotu. Taki w kształcie zwróconej w przód litery "V" ma tę zaletę, że cały opór powietrza bierze na siebie tylko ptak prowadzący. Pozostałe lecą w tunelach powietrznych wytworzonych przez lidera i ptaki lecące przed nimi.

Zobacz: Super Fokus - STARY, co u ciebie?

Jaskółki alpinistki

Spośród ptaków znanych z naszego podwórka rekordzistkami lotnictwa długodystansowego są jaskółki. Stada lecące z północy Europy do siedlisk zimowych w Afryce mają na liczniku przebieg 11 tys. km. Przelatując nad Alpami, sporo jaskółek decyduje się wpaść do mnichów z klasztoru św. Bernarda, którzy czekają na nie z szeroko otwartymi okiennicami. Po drodze do celu w przeżyciu może pomóc nie tylko gościnne od stuleci gniazdo zakapturzonych ludzi, ale zapamiętany z poprzedniego sezonu załom skalny, latarnia morska, a nawet statek, na którym można odsapnąć. W związku ze świętem ptaków wędrownych wypadałoby na koniec napisać coś o wyższości ptaka migrującego nad osiadłym. Niestety, wszystkie badania wskazują na to, że najtwardsze sztuki zawsze... zostają.

Burzyk cienkodzioby przelatuje podczas podróży 32 tys. km rocznie. Jego podróż, trwająca prawie 5 miesięcy, to głównie lot nad pustką oceanu.

Siewka szara leci nieprzerwanie 4500 km z okolic Alaski na Hawaje.

Rokitniczka przelatuje za jednym zamachem 4 tys. km nieba nad pustynią.

Przepiórka, przylatując do wybrzeży Afryki jest tak zmęczona, że ląduje na linii wody i pieszo pokonuje dystans do zarośli.

Białorzytka, ptak, który pod względem pokonywanych odległości zajmuje 5. miejsce na świecie ...nie lubi latać. Po przybyciu na miejsce prowadzi naziemny tryb życia.

Światowy Dzień Ptaków Wędrownych, który był 12 maja, uczcił 50 miliardów skrzydlatych podróżników. Wędrówka nie oznacza dla nich pięknych widoków i lądowań ze zwiedzaniem

Wiadomości se.pl na Facebooku