Super Historia: Zbrojne ramię Irlandczyków

2014-10-13 4:00

Irlandzka Armia Republikańska (IRA) jest tajną organizacją walczącą o niepodległość kraju. Początkowo o uniezależnienie od Zjednoczonego Królestwa, a od 1921 roku o przyłączenie Irlandii Północnej do Republiki Irlandii. IRA stworzył irlandzki bohater narodowy Michael Collins.

Pierwszy raz IRA zaatakowała 21 stycznia 1919 r., zabijając dwóch brytyjskich policjantów. W czasie irlandzkiej wojny o niepodległość w latach 1919-1921 IRA stosowała metody walki partyzanckiej. Gdy po 700 latach brytyjskich rządów powstało Wolne Państwo Irlandzkie bez Irlandii Północnej, IRA walczyła dalej. Jej celem stało się zjednoczenie kraju. W roku 1937 roku próbowała zabić w Belfaście króla Jerzego VI, później przeprowadziła serię zamachów bombowych, a w czasie II wojny światowej chciała współpracować z III Rzeszą.

Czas terroru

Po wojnie IRA nadal była aktywna, gdyż Irlandia wciąż pozostawała podzielona. W samej organizacji nastąpił rozłam. Powstała IRA oficjalna, która zrezygnowała z akcji zbrojnych, i tzw. IRA tymczasowa.

W lutym 1971 roku z rąk tymczasowej IRA zginął pierwszy brytyjski żołnierz. 30 stycznia 1972 roku w Londonderry podczas pokojowej demonstracji żołnierze brytyjscy zabili 13 jej uczestników. Po tym wydarzeniu, nazwanym "krwawą niedzielą", nastał czas terroru. Członkowie IRA przeprowadzali ataki bombowe, organizowali zasadzki i napaści z bronią w ręku. Zamieszki i podpalenia były na porządku dziennym. Brytyjscy żołnierze, policjanci i cywile ginęli nie tylko na terenie Ulsteru, ale też w Anglii. Zemstą za śmierć 10 bojowników IRA, którzy podjęli głodówkę w więzieniu, była eksplozja bomby w 1984 roku na konferencji brytyjskiej Partii Konserwatywnej. Premier Margaret Thatcher ledwo uszła z życiem.

IRA prawdziwa

Szacuje się, że w okresie od początku lat 70. do połowy 90. w wyniku działalności IRA zginęło ok. 1,8 tysiąca osób. W końcu liderzy partii nacjonalistycznej Sinn Fein, której IRA była zbrojnym ramieniem, doprowadzili do rozejmu z Anglikami. W 1998 r. doszło do tzw. porozumienia wielkopiątkowego kończącego konflikt. Siedem lat później IRA zdała broń. Mimo to część organizacji niegodząca się na porozumienie, czyli Prawdziwa IRA, od czasu do czasu przeprowadza zbrojne akcje. Ostatni atak bombowy miał miejsce w 2010 roku w Newry na terenie Irlandii Północnej.

Zobacz też: Super Historia: Adolf Hitler - bożyszcze kobiet

ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki