Super Senior: Emerycie udowodnij staż i zarobki

Jeśli chcesz przejść na emeryturę, musisz dostarczyć do ZUS dokumenty potwierdzające twój staż pracy oraz wysokość zarobków uzyskiwanych w okresie aktywności zawodowej. Może wówczas okazać się, że brakuje ci niektórych dokumentów. Wtedy nie pozostaje ci nic innego, jak rozpocząć poszukiwania odpowiednich zaświadczeń. To może być trudne, a nawet niemożliwe, gdy firma, która cię zatrudniała już nie istnieje. Podpowiadamy, gdzie szukać dokumentów wymaganych przez ZUS do przyznania emerytury.

Dotrzeć do niezbędnych dokumentów wcale nie jest łatwo. Zwłaszcza że do końca 1990 r. zakłady pracy były zobowiązane do przechowywania dokumentacji płacowej tylko przez 12 lat, potem można ją było zniszczyć w majestacie prawa. Na szczęście nie wszyscy korzystali z tego prawa i w niektórych firmach dokumentacja się zachowała. Poza tym przy likwidacji dokumentów płacowych pracodawcy powinni uzupełnić twoją dokumentację osobową o angaże, podwyżki, premie. Jeśli firma, w której kiedyś pracowałeś, prawidłowo prowadziła dokumentację, masz szansę na odtworzenie swoich zarobków na podstawie akt osobowych.

Radź sobie sam

Wyruszając na poszukiwanie dokumentów niezbędnych do wyliczenia wysokości emerytury, najpierw powinieneś sprawdzić, jakich kwitów ci brakuje, z jakich lat, i z których zakładów pracy. Następnie zbadaj, czy twój były pracodawca jeszcze istnieje. Jeśli tak, będziesz mógł ustalić jego dane na podstawie posiadanych umów lub świadectw pracy albo innych zaświadczeń. Na pewno są w tych dokumentach pieczątki z adresami i telefonami. Jeśli firmy, w której pracowałeś, już nie ma, trzeba zacząć od ustalenia, co się z nią stało - została zlikwidowana, przekształcona, a może sprywatyzowana. Od tego będą zależały dalsze poszukiwania.

Gdzie szukać dokumentów płacowych jeśli zakład pracy istnieje

Jeśli przez cały czas pracowałeś w jednym zakładzie pracy i nadal w nim pracujesz, bez trudu zgromadzisz kompletną dokumentację dotyczącą zarówno stażu pracy, jak i uzyskiwanych zarobków - znajdziesz ją w swoim dziale kadr i płac. Twój pracodawca wypełni też stosowne druki potrzebne do wyliczenia emerytury i przekaże je do ZUS.

Jeśli zakład pracy został zlikwidowany

Twoje poszukiwania będą zależały od formy własności byłego zakładu pracy, rodzaju organu nadrzędnego lub założycielskiego oraz od tego, w jaki sposób zakład uległ likwidacji. Przede wszystkim powinieneś też ustalić, czy w miejsce zlikwidowanego pracodawcy powstała inna firma, która przejęła dokumentację osobową i płacową pracowników od swojego poprzednika. Warto bowiem pamiętać, że zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu może wystawić również następca prawny pracodawcy, u którego byłeś kiedyś zatrudniony, np. spółka prawa handlowego powstała po sprywatyzowaniu przedsiębiorstwa państwowego.

Na państwowej posadzie

Przedsiębiorstwa państwowe (dawniej zdecydowana większość), które zostały sprywatyzowane najczęściej przekształcały się w spółki prawa cywilnego lub handlowego. Nowe firmy powinny przejąć wraz z majątkiem likwidowanych przedsiębiorstw również akta pracownicze. Informacje o nich znajdziesz w Sądzie Gospodarczym w wydziale rejestrowym (jeśli firma została zlikwidowana) lub upadłościowym (jeśli upadła).

Gdy firma państwowa, w której pracowałeś, miała następcę prawnego, powinieneś zwrócić się o wydanie odpowiednich dokumentów do następcy zlikwidowanego zakładu. Gdy nie miała następcy, dokumenty powinny być przekazane organowi założycielskiemu lub nadrzędnemu (najczęściej był nim wojewoda lub minister).

Jeśli organem założycielskim firmy, w której dawniej pracowałeś, był minister gospodarki, twoje akta powinny trafić do archiwum Ministerstwa Gospodarki.

(Ministerstwo Gospodarki: 00-507 Warszawa, pl. Trzech Krzyży 3/5, tel.: 22 870-21-96, faks: 22 870-73-70, e-mail: [email protected], www.mg.gov.pl)

Jeśli organem tym był wojewoda, dokumenty mogą być przechowywane w archiwach podległych wojewodom (wykaz na www.zus.pl/niusy/dokkrw.htm).

W spółdzielni

Jeśli pracowałeś w spółdzielni, która została zlikwidowana lub przekształcona, jej likwidator powinien przekazać dokumentację związkowi rewizyjnemu, w którym spółdzielnia była wcześniej zrzeszona albo Krajowej Radzie Spółdzielczej, w Warszawie (00-013 Warszawa, ul. Jasna 1).

W spółce

Często zdarza się, że zakład pracy został zlikwidowany i w jego miejsce nie powstała inna firma, która mogłaby przejąć również dokumentację pracowniczą. Jeśli likwidacja lub upadłość jest jeszcze w toku, można zwrócić się o wystawienie odpowiedniego zaświadczenia (w tym również zaświadczenia na druku ZUS Rp-7) do likwidatora lub syndyka masy upadłościowej. Tego rodzaju dokument wystawiony przez likwidatora lub syndyka zostanie uznany przez ZUS za wystarczający środek dowodowy. Zatem gdy byłeś pracownikiem spółki prawa cywilnego lub handlowego, która została zlikwidowana, szukaj pomocy u jej likwidatora lub syndyka masy upadłościowej.

W prywatnej firmie

Jeśli pracowałeś w firmie prywatnej, to na jej właścicielu spoczywał obowiązek zorganizowania przechowywania akt pracowniczych. Akta mogą być przechowywane przez niego samego, np. w mieszkaniu - wtedy musisz ustalić jego miejsce zamieszkania. Możesz też szukać śladu po zlikwidowanej firmie w sądzie gospodarczym.

Na własnym lub w małej firmie

Jeśli pracowałeś na własny rachunek lub w firmie zatrudniającej do 20 pracowników, jesteś w dużo lepszej niż inni sytuacji. ZUS na podstawie własnej dokumentacji (imiennych deklaracji i imiennego rozliczania składek) potwierdzi twój staż ubezpieczeniowy i osiągane zarobki. Aby ZUS mógł to potwierdzić, musisz podać: okres pracy, nazwę zakładu pracy lub nazwisko i imię pracodawcy, adres byłego miejsca pracy oraz NKP (Numer Konta Podatnika), jeśli go znasz, a jeśli pracowałeś w spółce cywilnej - nazwę spółki oraz imiona i nazwiska wspólników.

Jakie udowodnić okresy składkowe

Podstawowym dokumentem potwierdzającym wysokość twojego wynagrodzenia jest zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku Rp-7. Możesz również przedstawić ZUS legitymację ubezpieczeniową jako dowód świadczący o twoich zarobkach. Jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą, wystarczy podać NKP (numer konta płatnika) - ZUS ma twoje dokumenty. Tak samo - gdy pracowałeś w firmie zatrudniającej do 20 osób, a twój pracodawca opłacał składki.

Okresy pracy zarobkowej (m.in. umowy o pracę, umowy agencyjnej lub zlecenia, pracy nakładczej, pracy w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych) możesz udowodnić, przedstawiając następujące dokumenty: zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku ZUS Rp-7;

llegitymacja ubezpieczeniowa z wpisanymi okresami zatrudnienia oraz wysokością zarobków, w tym datą rozpoczęcia i zakończenia pracy, rodzajem wykonywanej pracy, kwotę wynagrodzenia oraz rokiem, w którym to wynagrodzenie zostało osiągnięte, a także podpisem pracodawcy lub upoważnionego pracownika i jego pieczątką służbową. Jednak brak takiej imiennej pieczątki (nie była wymagana w legitymacjach starego typu) nie przeszkadza w uznaniu przez ZUS za dowód wpisów o wysokości zarobków pod warunkiem, że legitymacja nie budzi zastrzeżeń co do jej autentyczności.

Zobacz też: Super Senior: nowe świadczenie dla rolników

Uwaga!

Legitymacja zawierająca powyższe informacje jest samoistnym dowodem, pracodawca nie powinien więc wystawiać odrębnego zaświadczenia o zarobkach na jej podstawie.

lJeśli masz odpis notarialny lub poświadczoną przez notariusza kserokopię legitymacji, będzie ona traktowana przez ZUS jak oryginał i dopuszczona jako dowód;

lświadectwa pracy (tylko wtedy, gdy jest informacja o zmieniających się zarobkach, a nie tylko wysokość wynagrodzenia na ostatnio zajmowanym stanowisku);

lzaświadczenie lub odpis o wysokości zarobków wystawione i poświadczone przez placówkę przechowującą dokumenty po nieistniejącym zakładzie pracy;

lumowy o pracę, wpisy w dowodzie osobistym, legitymacje służbowe, legitymacje związków zawodowych, pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia (np. o powołaniu, mianowaniu, zmianie angażu, przyznaniu nagrody, udzieleniu urlopu), jeżeli na ich podstawie można ustalić okres zatrudnienia; na podstawie dokumentacji posiadanej przez ZUS:

- jeśli nie masz świadectwa pracy, a pracowałeś w firmie zatrudniającej do 20 osób,

- jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą na własny rachunek (lub byłeś osobą współpracującą) albo wykonywałeś działalność twórczą lub artystyczną;

lzeznaniami świadków (byłych współpracowników) - jeśli zakład pracy został zlikwidowany lub dokumentacja uległa zniszczeniu wskutek klęsk żywiołowych lub gdy pracodawca nie może potwierdzić okresów zatrudnienia młodocianych pracowników (przed 1 stycznia 1975 r.).

Uwaga!

Jeśli nie uda ci się odnaleźć dokumentów płacowych, za ten okres ZUS może ci policzyć minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku.

Okresy pobierania zasiłków dla bezrobotnych

Zaświadczenie z powiatowego urzędu pracy. Okresy pobierania stałych zasiłków z opieki społecznej, od których opłacone zostały składki na ubezpieczenie społeczne zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej. Okresy służby: w Policji (Milicji Obywatelskiej), w Urzędzie Ochrony Państwa (organach bezpieczeństwa publicznego), w Straży Granicznej, w Służbie Więziennej, w Państwowej Straży Pożarnej. świadectwo służby, zaświadczenie instytucji, w których zawodowo pełniona była służba. Okresy służby w Wojsku Polskim (okresy zasadniczej służby wojskowej lub zastępczych form tej służby, nadterminowej zasadniczej służby wojskowej, odbywania ćwiczeń wojskowych): kserokopia książeczki wojskowej poświadczona przez pracodawcę, u którego pracownik jest zatrudniony, lub przez ZUS; zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień. Okresy internowania (na podstawie art. 42 dekretu o stanie wojennym z 12 grudnia 1981 r.): zaświadczenie o internowaniu i o uchyleniu internowania wydane przez komendanta wojewódzkiego policji. Okresy zatrudnienia za granicą osób, które w tym czasie nie były obywatelami polskimi, jeżeli osoby te powróciły do kraju po 22 lipca 1944 r. i uzyskały status repatrianta: dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia za granicą oraz decyzja o uznaniu za repatrianta. Okresy świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r.: decyzja kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Jak udowodnić okresy nieskładkowe

Okresy pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego (wypłaconych po 14 listopada 1991 r. - chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego) potwierdza pracodawca (lub prawny następca) w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu albo w świadectwie pracy. Okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (po dniu 28 lutego 1995 r. na podstawie art. 92 Kodeksu pracy lub innych przepisów) potwierdza pracodawca (lub prawny następca) w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu albo w świadectwie pracy. Okresy urlopu wychowawczego (spowodowane opieką nad dzieckiem w wieku do 4 lat - w granicach do 3 lat na każde dziecko - łącznie nie więcej niż 6 lat lub dodatkowo do 3 lat na każde dziecko, na które, ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny) potwierdza pracodawca (lub prawny następca) w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu albo w świadectwie pracy. Okresy nauki w szkole wyższej (na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, w wymiarze określonym w programie studiów, w tym także nauka na studiach zawodowych pierwszego stopnia - licencjackie): poświadczona przez pracodawcę kserokopia dyplomu; zaświadczenie z uczelni potwierdzające programowy wymiar studiów, jeżeli nie wynika to z dyplomu. Okresy niewykonywania pracy przed 4 czerwca 1989 r. na skutek represji politycznych (nie więcej niż 5 lat); decyzja kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Uwaga!

Przy obliczaniu kapitału początkowego okresy nieskładkowe uwzględniane są w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych.

Okresy składkowe i nieskładkowe mogą być uwzględnione także na podstawie orzeczenia sądu o uznaniu danego okresu.

Szukaj w archiwach

*zadzwoń do punktu konsultacyjno-informacyjnego Archiwum Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku - 22 635 68 22;

*sprawdź na stronie internetowej - https;/ewidencja.apdop.gov.pl/miejsca.php. Znajdziesz tu największą w Polsce internetową bazę danych o miejscach przechowywania dokumentacji osobowo-płacowej (ponad 29 tys. miejsc przechowywania dokumentacji zlikwidowanych firm oraz adresy 1678 instytucji i firm, które przechowują taką dokumentację).

*zwróć się o pomoc w uzyskaniu informacji o miejscu przechowywania dokumentacji do właściwego terytorialnie archiwum państwowego.

Uwaga! Archiwa państwowe, jak i prywatne firmy przechowujące dokumentację pracowników nie mają prawa wystawiania zaświadczeń według ustalonego wzoru (ZUS-Rp-7). Mają natomiast obowiązek wydawania odpisów, wypisów, wyciągów, kserokopii dokumentów, które muszą być jednak poświadczone przez szefa firmy.

ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail