Tradycyjne i lokalne - to znaczy zdrowe

Dobry chleb, pachnący miód, doskonały ser i wędliny czy tradycyjna nalewka - jeśli są odpowiednio oznakowane, warto je kupić. Bo unijne symbole gwarantują nie tylko doskonałą jakość produktu, lecz także jego smak i aromat.

Polskie produkty na unijnej liście

Unijny system Chronionych Nazw Pochodzenia (ChNP), Chronionych Oznaczeń Geograficznych (ChOG) i Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności (GTS) istnieje w Polsce od 2004 roku. Polscy producenci produktów regionalnych i tradycyjnych utworzyli grupy producenckie i sporządzili specyfikacje produktów. Za pośrednictwem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zostały one następnie przekazane do Komisji Europejskiej, bo to ona podejmuje decyzję o wpisaniu nazw produktów do rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych lub do rejestru gwarantowanych tradycyjnych specjalności. Jako pierwsza, w 2007 roku, na listę trafiła "Bryndza podhalańska", kilka miesięcy później "Oscypek". Dzisiaj polskich produktów na unijnej liście jest już 1146. Liderami są producenci z Podkarpacia, którzy zarejestrowali 141 produktów.

Kontrola i jakość

Dlaczego producenci walczą o zarejestrowanie swoich produktów? Bo jest to żywność odznaczająca się wysoką jakością oraz szczególnymi cechami wynikającymi z uwarunkowań regionu, z którego pochodzą, lub tradycyjnych metod produkcji. Unijny system zapewnia im ochronę i promocję. Regularna kontrola procesu produkcji powoduje zaś, że konsumenci mogą mieć zaufanie co do jakości i oryginalności tych produktów.

Zanim grupa producencka zdecyduje się na rejestrację nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego w ramach unijnego systemu, może skorzystać z instrumentów krajowych, które mają na celu m.in. promowanie produktów regionalnych i tradycyjnych. Na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi mogą być wpisane produkty, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji i które stanowią element dziedzictwa kulturowego regionu. Za tradycyjne metody produkcji uważa się takie, które są wykorzystywane od co najmniej 25 lat.

Lista Produktów Tradycyjnych nie zapewnia produktom ochrony, ma natomiast na celu zbieranie i rozpowszechnianie informacji związanych z wytwarzaniem produktów tradycyjnych.

Powoli i po polsku

Konsumenci sięgają po tradycyjne i regionalne produkty, bo nie chcą już jeść wysoko przetworzonej żywności. Tradycyjna żywność jest nie tylko zdrowa, lecz także modna. Po zachłyśnięciu się jedzeniem typu fast food wracamy do korzeni. Posiłki przygotowywane w domu z prostych produktów zyskały nawet nazwę slow food, czyli powoli (slow) w odróżnieniu od szybkiego (fast) jedzenia (food). Mówi się nawet o 3P - powoli i po polsku. Stąd też coraz większe zainteresowanie Polaków żywnością ekologiczną.

Żywność ekologiczna to taka, która powstaje metodami rolnictwa ekologicznego, bez użycia pestycydów ani nawozów sztucznych. Mówiąc wprost - dostarcza świeżą, pełną smaku, autentyczną żywność produkowaną przy poszanowaniu naturalnych cyklów życiowych. Taki cel można osiągnąć dzięki odpowiedniej wiedzy rolniczej i nastawieniu na jakość produkcji.

8 zasad ekorolnictwa

Podstawowe zasady, na podstawie których działają ekologiczne gospodarstwa rolne, to:

1. wieloletni płodozmian jako warunek wydajnego wykorzystywania zasobów lokalnych,

2. radykalne ograniczenie chemicznych środków ochrony roślin i nawozów syntetycznych,

3. ograniczenie podawania antybiotyków dla zwierząt, dodatków do żywności i substancji pomagających w przetwarzaniu oraz innych sztucznych środków produkcji,

4. całkowity zakaz stosowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie, czyli GMO,

5. gospodarowanie w oparciu o zasoby własne, na przykład obornik i pasze wytwarzane w gospodarstwie,

6. dobór odmian roślin oraz ras zwierząt odpornych na choroby i dobrze zaadaptowanych do lokalnych warunków,

7. utrzymanie zwierząt w systemie wolnostanowiskowym, dostęp do wybiegów oraz żywienie paszami z rolnictwa ekologicznego,

8. stosowanie praktyk hodowlanych odpowiednich dla poszczególnych ras zwierząt.

Gospodarstwa ekologiczne są stale nadzorowane i certyfikowane, a żywność wyprodukowana przez nie jest opatrzona odpowiednim logo.

Eko, czyli blisko

Ekologiczna żywność to także żywność lokalna. Jej droga od producenta do konsumenta jest krótka, produkty zachowują więc świeżość, a ich transport nie zanieczyszcza nadmiernie środowiska.

Osoby, które chcą produkować żywność ekologiczną, wytwarzaną tradycyjnie, i postawić na regionalne smaki, mogą się zgłosić do Agencji Rynku Rolnego. Agencja dysponuje środkami na promocję takiej żywności.